Opinie
Wat doet de DSM-5 met
de psychiater en de psychiatrie?
10 juli 2023
De DSM-5 is niet onschuldig. Het beïnvloedt de ontwikkeling van het vak van psychiater en dus van de psychiatrie als discipline. Ook in deze derde podcast botsen de standpunten van psychiater Floortje Scheepers en psychiater Ralph Kupka.
Lees meer >>
Podcast 3. Wat betekent de DSM-5 voor de behandelaar?
6 juli 2023
Onze derde podcast "Wat betekent de DSM-5 voor de behandelaar" is te beluisteren op "Psychiater op de cast" op Spotify. In deze aflevering komen Floortje Scheepers en Ralph Kupka wederom met elkaar in botsing over hun standpunten, maar ze zijn het erover eens dat het lijden van patiënten en de bijbehorende processen centraal moeten staan.
Lees meer >>
Podcast 2. Wat betekent de DSM-5 voor de patiënt?
6 juli 2023
Onze tweede aflevering, "Wat betekent de DSM-5 voor de patiënt?", is nu beschikbaar op op Spotify: "Psychiater op de cast". In deze boeiende aflevering onderzoeken Floortje Scheepers, Ralph Kupka en Tessa van den Ende, onder leiding van Wouter Van Ewijk, de impact van de DSM-5 op de patiëntenzorg.
Lees meer >>
Podcast 1. Wat heeft de DSM-5 ons gebracht?
6 juli 2023
Eindelijk is het zover! Met een enorme dosis enthousiasme presenteren we onze allereerste podcast, waarin we bespreken wat de DSM-5 de afgelopen 10 jaar heeft gebracht aan de patiënt en de behandelaar. In "Wat heeft de DSM-5 ons gebracht?" bespreken we de impact van dit belangrijke diagnostische handboek op de geestelijke gezondheidszorg.
Lees meer >>
De DSM-5 wordt niet gebruikt waar die voor bedoeld is
4 juli 2023
De DSM-5 is een belangrijk classificatiesysteem in de psychiatrie. Van Der Hoef & Partners sprak vanwege het 10-jarig bestaan van de DSM-5 met Gerco Blok, bestuurder en psychiater bij Emergis, en vroeg hem wat de DSM-5 volgens hem precies is en welke rol dit classificatiesysteem speelt binnen zijn organisatie?
Lees meer >>
Wat betekent de DSM-5 voor
patiënt en patiëntenzorg?
26 juni 2023
In deze tweede podcast richten we ons op de vraag wat de komst van de DSM-5 betekent voor de patiëntenzorg. Welke zijn de gedeelde en onbedoelde gevolgen? In grote lijnen zijn er twee posities.
Lees meer >>
Wat heeft de DSM-5 waargemaakt?
12 juni 2023
In het kader van 10 jaar DSM-5 is er een serie podcasts opgenomen waarbij columnist Jaap van der Stel aanwezig was. Hij schreef voor ons de volgende reflectie op de eerste podcast.
Lees meer >>
DSM-5 10 jaar later. Nou én?
1 juni 2023
“Nu het ding af is en bijna gepubliceerd, is het tijd om vooruit te kijken. Wat kunnen we met de DSM en hoe moet het nu verder?” Daarmee opende ik in 2013 mijn column over de DSM-5 op het symposium van Discura in Nyenrode.
Lees meer >>
DSM-5 is nuttig, maar wordt vaak
verkeerd gebruikt
25 mei 2023
Classificeren via de DSM-5-systematiek is ooit bedacht om klinische professionals en wetenschappers een gemeenschappelijke taal te laten spreken over de aandoening van een cliënt. En om gerichter wetenschappelijk onderzoek te kunnen doen. Marc Verbraak: ‘DSM-5 is een nuttig instrument, maar wordt vaak verkeerd gebruikt.’
Lees meer >>
Wat doet Rivierduinen en waarom het leuk is om daar te werken
5 februari 2023
Audrey van Schaik is sinds half oktober 2022 bestuurder van GGZ Rivierduinen. Zij trad tegelijk met Sam Schoch aan als raad van bestuur en samen staan zij bekend als verbinders en ervaren zorgbestuurders. Audrey is psychiater en heeft jarenlange leidinggevende ervaring binnen diverse onderdelen van verschillende ggz-organisaties.
Lees meer >>
Breng de waarheid boven tafel
26 januari 2023
Stel, je bent leidinggevende en een medewerker vertelt dat er een structureel probleem is op de afdeling. Natuurlijk neem je dat serieus. Tegelijkertijd loont het om het verhaal in twijfel te trekken.
Lees meer >>
Je kunt pas de knop omzetten als je weet aan welke knop je moet draaien
25 oktober 2022
Ik was altijd slank zonder psychofarmaca. Sinds ik psychofarmaca slik, ben ik aangekomen. Ik val moeilijk af, terwijl ik wel alle randvoorwaarden heb om af te vallen. Ik heb een huis, een inkomen. Ik rook niet en drink amper alcohol. Ik sport 3-4x per week. Ik kook gezond.
