Cowboys

Ik heb een stelregel: controle is goed, vertrouwen is beter. Deels ingegeven door mijn ervaring als raadslid waarbij ik te vaak heb gezien dat en groot deel van het gemeenschapsgeld op gaat aan een uit de kluiten gewassen apparaat dat zich niet bezig houdt met het primaire proces maar met de, met regels en systemen doorspekte, controle. Dan maak je onbewust een soort rekensommetje: wanneer al dat geld dat we gebruiken voor de controle, wel naar de uitvoering zou gaan… dan zou het incidentele verlies door onrechtmatig gebruik van de fondsen ruimschoots gecompenseerd worden.

Een gedachte die naadloos aansluit bij mijn stelregel en bij mijn filosofie dat ‘de meeste mensen deugen’. Voor het gemak ga ik dan even voorbij aan het feit dat minder controle waarschijnlijk meer onrechtmatigheden uitlokt.

En toen ging ik me, in voorbereiding op het dagvoorzitterschap van een congres, verdiepen in zorgfraude. En al snel werd duidelijk dat, hoewel de meeste mensen nog steeds deugen, er maar een paar cowboys voor nodig zijn om de boel te ontwrichten.

Zorgcowboys die vanuit de heup gaten schieten in een systeem dat, door de aard en verscheidenheid van zorg, een makkelijk slachtoffer blijkt. Miljarden die bestemd zijn voor de zorg, verdwijnen in de stoffige zadeltassen van deze gewetenloze boeven. De manieren waarop dit gebeurt zijn net zo talrijk als de verantwoordingssystemen van de overheid.

En daar ligt misschien wel de kern van het probleem: het controlesysteem dat is opgetuigd is zo ingewikkeld dat we er geen grip meer op hebben. Een beetje cowboy herkent de zwakke plekken en de mogelijkheden die zij bieden, onmiddellijk.

Er is een gezegde dat luidt ‘True cowboys are the ones that aren’t afraid to get dirty’. Soms worden zij gepakt. Lachend slaan zij daarna het stof van hun laarzen en beginnen een nieuwe BV.

Misschien is dit het moment om mijn credo te veranderen in : Vertrouwen is goed, controle moet beter

Ziggy Klazes, radiojournalist en sinds 2014 tevens raadslid voor Groen Links in Haarlem.

• Tweet