Bibliografie

1. Professionaliteit is het deskundig, op een kwalitatief goede manier uitoefenen van een beroep door de beroepskracht; komt in zorg en welzijn onder meer tot uitdrukking in een zorgvuldige beoordeling van de individuele situatie van een cliënt, vakkundig interveniëren of behandelen en procedureel correct handel. www.encyclo.nl/begrip/professionaliteit  
2. Professionaliteit is beroepsmatig werken. 
   www.encyclo.nl/begrip/professionaliteit 

3. De professional laat zien dat hij het vertrouwen waard is aan de hand van het dagelijks handelen. Medische professionaliteit is (KNMG 1992; ABIM 2002; KNMG 2002a; RCP 2005):
   ’Het geheel van waarden, gedragingen en verhoudingen met de samenleving dat het vertrouwen van mensen in artsen ondersteunt en rechtvaardigt’.
   Medische professionaliteit: KNMG manifest

4. Maar professionaliteit is ook het vermogen van de arts om, gebaseerd op deskundigheid, voorbij de standaardisatie adequaat te reageren op het unieke in een situatie (Jeurissen 2006)
   Medische professionaliteit: KNMG manifest

5. Professionaliteit is de mate waarin het individu zich persoonlijk blijft ontwikkelen en met behulp van daaruit ontstane specifieke kennis en ervaring en met grote mate van autonomie handelingen verricht waarbij hij iemand of een organisatie van nut is door het welzijn te vergroten of door waarde toe te voegen aan het eigendom van een klant, binnen de gestelde normen van vakkennis, ethiek, sociale verantwoordelijkheid en de beschikbaar gestelde middelen. In deze definitie gaat het om een proces bij het individu. Men dient te realiseren dat het resultaat van professionele processen sterk worden beïnvloed door de samenwerking met andere specialisten en andere externe factoren (door J.G.F. Maas , 1999, Professionaliteit: management van professie en professionele organisaties)

6. Misschien wel het allerbelangrijkste, professionaliteit betekent dat, in elke situatie, opzettelijk opzoeken van verantwoordelijkheid in plaats van het vermijden daarvan.
   (Andy Rutledge, design professionalisme)
   www.designprofessionalism.com

7. ‘Professionaliteit betekent in essentie dat je een vakmens bent en dat je je ook als zodanig gedraagt. ‘

   Professionaliteit gaat verder dan kennis, vaardigheden en ervaring, maar bevindt zich op het zijn-niveau. Professionaliteit gaat over wie je bent, over overtuigingen, waarden en zingeving en is diep verankerd in de beoefenaar: de professional. De professional ontleent identiteit en een zelfbeeld aan zijn vak. De professie biedt een duidelijk referentiekader waaraan trots, toegevoegde waarde, normen, professionele verantwoordelijkheid en zekerheid ontleend kunnen worden. Professionaliteit is vanuit de kern van haar zijn niet vrijblijvend en brengt verantwoordelijkheid met zich mee: de professionele verantwoordelijkheid om je vak goed uit te oefenen. Dat is voor een professional diep verankerd, hij vindt dat vanzelfsprekend en gaat er in al zijn denken en handelen van uit. Professionaliteit heeft een sterke innerlijke motivatie en kracht gebaseerd op een eigen identiteit. De professional is nieuwsgierig en heeft op basis van zijn intrinsieke motivatie en trots een ingebouwde behoefte tot excelleren en dus tot verbeteren. Professionals voelen zich met hun medeberoepsbeoefenaars verbonden vanuit hun identiteit en overtuiging. Kennis, vaardigheden en overtuigingen worden uit hoofde van de functie aanwezig geacht en gerespecteerd. Er wordt impliciet van uitgegaan dat de ander vanuit eenzelfde referentiekader en waardepatroon acteert, in ieder geval tot het tegendeel bewezen is.’(Drs. G.M.M. van den Berg (2007)
   

Historisch perspectief

Professionaliteit is afgeleid van het Latijnse woord ‘profiteor’ wat het openlijk verklaren of uitkomen voor een beroep betekend.
Een professional is iemand is die kennis beweert te hebben en een formele verbintenis durft aan te gaan tot een bepaalde code. Dit is eveneens een kenmerk van een professional.

Historisch gezien kan je vaststellen dar ‘professionaliteit’ in de loop van de jaren is veranderd. In de 19e eeuw werden nog slechts drie bezigheden als echte professies gezien. Dit waren de medische, juridisch en de religieuze beroepen. Ze onderscheidden zich van de ‘gewone beroepen door het feit dat ze gebaseerd waren op kennis, dat het de beoefenaren niet direct om geldelijk gewin te doen was en dat ethiek een belangrijke rol in hun werk speelde. Verder onderscheidden deze groepen zich door de beoefenaars uit de hogere lagen van de samenleving kwamen (Hartman e.a. 1995)
In het midden van de 20e eeuw ontstond de aandacht voor de beroepsverenigingen met accenten op het ‘bevoegd of niet bevoegd’ uitoefenen van het vak. De certificaten voor professionele opleidingen bij moderne beroepsgroepen hebben echter bij lang na niet de status van een advocaat of medisch socialist gekregen. De medische directeur van een ziekenhuis zet nog steeds arts op zijn visitekaartje, maar de directeur van een productiebedrijf laat zijn beroepsopleiding achterwegen.
In de tijd toen ze begonnen te professionaliseren kunnen er vier soorten worden onderscheiden. Over het algemeen zijn dit 1) de oude beroepen zoals het priesterschap, universitair onderwijs, recht.. 2) De middeleeuwse handel beroepen (waaronder chirurgie, tandheelkunde en architectuur), 3) de industrieeltijdperk beroepen (getypeerd door engineering), en 4) diverse groepen die ontstaan of geprofessionaliseerd in de twintigste eeuw (van leraren om accountants en personeel managers). Referentiepunten zijn nog steeds nodig in dit soort onderzoek om te bepalen welke groepen kan worden beschouwd als 'professionalisering'.

Nieuwe trends in professionaliteit
een recente trend is voor sommige oude gevestigde geleerde beroepen (zoals wetenschappers en conservatoren) opnieuw te professionaliseren op basis van meer hedendaagse modellen. 

• Tweet