Lees meer >>
Geef mij tijd
10 oktober 2022
Het is september en de vrijwilligers van het Koningin Wilhelmina Fonds voor de kankerbestrijding (KWF) komen langs met de collectebus. Het kan niemand ontgaan zijn. Radio- en televisiespotjes dringen zich aan je op. En waar je maar kijkt maken spandoeken en affiches ons erop attent. GEEF MIJ TIJD. Daarbij wordt meestal ook een portret getoond van iemand met kanker. Ik had zelf ook op zo’n foto gekund, maar ik heb nu al vijftien jaar die op hol geslagen cellen en vind eigenlijk dat me sinds de diagnose al verrassend veel tijd is gegund. Daar klaag ik dus niet over. Langzaam aan beweeg ik me naar het moment dat de kanker me de baas is, maar zo ver is het nog niet. Wel heeft de behandeling van de kanker mijn leven danig ontwricht. Niet alleen dat van mij. Mijn vrouw moest op haar vijftigste ook wennen aan een heel andere man in huis. Elke keer dat ik langs een KWF affiche kom denk ik: GEEF MIJ KWALITEITTIJD.
Lees meer >>
Een gezond leven bereik je samen
22 september 2022
Vroeger nuttigde ik wekelijks een paar pakken roze koeken en twee flessen cola. Inmiddels vind ik dat schrikbarend, maar volgens de statistieken was ik geen uitzondering. Bijna de helft van de Nederlanders beweegt onvoldoende, een vijfde rookt en minder dan één op de tien mensen volgt het door het RIVM aanbevolen dieet. Ook kijken mensen gemiddeld drie uur per dag televisie.
Lees meer >>
Deze man snapt het
15 september 2022
‘’Jarenlang volgde ik verschillende therapievormen voor mijn trauma’s, maar zonder resultaat. Totdat ik een psycholoog trof die volgens het gedachtengoed van Bessel van der Kolk werkte. Toen voelde ik me begrepen en slaagde ik erin om mijn trauma’s te verwerken.” “Zo herkenbaar. Er moet nog veel gebeuren met de behandeling van mensen met een trauma.’’
Lees meer >>
Het nut van een stoelendans en strijkijzer in de spreekkamer
1 september 2022
Het leukste vind ik diagnostiek. Goed kijken en puzzelen tot het klopt. Heerlijk. Volgens Wikipedia is diagnosticeren de kunst, techniek of handeling om aan de hand van waargenomen verschijnselen, klachten of symptomen de meest waarschijnlijke oorzaak daarvan te vinden. Natuurlijk zijn kennis van ziektebeelden en ervaring essentieel. Maar de kunst van diagnosticeren vereist een mix van scherp waarnemen, patroonherkenning en intuïtie. Dat leer je niet uit boeken maar in de praktijk.
Lees meer >>
Cowboys
25 augustus 2022
Ik heb een stelregel: controle is goed, vertrouwen is beter. Deels ingegeven door mijn ervaring als raadslid waarbij ik te vaak heb gezien dat en groot deel van het gemeenschapsgeld op gaat aan een uit de kluiten gewassen apparaat dat zich niet bezig houdt met het primaire proces maar met de, met regels en systemen doorspekte, controle.
Lees meer >>
Broddelwerk
18 augustus 2022
Achtereenvolgende kabinetten hebben de afgelopen jaren aardig wat mislukte werkstukken afgeleverd. Een luisterwaardig beperkt overzicht werd gegeven door historicus Maarten van Rossum. Het kabinet is niet echt een lerende organisatie, kijkende naar de wetten die op instigatie van de kabinetten zijn ingevoerd.
Lees meer >>
Wees een cheerleader!
11 augustus 2022
Onlangs was ik met mijn gezin in Disneyland Parijs. Elke dag werd afgesloten met een parade van prachtige praalwagens en opzwepende muziek. Ook werden er cheerleaders ingezet om het publiek te amuseren en de sfeer te verhogen. Ze deden flink hun best iedereen in beweging te krijgen. Het voelde aan als een collectieve peptalk. Geloof in jezelf! Laat je meeslepen! Ga ervoor!
Lees meer >>
De Krab
26 juli 2022
Ben je wel eens onzeker als leider? Voel je je wel eens kwetsbaar? Heb je het gevoel dat iedereen opmerkingen plaatst en je je onzeker voelt? Je bent zeker niet de enige. Ik sprak deze week diverse leidinggevenden. Ze hadden aan het begin van het jaar een nieuwe stap gemaakt. Maar o, o, wat was men onzeker. Was dit wel de juiste stap? want dan moest het toch goed voelen? Waar bleef het ‘Hoera’, ‘Grote Geluk’-gevoel?
Lees meer >>
Preventie zal de zorg niet goedkoper maken
7 juli 2022
We moeten meer geld inzetten voor preventie om de zorg betaalbaar te houden. Hoogwaardigheidsbekleders, politici, oud-politici maar zelfs ook artsen brengen deze stelling naar voren. Dit advies komt voort vanuit de gedachte dat je veel ziektes kunt voorkomen. Veelgenoemd en ook zeer effectief is bijvoorbeeld het verbannen van roken om longkanker en emfyseem te voorkomen.
Lees meer >>
Bewegen helpt maar onze regering beweegt niet mee
30 juni 2022
Onlangs organiseerde Hogeschool Inholland een gala waarin diverse wetenschappers en politici hun licht lieten schijnen over de almaar uitdijende ziektekosten en de ondanks dat steeds maar toenemende gezondheidsproblemen. De niet aflatende en altijd optimistische Erik Scherder pleitte opnieuw - maar nu wat minder vriendelijk; hij werd boos - voor preventie in het bijzonder bewegen.
Lees meer >>
De stomste psychiater
23 juni 2022
Ik ben de stomste psychiater. Dat hoorde ik deze week. Een patiënt schreeuwde het naar me door de telefoon. Ik vond het niet leuk. Ik ben liever de leukste. Dat laatste heb ik ook wel eens gehoord.
