Evidence-Based Bezuinigen

Het landschap van de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) wordt de komende jaren flink omgeploegd: de psychiatrische kinder- en jeugdzorg wordt overgeheveld naar gemeenten, psychiatrische zorg voor volwassenen wordt opgesplitst in een basis-GGZ en specialistische-GGZ, de wet verplichte-GGZ doet zijn intrede, er worden mensen ontslagen bij verschillende ggz-instellingen, verzekeraars vergoeden niet meer de behandelingen van iedere zorgaanbieder en beoordelen zorgaanbieders op zogenaamde maar dubieuze kwaliteitseisen (sterfte-cijfers, zorgpaden, ROM-metingen, etc.) en tot slot verliest de patiënt de vrijheid van artsenkeuze.
De grote gangmaker in deze omslag is minister Schippers wier opmerking dat psychiatrische patiënten maar wat vaker met de buurvrouw moeten gaan praten exemplarisch is voor het denken rond deze transities.

Wetenschappelijk bewijs
De gevolgen van bovenstaande revolutie voor patiënten zijn niet bekend en ook niet onderzocht. Dat vind ik gek. Zorg die dokters leveren wordt enkel betaald door verzekeraars als er wetenschappelijk bewijs voor de hun geïnitieerde behandeling is: de zogeheten Evidence-Based Medicine. Dat wil zeggen dat alleen die behandelingen van artsen worden betaald waar onderzoek naar is gedaan, waar wetenschappelijk bewijs voor is. Behandelingen die zijn gebaseerd op (bij)geloof en speculatie worden niet meer vergoed. Dat is een goede zaak.

Gevolgen
Maar waarom laat een minister die artsen op deze manier dwingt te werken haar eigen beleid niet wetenschappelijk onderzoeken? Er bestaat immers de nodige twijfel aan het nuttige effect van alle transities die nu in gang zijn gezet. Ik heb nog geen enkel wetenschappelijk artikel gelezen over het verwachte effect van het onderbrengen van de jeugdzorg bij de gemeenten. Hoe groot is de kans dat gemeentes na de miljardenbezuinigingen kwalitatief goede zorg gaan leveren? De vraag stellen is de vraag beantwoorden heet het tegenwoordig. Dus is het vreemd dat de minister zichzelf toestaat wat zij de artsen niet toe staat.

De barricades op?
Wat kunnen we doen? Wie komt met een alternatief? Zijn we zo murw dat we al deze veranderingen zonder enige vorm van protest accepteren? Ik denk het wel. Niemand weet hoe men in actie moet komen. We staan verontwaardigd en machteloos tegenover de beleidsmakers. Bovendien zijn wij als groep psychiaters divers en verdeeld en omdat de revolutie gradueel is, passen wij ons met tegenzin aan de meeste veranderingen aan

Toch is er hoop. Daarbij moet ik denken aan Mathieu Weggeman, hoogleraar organisatiekunde aan de TU in Eindhoven, die een vurig pleidooi hield op het afgelopen voorjaarscongres in Maastricht. Zijn boodschap was dat beleidsmakers zich niet te veel met zorgprofessionals moeten bemoeien. Volgens Weggeman heeft 90% van de zorgprofessionals een intrinsieke motivatie om patiënten beter te maken en goed werk te verrichten. Die hoef je dus helemaal niet te controleren of regels op te leggen. Te veel regels en bureaucratie werkt volgens hem enkel contraproductief en demotiverend voor zorgprofessionals. En ja, die conclusie van Weggeman is wèl Evidence-Based.

En tot slot, mevr. Schippers, een gesprek met je buurvrouw? Dat is niet Evidence-Based, maar voor u vast heel prettig om uw zorgen over het NZA-rapport met uw buurvrouw te bespreken. Maar ik denk niet dat het helpt.  

• Tweet