Een lange, koude winter voor de
jeugdzorg

De uitgaven voor de jeugdzorg rijzen de pan uit. ‘Er moet meer geld bij’, roepen jeugdzorgmedewerkers. Vorige maand nog voerden ze actie in Den Haag om de werkdruk en de administratieve rompslomp in de jeugdzorg te verlagen. Volgens hen moet minister Hugo de Jonge van VWS extra geld uittrekken voor de jeugdzorg. Die geeft geen krimp, want ‘geld is het probleem niet’, zegt hij. De Jonge ziet meer in het verruimen van de aanbestedingsregels waar gemeenten mee te maken hebben. Wie daarna toch nog problemen blijft houden, mag zich bij de minister melden.

Het is de uitkomst van een slepende kwestie. In juni van dit jaar luidden gemeenten óók al de noodklok. De media namen de alarmistische taal dankbaar over: ‘Er is dringend meer geld nodig voor de jeugdzorg’, kopten Trouw, Skipr en Hart van Nederland. FNV Zorg en Welzijn onderschreef de noodkreet. Sinds de verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg in 2015 is overgeheveld van de rijksoverheid naar de gemeenten, lopen de wachtlijsten op en krijgen kinderen niet de zorg die ze nodig hebben, aldus de vakbond. Of het Rijk nog maar eens de portemonnee wil trekken: 750 miljoen euro extra graag, dankuwel.

Psychiaters maken zich al veel langer ernstig zorgen over de kwaliteit van die zorg aan kinderen en gezinnen. Jaarlijks gaat er 3,9 miljard euro naar de jeugdzorg. Goed besteed geld, zegt u? Nou, dat valt te bezien. Neem een stad als Rotterdam. Ook daar halen incidenten in de jeugdzorg regelmatig de krant. Soms zijn die diep tragisch. In 2015 werd baby Efe uit Charlois door haar stiefvader met het hoofd tegen de muur geslagen, met de dood tot gevolg. Twaalf instanties hielden bezig zich met het gezin. Had meer geld bij de jeugdzorg het kind kunnen redden? Was dit verschrikkelijke voorval niet gebeurd als een dertiende instantie zich met het gezin had bemoeid?

De Jonge wil een verdiepend onderzoek naar de tekorten in de jeugdhulp. Misschien is het een idee als de Jonge wat verder kijkt dan die aanbestedingsregels en zich ook eens buigt over de bedroevend slechte samenwerking tussen allerlei instanties. Veel lijkt die zorg niet op te leveren, terwijl de kosten hoog zijn. Een voorbeeld: de stad Rotterdam kreeg 50 miljoen euro voor interventies gericht op jeugdigen. Bijna al het geld ging op aan onbewezen ideetjes. Als u mij niet gelooft, moet u het rapport ‘Samen lerend doen wat werkt’ van het Nederlands Jeugdinstituut er maar eens op naslaan. Daarin staat dat 5,2 procent van het budget werd uitgegeven aan evidence-based interventies. 94,3 procent ging naar allerlei therapieën die niet zijn opgenomen in de database van het Nederlands Jeugdinstituut. Slechts 0,5 procent van het geld ging naar bewezen effectieve interventies. De gemeente heeft de ambitie om daar in 2020 veertig procent van te maken. Ik zou zeggen: dat werd ook wel eens tijd.

Daarnaast zouden gemeenten er goed aan doen om eens te kijken wat er nu echt nodig is om kinderen te helpen. Is dat nóg een uurtje extra begeleiding vanuit de jeugdzorg? En is het nu echt nodig om een dure, hbo-opgeleide professional in te zetten bij dat gezin dat kampt met laaggeletterdheid en schulden? Of zet armoedebestrijding en praktische hulp van een mbo-‘er misschien wel veel meer zoden aan de dijk? De FNV heeft al aangekondigd om door te gaan met actievoeren tot er wél meer geld komt. Het enige wat De Jonge ondertussen kan doen, is zijn poot stijf houden. Het zou wel eens een lange, koude winter kunnen worden.

• Tweet