Lees meer >>
Afscheid
17 juni 2022
‘Die is mooi’. Bij het weggaan pakt ze de kaart uit het kaartenrekje. Het is een foto van een boekenkast, een kunstwerk van de Chinese Yin Xiuzhen. Ik ga graag naar een museum. Struinen door de stilte en me laven aan het licht in ruimtes die ontworpen zijn om je stil te laten staan en te ervaren. Heerlijk. Na afloop koop ik altijd een paar kaarten in de museumshop. Liefst van kunst die me die dag raakte.
Lees meer >>
Ssssspspychiater
16 juni 2022
Mijn dochters kunnen het woord psychiater niet goed uitspreken. Ook niet als ze hun best doen: “ssssspspychiater!”. Ik was verbaasd. Ik doe dit werk al zolang ze leven. Het leek me logisch dat, samen met de harde G en de R, de uitspraak van dit woord dan vanzelf zou gaan. Als je er maar op tijd mee begint. Als troost wilde mijn oudste dochter haar spreekbeurt over spychiaters doen. Maar over smurfen kon ze meer informatie vinden. Daar kon ze ook leuke drop bij uitdelen.
Lees meer >>
Vertel het pro-actief
9 juni 2022
Toen ik de overgang-gerechtigde leeftijd bereikte kreeg ik last van somberheid. Mijn normale energie was tot dat moment redelijk huppelend, ik relativeerde zonder veel moeite de lastige zaken van het leven totdat ze hanteerbaar waren. Maar langzaam gleed ik in een mentale staat waarin dat niet meer lukte.
Lees meer >>
Versterking van de surveillance en preventie van infectieziekten
2 juni 2022
Afgelopen mei was het dan zover. Alle fellows van cohort september 2021 van het European Programme for Intervention Epidemiology Training (EPIET) van het European Centre of Disease Control (ECDC) mochten - na zeven lange maanden van online les -, eindelijk elkaar in het echt ontmoeten. Online vergaderen kan zijn voordelen hebben: je hebt geen reistijd, je kan nog snel even ontbijten en als je eigenlijk iets beters te doen hebt, kun je onopgemerkt blijven en heb je grote kans dat je ermee wegkomt.
Lees meer >>
Eerst begrijpen, dan begrepen worden
25 mei 2022
Het is begin maart en het stormt. Ik zit binnen met mijn gezin, de open haard is aan. Ik krijg een appje van de buren: het dwergkonijn van onze kinderen loopt los in de tuin. Ik ren naar buiten in mijn T-shirt en boxershort. In de kou, regen en harde wind loop ik paniekerige rondjes, duik ik tussen de struiken en zoek ik in diverse tuinen. De andere buren kijken verbaasd door het raam.
Lees meer >>
Verwijsbriefje
19 mei 2022
Werkt u op een crisisafdeling in de psychiatrie? Vraagt u zich wel eens af hoe het met de patiënten die u daar behandelde na hun opname verder gaat? Pakken ze thuis de draad op? Of moeten ze hun leven drastisch aanpassen?
Lees meer >>
Diversiteit binnen de raad van toezicht
12 mei 2022
Namens Van Der Hoef & Partners mocht ik aanwezig zijn. Aan de hand van een aantal stellingen nam Marius Buiting, directeur van de NVTZ, de aanwezigen mee in de meest actuele uitdagingen.
Lees meer >>
Past de zorg?
5 mei 2022
Tijdens een gesprek over passende zorg (een beweging vanuit VWS die aanstuurt op meer focus op gezondheid, zorg die persoonlijke waarde toevoegt, dicht bij huis geleverd wordt en in samenspraak tot stand komt) werd er door een van de deelnemers verontwaardigd genoemd dat slechts 13% van de zorg in het ziekenhuis redelijk tot zeer sterk bewezen effectief is.
Lees meer >>
Old boys network lobbycratie
28 april 2022
Het kan u bijna niet ontgaan zijn. De Nederlandse democratie kraakt aan alle kanten. Het woord democratie lijkt zelfs al helemaal niet meer gepast. Er is geen sprake meer van dat het volk (demos) regeert (cratein), zelfs de volksvertegenwoordigers niet.
Lees meer >>
Kom uit je stoel en loop
21 april 2022
Het is geen groot nieuws wanneer ik hier om te beginnen het nut van bewegen en in het bijzonder wandelen onderstreep. Stevig wandelen, dus niet door de stad slenteren, maar behoorlijk doorstappen, liefst totdat je het gevoel hebt er een beetje moe van te zijn, is de beste manier om de stofwisseling van je hersenen op te jagen.
Lees meer >>
Progressie in de psychiatrie
19 april 2022
De psychiatrie is de vreemde eend in de bijt van de geneeskunde, maar wel de meest interessante. Psychiatrie roept talloze vragen op voor filosofen, historici, literaire auteurs, filmmakers, toneelschrijvers, journalisten en zeker ook patiënten of ervaringsdeskundigen.
Lees meer >>
Samen beslissingen nemen
14 april 2022
Bij shared decision making (in wetenschappelijke artikelen wordt de Engelse term gebruikt) nemen de patiënt en zijn hulpverlener samen een besluit over welke zorg het beste bij de patiënt (en zijn omgeving?) past.
