Voorkómen is beter dan genezen

Denkt u eens na over het volgende rijtje: een jurist, een kantoorbeambte c.q. boekhouder, een rechtsgeleerde, een leraar, een voormalig metaalarbeider en vakbondsbestuurder, een arts, een jurist, een scheikundige, een voormalig secretaresse, een politicoloog en jurist, een TV-producer, een arts, een econoom, een historicus annex internationale betrekkingen-expert, een socioloog en een politicoloog. Weet u al waar ik op doel? Dat is de achtergrond van de ministers die de afgelopen 40 jaren Volksgezondheid in hun portefeuille hebben gehad.

Dat de gezondheid van het volk niet altijd prominent op de agenda van de politiek stond, valt te lezen op de website van de Rijksoverheid. Pas aan het begin van de 19e eeuw ontstond er enige overheidsbemoeienis met het welzijn en de gezondheid van de onderdanen. Tot die tijd waren de armen, invaliden en ouderen in hun lot overgelaten aan de liefdadigheid van anderen; een soort participatiesamenleving avant la lettre. Tijdens de Bataafse Republiek (1795-1806) werd voor het eerst erkend dat volksgezondheid en armenzorg aandacht verdiende van de regering. Rond 1860 werden de Armenwet en het Staatstoezicht op de Geneeskunde ingesteld, om zowel een einde te maken aan de epidemieën als aan de kwakzalvers, voor wie het goed zaken doen was in die tijden. In 1933 werd Volksgezondheid toebedeeld aan het nieuwe departement Sociale Zaken. Het toenemende belang van de volksgezondheid binnen de rijksoverheid werd duidelijk in 1971 bij de vorming van het nieuwe ministerie van Volksgezondheid en Milieuhygiëne en na nog een omzwerving kennen we het sinds 1994 als het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Kunnen we stellen dat de evolutie van onze beleidsmatige gezondheid nu voltooid is? Wat mij betreft allerminst.

Recent werd bekend dat de kosten in de zorg (opnieuw) blijven stijgen, hoewel onder Schippers minder hard dan voorheen. Dat dit ten koste gaat van wat strubbelingen in de GGZ en de ouderenzorg heeft u ongetwijfeld meegekregen. Van het totale budget aan gezondheidszorg gaf het afgelopen kabinet slechts 2,9% uit aan preventie. Mijns inziens is dit mede gevolg van het feit dat de volksgezondheid onder een ministerie valt: niks ten nadele van al die hardwerkende ambtenaren die daar wellicht meerdere decennia werken, een minister zal toch vooral zijn of haar blik op de aankomende 4 jaar gericht hebben. En we weten ook van preventie dat het zich pas vele jaren na de initiële investering terug laat betalen. Zo kan tot nu toe niemand mij uitleggen waarom een pakje sigaretten nog steeds geen €10 kost.

Daarom gooi ik bij deze de knuppel in het hoenderhok: we moeten de Minister voor Volksgezondheid afschaffen! Uiteraard moet er wel een instantie blijven die waakt over onze zorgkosten en het langetermijnbeleid, maar dat kan waarschijnlijk ook het medisch equivalent van een Autoriteit Financiële Markten zijn. Deze instantie zal dan geleid moeten worden door mensen die daar voor onbepaalde tijd worden aangesteld en die niet de hete adem van een volgende baan bij een zorgverzekeraar of financiële instelling in hun nek voelen hijgen. Sommige dingen zijn te belangrijk om aan de politiek over te laten; onze gezondheid zou daar best wel eens bij kunnen horen.

PS: mocht het nieuwe kabinet me bellen voor een functie, dan kunt u bovenstaande als niet-geschreven beschouwen uiteraard. 

Bronnen:
www.rivm.nl / www.parlement.com / www.fd.nl / www.rijksoverheid.nl /
www.eengezondernederland.nl / www.wikipedia.com 

• Tweet