De grenzen van het beroepsgeheim

Stel je nou maar eens voor dat het jouw zoon, dochter, neef, nicht, oom, tante, vader of moeder betreft. Doorgaans een adequate en goede reden om elk gebod met betrekking tot het beroepsgeheim te omzeilen. Zo dacht ik er ongeveer 10 jaar geleden over. En zo denk ik er nog steeds over. Kan ik wat ik gedaan heb voor een rechter verantwoorden? Die vraag stel ik mijzelf als ik een grensoverschrijdend telefoontje pleeg, informatie inwin of informatie deel met derden, achter de rug van een patiënt om.

Ik reis veel en op die reizen doe ik wereldsteden aan. Een korte wandeltocht door het centrum van New York, Parijs, Boekarest, Hamburg, Barcelona of om het even welke grote stad, vertelt je voldoende over de staat van het land en hoe er over zogenaamde dropouts gedacht wordt. We staan oogluikend toe hoe mensen in onze straten verkommeren, vereenzamen en doorgaans 25 jaar eerder sterven dan mensen die ergens wonen en alle middelen hebben om een gezond leven te leiden. Voor het oog van de natie.

Zoiets is met de beste wil van de wereld niet goed te praten en wat mij betreft een logisch gevolg van een falend kapitalistisch systeem.
Als de rijkste 1 procent van Nederland 45 procent van ons totale vermogen bezit, als 1% van de wereld meer dan de helft van het geld heeft van de rest van de wereld, dan rest er voor ons middenmoters en arme mensen niets anders dan gebukt gaan onder regelgeving die door de allerrijksten van de wereld bedacht zijn. Dan zal er nooit iets veranderen en zijn we gedoemd ten onder te gaan aan hebzucht voor iets dat niet bestaat: geld.

Het is niet meer dan normaal dat je ouders gewoon te woord staat en informatie deelt over een ontspoord kind. Stel je op als een bondgenoot, deel wat je weet. Stel alles in het werk om die persoon zover te krijgen dat er weer contact met ouders en familie mogelijk is. Wees creatief. Betrek mensen met invloed en geld bij jouw streven om mensen van de straat te krijgen. Richt een stichting op waarmee je geld genereert. Daar kun je goederen en diensten mee kopen waar mensen naarstig om verlegen zitten. Nodig iemand uit die geen enkele sjoege heeft van de GGZ. Vraag die persoon aan te zitten bij jouw team meetings, vraag feedback over jullie blindspots, wees nieuwsgierig naar alternatieve inzichten. Schrijf en deel verhalen over wat je doet en met wie. Zorg dat je exposure krijgt, via kranten, radio en TV. Geef mensen hun identiteit terug.

In de afgelopen jaren was ik coach van het team van Beau van Erven Dorens in het Amsterdam Project. Vijf dakloze mensen kregen een bankpas met daarop €10.000. Na afloop van elk van die pilot stelden de meeste deelnemers dat het niet het geld was dat ze geholpen heeft hun leven naar een hoger plan te tillen. Het was de onvoorwaardelijke acceptatie van alle betrokkenen. Het feit dat we in de overtuiging leefden dat geen van die 15 mensen ons kon teleurstellen. Was het ethisch verantwoord die mensen aan die media bloot te stellen? Ik zeg volmondig JA. We gaan mensen pas echt zien als we ze een gezicht geven. Als we al kijkend tot het besef komen dat het ons ook kan overkomen. Dat niemand zijn huis, zijn baan, zijn huwelijk, zijn bedrijf, zijn salaris is. Eén kwaadaardige en woekerende cel kan jouw leven overhoopgooien en daar helpt al het geld van de wereld niet aan.

Het grootste hiaat in de GGZ is dat men zich kan beroepen (lees; verschuilen achter) op geheimhoudingsplicht of achter een collega met meer mandaat (lees; psychiater). Dat is bewust jouw verantwoordelijkheid verzaken. Uit crises kunnen situaties ontstaan die onvermoede krachten in mensen losmaken. Ook bij naastbetrokkenen. Neem risico’s. Geen risico nemen betekent mensen bewust tussen de wal en het schip laten vallen.

Als het mijn zoon, dochter, neef, nicht, oom, tante, vader of moeder betreft, dan wil ik de beste hulpverlener in die betreffende stad voor mijn familielid en ik ga niet rusten vooraleer ik die gevonden heb. En daarvoor treed ik elke geheimhoudingsplicht, elk beroepsgeheim met handen en voeten. Dat zijn wij aan mensen, aan onszelf, verplicht.

• Tweet