Lees meer >>
De optie van gummiberen
7 april 2022
De coronacrisis heeft de digitalisering van de zorg versneld. Noodgedwongen werd er gezocht naar mogelijkheden om patiënten zo goed mogelijk op afstand te helpen. Ook ik vond mijzelf in die periode op enig moment tegenover een arts op mijn beeldscherm. Ik toonde hem mijn, uit het niets verschenen, ‘blauwe oog’,
Lees meer >>
We leven niet meer in de tijd van Sigmund Freud
31 maart 2022
‘’Hoe moet ik onze vervolgafspraak invoeren in de digitale agenda?’’ 10 jaar geleden zat mijn toenmalige sociaal psychiatrisch verpleegkundige te worstelen achter haar laptop. Ze had geen goede digitale vaardigheden. Zij was gewend te werken met papieren dossiers. Zij ging bijna met pensioen.
Lees meer >>
Jeugdhulp Friesland biedt hoogspecialistische zorg
24 maart 2022
Odette Brand, directeur behandelzaken bij Jeugdhulp Friesland, wil wat rechtzetten. Veel klinisch psychologen, GZ-psychologen en andere professionals die opgeleid zijn binnen de GGZ, verwarren Jeugdhulp Friesland nog steeds met Bureau Jeugdzorg.
Lees meer >>
Geef je collega’s de ruimte
17 maart 2022
Ik snap de hang naar risicobeheersing in de zorgsector. Daar waar zaken niet op orde zijn, helpen checklists, regels en procedures om fouten te voorkomen. Wie echter van bovenaf te veel controle uitoefent, gaat voorbij aan wat werknemers drijft.
Lees meer >>
Oorlog
10 maart 2022
Er stond een foto van Poetin in de krant waarin hij aan een meters lange tafel vergadert met zijn minister van defensie en de staf-chef van het leger. Poetin is bang voor het krijgen van COVID en het schijnt dat je alleen maar in zijn directe omgeving mag komen wanneer je twee weken in quarantaine bent geweest. Onder de foto stond Poetler, een verwijzing naar Adolf Hitler.
Lees meer >>
Burgerlijke invloed
3 maart 2022
Een tijdje terug was de Gemeente Amsterdam mijn straat aan het renoveren. Op het moment zelf natuurlijk vervelend als je hele huis trilt van de vrachtwagens, maar je krijgt er een mooie straat (hoop je) voor terug.
Lees meer >>
Digitalisering doorzetten
24 februari 2022
Nu de coronamaatregelen grotendeels zijn teruggeschroefd rijst de vraag: hoe nu verder met de digitalistering in de GGZ?
Lees meer >>
Braafpraterij als bedrog
17 februari 2022
Braafpraterij is een veel gebezigde activiteit van politici, bestuurders, managers en belangenbehartigers wanneer zij op een politiek correcte wijze, situaties of toestanden willen beschrijven en de werkelijk problematische situatie ten onrechte verhullen. En ofschoon ik nu braafpraterij niet geheel per ongeluk koppel aan bepaalde functies, is het voor de lezer ongetwijfeld duidelijk dat iedereen zich hieraan schuldig kan maken.
Lees meer >>
Ambulantiseringsbeleid “Beter
worden doe je thuis!”
10 februari 2022
De overheid wil dat mensen met psychische problemen passende geestelijke gezondheidszorg krijgen op de juiste plaats. Een huisarts kan mensen met matige tot zware psychische problemen doorverwijzen naar de basis GGZ of gespecialiseerde GGZ. Het kabinet wil dat mensen met zware, ingewikkelde psychische aandoeningen vaker dichtbij huis zorg krijgen.
Lees meer >>
Stop de bureaucratie
3 februari 2022
Als toezichthouder ben ik verbonden aan een grote school. Onlangs bracht ik een werkbezoek. Ik was onder de indruk van de betrokkenheid en creativiteit waarmee leraren hun leerlingen in coronatijd onderwijs geven en hen proberen te helpen zich te vormen tot een evenwichtig mens dat toegerust is op de toekomst.
Lees meer >>
Gecompliceerd
27 januari 2022
‘Het is heel erg gecompliceerd’. Dat krijgen we als raadsleden vaak te horen wanneer het in de raad of commissie gaat over jeugdzorg. Ging het in 2015, toen de gemeenten verantwoordelijk werden voor jeugdzorg, nog over de borging van de kwaliteit van de jeugdzorg, inmiddels gaat het voornamelijk over de ‘onbeheersbare kosten’ . Veel raadsleden zagen de voordelen van de Nieuwe Jeugdwet – de zorg voor jeugdigen en gezinnen dichtbij, de administratieve lastendruk zou verminderen. Toen snapten we het nog.
Lees meer >>
De problemen van nu los je niet op met kennis van toen
20 januari 2022
Wat écht bijdraagt aan het herstel van patiënten in de geestelijke gezondheidszorg, dat heeft u niet op de opleiding geleerd. Ik ook niet.
Lees meer >>
Zeg duizend keer nee
13 januari 2022
In elk Nederlands ziekenhuis vliegen de projecten en programma’s je om de oren. We hebben de neiging álles aan te pakken, om maar succesvol te zijn. Al die mooie ideeën hebben vast draagvlak en nut, maar wat doen we onze mensen eigenlijk aan? Mijn conclusie is: we willen en doen teveel. De focus ontbreekt.
Lees meer >>
Eerlijk vaccineren is van levensbelang
6 januari 2022
Afgelopen september ben ik - samen met 28 anderen verdeeld over de Europese landen - gestart met het European Programme for Intervention Epidemiology Training (EPIET) dat wordt georganiseerd vanuit het European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC). Dit programma is in 1995 opgericht en bedoeld om een netwerk van goed getrainde veld epidemiologen te creëren.
