"Feedback geven en ontvangen; het vraagt verantwoordelijkheid (op maat) van beiden!"

In je column vertel je over de horkerige huisarts die niet uit de voeten kan met jou huilen en maant om je niet aan te stellen. Ik kan heel goed invoelen dat je je door haar niet begrepen voelt en pissig bent . Je wenst of stelt je vervolgens de opdracht om de feedback voedend te laten zijn. Want je wil dat zij zich opent voor jouw visie of mening. Je wil niet je punt maken maar de ander iets geven. Je wilt iets terug geven dat de ander voedt.

Toch ‘raspt’ er in mij het een en ander als ik je column lees.

Ik zal trachten om uit te leggen wat dat is.
Door de opmerking “het is niet altijd gemakkelijk om te zien dat patiënten geraakt worden, hé? ” wordt de verhouding tussen hulpvrager en hulpbieder , omgekeerd naar mijn gevoel. Je gaat als het ware boven de ander staan, het heeft (onbedoeld) iets belerend omdat je ongevraagd psychologiseert. Je psychologiseert dat de huisarts onmachtig is in het omgaan met de existentiële angst(en) van haar patiënt. Je treedt dan als het ware ongevraagd in haar ‘emotionele nachtkastje’ door te veronderstellen dat zij onmachtig is in het omgaan van de emoties van haar patiënt. Dat psychologiseren was niet het geval geweest als de huisarts aan jou als haar coach gevraagd zou hebben naar jouw psychologisch inzicht over haar handelen.
Daarnaast heeft het iets tegennatuurlijks omdat je je in een afhankelijke, onzekere en kwetsbare situatie bevindt waar ook een existentiële angst meespeelt en je de tegenwoordigheid en hyperbewustheid van jezelf vraagt om daar emotioneel distantie van te nemen . Daardoor krijgt het iets gekunsteld en ik meen dat je je té verantwoordelijk maakt voor de interactie. In de opmerking “het is niet altijd gemakkelijk om te zien dat patiënten geraakt worden, hé?”. Mijn inziens neem je meer verantwoordelijkheid voor de communicatie dan nodig is. Jij denkt voor de ander, voelt voor de ander en werkt harder aan de relatie dan de ander. In communicatie en beïnvloeding tussen jullie twee (huisarts en patiënt) zijn beiden verantwoordelijk voor het slagen van de interactie. En als één van beiden zich meer verantwoordelijk zou mogen voelen in die situatie dan is het de hulpverlener door haar positie waartoe zij zich verhoudt tot jou en de grotere emotionele distantie die zij heeft (want het gaat niet over een knobbeltje bij haar).
Dus denk ik dat het enerzijds meer recht aan de verhouding tussen jullie (hulpvrager/hulpverlener) en anderzijds meer ‘naturel’ was geweest als je het gezegd had op het moment dat je voelde dat ze je ‘pijn’ deed door deze horkerige opmerking: “ik voel me buitengesloten, onbegrepen door jou. Ik ben angstig door hetgeen een goede vriendin me is overkomen. Ik vind dat je mijn gevoelens negeert”. Je gaat dan niet psychologiseren (over hetgeen gemaakt zou kunnen hebben dat zij zo handelde). Je blijft wel patiënt (met een hulpvraag) en maakt je niet over-verantwoordelijk voor communicatie en jullie verstandhouding.

Het is overigens in het algemeen gesproken ook niet gemakkelijk om nadrukkelijk je angst en kwetsbaarheid te benoemen net nadat de arts je emoties heeft ontkent. Het vraagt veel van een mens qua evenwichtigheid (ik zou wensen dat ik het kon) om in zulke omstandigheden trouw te zijn aan je gevoel en zo dicht bij jezelf kan blijven zelfs als de ander je emoties negeert .

In de situatie van de te laat komende patiënt vind ik je vindingrijke interventie ( “ik begrijp dat controle over je tijd belangrijk voor je is … en ik zie ook dat dat niet altijd werkt voor anderen”) niet ‘raspen’ . Omdat de interventie de professionele verhouding bevestigt in plaats van verstoord. Ook ben je ‘gelegitimeerd’ om iets over zijn controlebehoefte te vinden en te zeggen omdat hij een hulpvraag heeft (bij de gratie van het feit dat hij je coachée is).

Feedback geven is een kunst omdat onze eigen blinde vlekken , en geraaktheid er tussen kunnen staan maar we moeten ons niet over-verantwoordelijk maken voor de verhouding en dat maakt het misschien een beetje minder moeilijk.

In je stuk sluit je af met de opmerking dat feedback geven een kunst is en daar is geen woord teveel over gezegd wat mij betreft. Overigens vind ik feedback ontvangen ook geen eitje, zelfs niet als het om positieve feedback gaat. In een groep coaching situatie zit een vrouw die de zeer terecht haar toekomende complimenten van andere groepsleden wegwuift. Ook ik heb haar meerdere malen pluimen gegeven . Ik merkte dat ik geïrriteerd raakte omdat ze mijn complimenten niet serieus nam en dat heb ik tegen haar gezegd (in de groep). Dat was niet haar bedoeling en ze schrok (in constructieve zin ) van haar verantwoordelijkheid voor de wijze waarop zij met de feedback van de ander omgaat. Ze is zich nu meer bewust van het feit dat ze een ander kwetst als deze de nek uitsteekt door feedback te geven . Ze is zich ook meer bewust dat zij een ander afwijst als ze feedback niet onderzoekt maar wegwuift . Juist dit onderzoeken kan haar helpen om haar zelfbeeld (dat zo negatief is waardoor complimenten weggewuifd moeten worden) bij te stellen.

Voor mij blijft het ontvangen van feedback telkens een drempel (die heel langzaam minder hoog lijkt te worden), maar erachter ligt een eerlijke, emotioneel hygiënische wereld die me houvast geeft over wat ik kan, wat ik beteken voor anderen , wie ik ben. Ik heb de feedback van anderen nodig, ook al zit ik er niet altijd op de wachten. Daarnaast heb je ook rekening te houden met en ben je tot op zekere hoogte verantwoordelijkheid voor de wijze waarop je omgaat met de feedbackgever. De verantwoordelijkheid (daar is het woord weer ) daarin is bovenal om de feedback die je krijgt grondig te onderzoeken. Dat wil zeggen de feedbackgever te bevragen hoe deze het ziet. Daarna kan je besluiten om het naast je te neer te leggen of juist niet.

• Tweet