Psychiatrie vraagt om anders organiseren!

In de aanloop naar het D!SCURA-congres ‘De toekomst van de psychiatrie’ op vrijdag 21 november krijgen de keynote- sprekers de mogelijkheid om via een column alvast een tipje van de sluier op te lichten. Deze week dr. Annemarie van Dalen. In het middagprogramma neemt zij de deelnemers mee in een perspectief op anders organiseren van de psychiatrie.

Psychiatrie vraagt om anders organiseren!

Het kan en het moet anders in de geestelijke gezondheidszorg, zo stellen de toonaangevende psychiaters van deze tijd. De patiënt centraal, psychiaters ‘in the lead’, persoonlijke diagnostiek en ‘personalized medicine’. Niet zomaar een aantal P’s achter elkaar maar een indringende oproep om de psychiatrie weer terug te geven aan patiënten en professionals. Om de psychiatrie te bevrijden uit hokjesdenken, stigmatisering en bureaucratie.

Duurzaam vernieuwen van de psychiatrie blijkt een taai vraagstuk. Een van de belangrijkste problemen is dat de waarden en opvattingen die besloten liggen in die nieuwe richting, zoals vertrouwen, handelingsruimte, eigenaarschap, persoonlijk contact, diversiteit, maatwerk, persoonlijk initiatief, eenvoud en menselijke variatie, niet als vertrekpunt worden gehanteerd voor organiseren. Sterker nog, het zijn juist die waarden die wij met behulp van het huidige managementdenken overal uitgesleuteld hebben. Onze manier van organiseren van de GGZ is nog steeds gebaseerd op principes uit de vorige eeuw. Command and control, standaardisatie, meten is weten, uitdijende systemen van prestatie indicatoren en kwaliteitscertificaten, tellen, turven en afrekenen.

Willen we vernieuwing van de psychiatrie dan zullen we dit belemmerende sturingsparadigma moeten loslaten. Ik pleit voor een andere manier van organiseren op basis van de inhoud van de zorg en principes die passen bij deze tijd. Dat is een tijd die niet vraagt om meer DBC-boekhouders maar om psychiaters die over de grenzen van hun vak kunnen heenkijken, bereid zijn om elke keer weer het wiel uit te vinden en zich niet alleen bezig houden met behandelen maar ook met het organiseren van hun eigen werk. En, om bestuurders met visie en systeembewustzijn die de moed hebben om vanzelfsprekendheden ter discussie te stellen en institutioneel te ondernemen.

Mooie theorie, maar de praktijk is weerbarstig hoor ik u al denken. Er zijn echter al organisaties in Nederland die zo werken. En de praktijk laat zien dat dat leidt tot hoge cliënttevredenheid, zeer gedreven zorgprofessionals en gecommitteerde zorgverzekeraars. Op 21 november zal ik dieper ingaan op de organiseerprincipes die daar leidend zijn en wat het betekent om postbureaucratisch te organiseren vanuit de inhoud van de zorg.

Dr. Annemarie van Dalen.

Zorgvernieuwing is het nieuwste boek van Dr. Annemarie va nDalen. Dit boek vertelt het verhaal van twee innovatieve zorgorganisaties die beide een toonaangevende praktijk hebben ontwikkeld: Esdégé-Reigersdaal en Buurtzorg Nederland. Als antropoloog onderzocht Annemarie van Dalen hoe deze organisaties werken.  

• Tweet