Lees meer >>
De dag van Rokus Loopik
22 november 2021
Als je de behoefte voelt om te interveniëren, ga dan achterover zitten. Adem in, adem uit en doe niets. Als je denkt dat je niets hoeft te doen, ga dan op het puntje van je stoel zitten en bedenk iets creatiefs. Dat is in de kern wat ik nieuwe Housing First Teams vooral wil leren. Ben je in staat om los te laten wat je wilt controleren en beheersen? Housing First: het ‘weggeven’ van woningen aan dak- en thuisloze mensen zonder daar voorwaarden aan vooraf te stellen is goedbeschouwd het simpelste.
Lees meer >>
Beeldvorming
21 oktober 2021
Framing heeft voor- en nadelen. Het maakt het leven lekker overzichtelijk, splitst de wereld in goed en kwaad, en dit kwaad ligt bij de ander. Het nadeel is ruzie, een vertroebeld zicht, en soms verkeerde beslissingen.
Lees meer >>
Bewegen naar waarachtig contact
14 oktober 2021
Toen Ingeborg Siteur in 2018 toetrad tot de raad van bestuur van GGZ Rivierduinen trof ze een organisatie aan die het moeilijk had. Langere tijd was vooral gestuurd op bedrijfsvoering, professionals voelden zich niet gezien en gehoord. Een leegloop volgde, coryfeeën vertrokken. Nu wordt gewerkt met een missie waarin het gaat om ‘waarachtig contact’. En het werkt.
Lees meer >>
Het klimaat raakt ontwricht. Wat doen wij?
7 oktober 2021
Het is nu menens. Miljoenen jaren lang veranderde door natuurlijke processen het klimaat – dat ging heel geleidelijk. Het bepaalde mede het ontstaan van het leven, de ecosystemen en het gedrag van de mens. Nu zijn wij als mensen de oorzaak van die verandering, zeg maar ontwrichting.
Lees meer >>
‘Kwaliteit heeft altijd te maken met onzekerheid’
15 september 2021
Wanneer is een behandeling geslaagd? Als de patiënt tevreden is, als het goed genoeg gaat volgens hem of haar? Als hij of zij je een fijne dokter vindt waarmee het prettig praten is? Voor psychiater dr. Bert Busard van Uw Psychiater is dat in ieder geval niet voldoende. Hij bouwde een nieuw model, wat leidt tot een planmatige aanpak met een duidelijk eindpunt.
Lees meer >>
Nooit door het brein, altijd via het brein
9 juni 2021
Mensen zijn ingewikkeld, misschien wel zo ingewikkeld dat we ze nooit helemaal zullen begrijpen. Dat betoogt Floortje Scheeper in haar boek. Ik ben dát wel met haar eens. Hoewel onze kennis razendsnel toeneemt is het bewustzijn een verschijnsel wat ons nog voor grote raadselen stelt. We weten dat fotonen staafjes en kegeltjes in het netvlies stimuleren, dat vandaar uit elektrische stroompjes naar de hersenen gaan en daar verder worden verwerkt. Maar ergens gaat die elektrische activiteit samen met het bewustzijn van wat we zien. Dat is een onvoorstelbaar wonder. Hoe de geest zich verhoudt tot de stof blijft fascinerend
Lees meer >>
De zogenaamde ambulantisering
30 maart 2021
Onze GGZ is niet in staat patiënten met ernstig psychische lijden te helpen HOE KOMT DAT EN HOE KAN HET BETER? In korte tijd laten twee onderzoeken zien dat we het in Nederland niet voor elkaar krijgen om ernstig psychische lijden te verlichten. De zogenaamde ambulantisering, psychische hulp buiten de instellingen stimuleren en de klinische zorg afbouwen, ingezet met het Bestuurlijk Akkoord in 2012 is mislukt, zo heeft het Trimbos Instituut recent laten zien.
Lees meer >>
Dialoog vraagt om een growth mindset
29 maart 2021
Eind Januari kwam mijn boek ‘Mensen zijn ingewikkeld’ uit bij de Arbeiderspers. Het gaat over onze kijk op mentale ontregeling en over hoe lastig het is complexe, dynamische, adaptieve fenomenen vanuit 1 perspectief te benaderen. Als je naar rechts kijkt mis je wat er op links gebeurt en als je de voorkant in beeld hebt, weet je niet wat er ondertussen aan de achterkant gaande is.
Lees meer >>
Psychiatrie en wetenschap
24 maart 2021
We leven in een tijd van complotten. Van nepnieuws en van het ondermijnen van het vertrouwen in experts. Een tijd waarin persoonlijke ervaring belangrijker wordt geacht dan wetenschappelijke kennis. Dit is de context waarin de psychiatrie zich nu ontwikkelt.
Lees meer >>
Perspectief is het devies
3 februari 2021
Na de afkondiging van de avondklok zijn er in verschillende steden ernstige rellen uitgebroken. De meeste mensen keken er met afschuw naar, en veroordeelden wat zij zagen gebeuren. Een kleine groep Nederlanders was enthousiast over wat er gebeurde en deed mee of zette anderen aan mee te doen om zo hun ongenoegen over het (corona)beleid te uiten.
