Ff eten halen

De eerste keer dat mijn dochter van veertien zei dat ze ‘nog ff eten moest halen’ raakte ik in de war: hè, hoezo? Hier in huis deed IK toch de boodschappen? En welke puber biedt nu spontaan hulp aan? Toen ik doorvroeg, bleek het om chips en cola te gaan voor die avond, als ze met een paar vriendinnen ging ‘chillen’ in het nieuwe tuinhuisje van haar bff - best friend forever. Oké, duidelijk, weer wat bijgeleerd. Wel jammer van die boodschappen.

Dat scholieren in al hun pauzes en tussenuren de supermarkten afstropen naar saucijzenbroodjes en energiedrankjes is algemeen bekend. Wie struikelt er niet over al die rugzakken bij de ingang? En die rugzakken – die lijken opvallend veel op elkaar. Want kinderen van die leeftijd willen niet opvallen, maar op elkaar lijken. Nóg meer dan volwassenen. Groepsdruk heet dat. En leerden zowel wij als zij op school over Newton en zijn zwaartekracht: onderschat de kracht van groepsgedrag niet. Dat zal van alle tijden zijn, maar anno 2018 moet je wel een superpuber zijn wil je als individu het lef hebben om anders te zijn. Het vergt moed om iets anders te drinken dan cola en om je brood niet te laten verschimmelen in je rugzak, al levert blauw-groen brood je thuis gegarandeerd oorlog op.

Zou het voor die enkele letterlijk gezond-denkende puber niet prettig zijn als ‘de gezonde keuze de gemakkelijke werd’, een slogan die je wel vindt bij initiatieven als Gezonde School en Gezonde Kantine? Dus geen frikandellenbroodjes in de schoolkantine, maar bananen? Of dat de ongezonde keuze de duurdere wordt? Eind augustus lekten op dat punt hoopgevende details uit het Nationaal Preventie-akkoord-in-wording: bronwater en suikervrije frisdranken worden goedkoper, bier, wijn en sigaretten duurder. Jippie! Mijn moederhart maakte een sprongetje. In Engeland werkt het prijsmechanisme, waarom niet ook hier? Maar mijn dochter barstte in lachen uit: Negen cent meer voor die andere fles cola – who cares… Iedereen koopt die toch? Alleen losers drinken light.

Toch hoop ik dat staatssecretaris Blokhuis driftig doorpoldert aan zijn preventie-akkoord. Hij heeft gezaghebbende organen als de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR), de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS), de Nederlandse Sportraad en de Onderwijsraad in elk geval achter zich: zij kwamen de afgelopen weken met stevige standpunten over een preventiebeleid waarin met name de jeugdgezondheid wordt genoemd (WRR) en aanbevelingen over meer bewegen op school (RVS, Sportraad, Onderwijsraad). Oké, de suiker-, alcohol- en nicotinelobby zullen geduchte tegenstanders zijn aan de onderhandelingstafel. Maar concrete bewijzen en feitelijke cijfers laten zich lastig weerleggen.

Hoewel… Aan mijn eigen polderfront, thuis aan de onderhandelingstafel, weet mijn goed gebekte meiske heel wat volzinnen uit te kramen die haar cola-consumptie en hamburger-gehap goedpraten. Soms valt mijn mond letterlijk open van haar vindingrijkheid. Nee, met dat puberbrein is vooralsnog niks mis. Dus op dát aspect van haar – haar denkvermogen – blijf ik onvermoeibaar een beroep doen. Frappez toujours, nietwaar. Daarom praten wij bovengemiddeld vaak over suikers en zout en vetten en kleurstoffen en obesitas en groepsdruk en het lef om ‘nee’ te zeggen. En zorg ik ervoor dat de gezonde dingen die ze óók graag lust – fruit, rauwkost, volkorenbrood – standaard in grote hoeveelheden voorhanden zijn. En wel in schoongemaakte en gesneden vorm, want je moet het wel laagdrempelig houden hè. Of ik ook wel eens chips en cola haal? Af en toe. Want als ik dat niet doe, weet ik zéker dat ze zich elders direct te buiten gaat.

Tot zover mijn micro-strijd. Op macroniveau is mijn hoop gevestigd op de geleidelijke verschuiving van de communis opinio binnen haar leeftijdsgroep. Dat die beetje bij beetje gaat herdefiniëren wat cool is om te eten en te drinken. En dat de 14-jarigen van 2025 niet meer weten wat energiedrankjes ooit waren. Kunnen we daar niet een eigentijdse marketing-machine op loslaten? Diezelfde die ze bij Coca-cola en Red Bull gebruiken???

• Tweet