Lees meer >>
Professioneel Toepassen Psychedelica Voor Stressgerelateerde Klachten En Persoonlijke Groei
25 januari 2021
Binnenkort – waarschijnlijk april 2021 – opent Field Trip Health in Amsterdam zijn deuren. Dit centrum start als eerste in Nederland met professionele begeleiding van psychedelische ervaringen bij stressgerelateerde klachten. Ook mensen die persoonlijke verdieping zoeken, kunnen hier terecht. Psychiaters, psychologen en deskundigen op het gebied van psychedelische ‘preparation and integration therapy’ begeleiden de sessies.
Lees meer >>
Een directeur in tijden van corona
12 november 2020
Op een dag eind maart van dit bijzondere jaar reed ik voor mijn eerste werkdag naar Purmerend waar het hoofdkantoor van Evean is gevestigd. Een somber gebouw in een nog somberder omgeving waarin de gevolgen van de intelligente lock-down te merken waren. Veel kamers stonden leeg. De mensen werkten zo vaak als het maar kon thuis. Vrijwel iedereen was gespannen bezig om de gevolgen van het grote aantal besmettingen met corona te helpen opvangen. Er stierven veel bewoners, vaak eenzaam omdat het contact met hun familieleden door het stringente beleid was afgesneden.
Lees meer >>
Het ware gezicht van klimaatverandering
12 november 2020
Al acht maanden worden onze gesprekken gedomineerd door maar één onderwerp: de Corona-uitbraak, de Covid-19 pandemie. Onze media schreven over de golven, de pieken, de dalen, de kudde-immuniteit, social distancing, de anderhalvemeter samenleving, de juiste manier om je handen te wassen, het nut van mondkapjes, de infectiefactor en allerlei andere dingen waar we voor die dag in maart toen de overheid aankondigde dat het land Nederland grotendeels op slot ging geen verstand van hadden. In korte tijd hebben we onze woordenschat verrijkt.
Lees meer >>
Verslavingszorg verdient beter imago
27 augustus 2020
De verslavingszorg heeft een imagoprobleem. Psychiaters, psychologen en andere therapeuten zijn vaak te somber over de resultaten die we bereiken, vindt Ruud Rutten, bestuurder van Tactus verslavingszorg. ‘We hebben in de kliniek wel enkele ‘Herman Broodjes’ rondlopen die hun hele leven begeleiding nodig hebben, maar de meeste mensen overwinnen na één of enkele behandelingen hun verslaving. Dat geeft voldoening. Uit de cijfers blijkt dat juist bij Tactus de arbeidssatisfactie hoog ligt.’
Lees meer >>
Halsema wijst de weg naar sensationeel Corona-onderzoek
3 juni 2020
En wij maar boos zijn op het schutterende stadshoofd. Musical tycoon Albert Verlinde verwoordt het nog het best: “ze spuugt ons in het gezicht”. Goed gevonden, in Corona-tijd staat dat gelijk aan poging tot moord. Maar volgens Halsema waren er geen fouten gemaakt op de Dam. Integendeel. Alle voorspellingen, zei ze, waren blijven steken op enige honderden actievoerders. Max. Experts van de Amsterdamse politie schijnen hiervoor de sociale media te monitoren en dat is altijd heel betrouwbaar volgens Femke.
Lees meer >>
Dit is de zwartste bladzijde uit de
coronageschiedenis
30 april 2020
Ik weet niet hoe het u vergaat, maar in deze coronacrisis heb ik regelmatig de neiging om Prediker te lezen. En dat terwijl ik al sinds mijn elfde van God los ben. ‘Wat geweest is, dat zal er zijn, en wat gedaan is, dat zal gedaan worden; er is niets nieuws onder de zon.’ Prediker observeerde alles wat mensen deden en concludeerde: alles is ijdelheid en het najagen van wind. Hij zag ook dat de mensheid niet leerde van de geschiedenis: ‘Er is geen heugenis van de vorige tijden, en ook van de latere, die er zullen zijn, zal er geen heugenis wezen bij hen die nog later leven zullen.’
Lees meer >>
GGZ WNB verzet bakens naar innovatief zorglandschap
8 april 2020
Op Landgoed Vrederust in Halsteren (gemeente Bergen op Zoom) is GGZ WNB gevestigd. Al 110 jaar wonen hier psychiatrische patiënten. Enkele jaren geleden had GGZ WNB het financieel moeilijk, maar de bakens zijn verzet. GGZ WNB is bezig er een ecologisch zorglandgoed van te maken dat opengesteld is voor bijvoorbeeld ouderenzorg en gehandicaptenzorg (LVB). Er worden weer zwarte cijfers geschreven. Els Govers, lid raad van bestuur: ‘De cross-over tussen de verschillende zorgdomeinen maakt het aantrekkelijk om hier te werken.’
Lees meer >>
It’s not the economy, stupid. Nu even niet!
7 april 2020
Na weken van louter bewondering en applaus voor de helden in de zorg en ook veel waardering voor de rationele aanpak van de overheid neemt plots de kritiek toe. De huidige corona-maatregelen zijn veel te streng. En wel omdat, zo klinkt het, de hierdoor veroorzaakte financiële crisis meer doden gaat veroorzaken dan de onzichtbare vijand zelf. Met andere woorden, het middel is erger dan de kwaal.
Lees meer >>
Sociale nabijheid, op afstand
26 maart 2020
Het coronavirus waart over de wereld. Dit is een gezondheidscrisis van ongekende proporties. Tevens is nog nooit de impact op het functioneren van andere sectoren zo in het geding geweest. De economie staat onder druk, het sociale en culturele leven is drastisch gereduceerd, sportactiviteiten zijn opgeschort en ga zo maar door. Dankzij elektronische communicatiemiddelen weten we de samenleving in stand te houden.
Lees meer >>
‘Werken in een Vinex-wijk staat niet meer op mijn verlanglijstje’
27 februari 2020
Mieke van Loon werkt als huisarts in gezondheidscentrum Beverwaard in Rotterdam-Zuid. Zij kiest bewust voor deze praktijk en deze ‘achterstandswijk’. ‘Wij zijn een van de ongeveer tien praktijken in de Randstad met ‘Krachtige Basiszorg’. We hebben een 15 minutenspreekuur, elke dag een spoedarts en een maatschappelijk werker die de sociale kaart van Rotterdam kent. En als je eenmaal een vertrouwensband hebt opgebouwd, krijg je veel vertrouwen terug.’
Lees meer >>
Succesformule Saxenburgh:
verbinden met bevolking
6 februari 2020
Saxenburgh Medisch Centrum in Hardenberg betrekt in mei 2020 een gloednieuw ziekenhuis. Daarna volgt de bouw van een nieuw regionaal gezondheidscentrum en twee centra met kleinschalige woonvormen voor ouderen. Hoe kan dat in financieel moeilijke tijden voor zorginstellingen? Bestuurder Wouter van der Kam: ‘Onze succesformule? Wij zoeken, naast verbinding met onze medewerkers, verbinding met de bevolking, gemeenten, bedrijfsleven en andere zorgaanbieders. We zijn een netwerkorganisatie.’
Lees meer >>
In de cockpit van het zorgvliegtuig zit helemaal niemand
5 december 2019
Het is november 2019, Sinterklaas is veilig aangekomen en dit jaar hebben voor- en tegenstanders van Zwarte Piet elkaar niet de tent uitgevochten. Dat enkele honderden mensen aan beide kanten van het spectrum de toon zetten voor 17 miljoen Nederlanders – het blijft bijzonder. Het lijkt de zorg wel.
Lees meer >>
Onze premier maakt meer kapot dan je lief is
28 november 2019
Op de dag dat de overheidscampagne start om slachtoffers van seksueel geweld er toe te bewegen - om verder leed zoals een posttraumatische stressstoornis te voorkomen -meldt de instelling die deze mensen moet gaan helpen dat er gekort wordt en zij miljoenen euro’s te kort komt waardoor die campagne zoals veel andere overheidscampagnes loos is. De kliniek die werd opgericht om seksuele delinquenten zoals Michael P. te behandelen en zo verschrikkelijk leed zoals Anne is overkomen te voorkomen, meldt dat zij door de overheid wordt gekort waardoor dit goede werk niet meer goed gedaan kan worden. ‘Je kunt mensen als Michael P. niet half behandelen’.
Lees meer >>
Overheid als hondje van Pavlov
21 november 2019
Wees nou eerlijk. Wat zijn wij, als zorgverlener, als patiënten of cliënten, er de afgelopen jaren mee opgeschoten dat de overheid ingreep in de inhoud, de structuur en de werkwijzen van de zorg in Nederland? Natuurlijk, als zoveel mensen met elkaar samenleven zijn er ook misstanden. En we bedenken dan regels om die misstanden te voorkomen of degenen die daar verantwoordelijk voor zijn een sanctie op te leggen. Dat is het normale werk en dat doen we al vele duizenden jaren.
Lees meer >>
Het ambtelijke reptielenbrein
14 november 2019
Nu de Rijksoverheid de bijdragen aan de gemeenten heeft verlaagd hebben de lokale besturen er een nieuw probleem bij. De gevolgen van de decentralisaties, lees: bezuiniging van 15% en de daarbij behorende nieuwe verantwoordelijkheden, zijn nog maar amper ingedaald of het Rijk slaat de gemeenten opnieuw om de oren met een korting op de bijdrage uit het gemeentefonds. De kosten in het sociaal domein stijgen, de inkomsten nemen, ondanks de extra gelden voor Jeugd en WMO, grosso modo af. Er moet iets.
Lees meer >>
Onze verpleegkundigen beseffen vaak niet hoe speciaal ze zijn
7 november 2019
Discura publiceert drie interviews met professionals uit de zorg die een achtergrond hebben als verpleegkundige. Het thema van dit drieluik is: carrière in de zorg. Wat drijft hen, hoe belangrijk is hun zorgervaring nu nog in hun huidige werk? Hij startte als verpleegkundige, nu is hij directeur bij GGz Breburg.
Lees meer >>
Ik stel doelen die verder liggen
dan hier of morgen
31 oktober 2019
Discussieforum over professionaliteit in de zorg voor medisch specialisten, artsen, psychologen, bestuur en management. Van Der Hoef & Partners biedt u een platform, of forum, dat gebruikt zal worden om thema’s die van belang zijn bij de dagelijkse praktijk van de geneeskunde te belichten. Een ruimte voor het voeren van een discours.
Lees meer >>
We hebben een bizar beeld gecreëerd
over wat goede zorg is
24 oktober 2019
Interview Marie-Louise Vossen. Discura publiceert drie interviews met mensen uit de zorg die met hun handen aan het bed hebben gestaan. Het thema van dit drieluik is: carrière in de zorg. Wat drijft hen, hoe belangrijk is hun zorgervaring nu nog in hun huidige werk? Marie-Louise Vossen is de eerste van de drie. Zij begon als verpleegkundige en is nu lid van de raad van bestuur van GGZ Eindhoven. Ze is voorzitter van de coöperatie Mental Wealth en zit in enkele raden van toezicht.
Lees meer >>
Twee manieren om scherper te
worden in het forensische werk
17 oktober 2019
Met de liquidatie van advocaat Derk Wiersum raakte Nederland even helemaal in shock. In Rusland en vele andere landen buiten Europa worden advocaten al langer vermoord maar voor ons was dit nieuw. Nu wordt pijnlijk duidelijk dat de rechtstaat in Nederland niet alleen de brave burger beschermt maar ook de niets ontziende crimineel die er zelf in de onderwereld een geheel ander (rechts)principe op nahoudt. Zodra de moordenaar van Wiersum achter de tralies verdwijnt is de kans groot dat hij in handen komt van de forensische psychiatrie en psychologie. Deze professionals kunnen veel aan forensische scherpte winnen door meer dan tot nu toe gebeurt te profiteren van twee ontwikkelingen in ons vakgebied.
Lees meer >>
Gevaar schuilt in een klein hoekje
10 oktober 2019
Het begrip “scherpte” is ingevoerd door het Ministerie van Justitie en Veiligheid naar aanleiding van incidenten, die leidde tot maatschappelijke onrust, krantenkoppen, Kamervragen en Ministeriële regelaanpassingen als gevolg daarvan. Dit media-politieke proces, ook wel de Medialogica genoemd, heeft menig Minister in verlegenheid gebracht en het Ministerie hoofdbrekens bezorgd. En het systeem op een haar na naar de knoppen geholpen.
Lees meer >>
Forensische scherpte verbeteren
door neurotechnologie?
3 oktober 2019
Na een hartinfarct kan een hartfilmpje, echo of ander technisch onderzoek helpen om het risico in te schatten op een nieuw hartinfarct. De forensische psychiatrie beschikt nog niet over dit soort technische hulpmiddelen om bij een patiënt de kans op recidive in te schatten. Toch kan volgens hoogleraar prof. dr. Gerben Meynen ook binnen de forensische psychiatrie (neuro)technologie een rol gaan spelen. Dit zou de forensische scherpte kunnen verbeteren.
Lees meer >>
Promotieonderzoek forensische scherpte
26 september 2019
“In den beginner was het Woord.” Zo begint niet alleen het eerste evangelie van ‘Johannes” in het Nieuwe Testament, maar ook de opinie van dr. dr. Jaap van der Stel van 5 september 2019. Dr. Van der Stel stelt vervolgens dat deze eeuwenoude tekst nog steeds relevant is, omdat men termen gebruikt waarbij het concept dat het de term wordt aangeduid nog niet helemaal duidelijk is. Bijvoorbeeld het begrip “forensische scherpte”. Deze term wordt reeds gebruikt, zonder dat men precies weet wat het is. Recentelijk heeft er een enquête uitgestaan om dit concept nader te duiden. Dr. dr. van der Stel geeft aan dat “de achtergrond van de exercitie” duidelijk is, maar vraagt tevens af of het duiden van termen als “forensische scherpte” wel profijt hebben voor de patiënt of groepsleider die dagelijks op de groep staat.
Lees meer >>
Anne en Savanna
19 september 2019
Ik wist niet wat forensische scherpte was dus probeerde ik de term uit op mijn nietsvermoedende fractiegenoten. We bespraken de komende begrotingsbehandeling. Ik vertelde mijn fractiegenoten dat ik mijn keuzes voor de ombuigingen had gemaakt na het met ‘forensische scherpte’ analyseren van de voorstellen. Even viel het stil. Er gingen wat wenkbrauwen omhoog, sommigen knikten instemmend totdat iemand vroeg: ‘Wat is dat eigenlijk, ‘forensische scherpte’? Eén fractiegenoot riep dat de keizer geen kleren aanhad, de rest was onder de indruk. Inmiddels begrijp ik een beetje wat het is. Het gaat over risicotaxatie in het gevangeniswezen. En hoe het risico op recidive zich verhoudt tot het verlenen van zorg die gericht is op re-integratie en resocialisatie.
Lees meer >>
Wat is forensische scherpte?
12 september 2019
Bestuurders en professionals in de forensische psychiatrie schijnen steeds vaker het begrip forensische scherpte te gebruiken, maar zij hebben zo las ik in de oproep om mee te doen aan een enquête in een poging te weten te komen wat het begrip betekent nog geen idee wat het eigenlijk is. Het is in de zorg niet ongewoon diepzinnig ogende, maar mystificerende termen te gebruiken, zoals forensische scherpte of dure woorden te gebruiken zoals synergie voor zoiets eenvoudigs (nou ja eenvoudig) als samenwerking. De vragen uit de enquête brachten me niet verder; ik noem er een aantal: - forensische scherpte is weten wanneer een bepaalde observatie handelen vereist. - forensische scherpte is in staat zijn ‘onderbuikgevoel’ te duiden en hierover te communiceren. - forensische scherpte is inzien dat zorg verlenen soms betekent dat in moet worden gegaan tegen wat patiënten zelf best achten.
Lees meer >>
Forensisch scherp
5 september 2019
“In den beginne was het Woord.” Zo begint het eerste vers van het evangelie van ‘Johannes’ in het Nieuwe Testament. Het evangelie is een filosofische tekst. Het geeft antwoord op de vraag wie ben ik, en wie is Jezus? En deze vragen hangen met elkaar samen. Het lijkt een grote stap om van het evangelie, een tekst van 2000 jaar oud, te springen naar het heden en de aandacht te richten op de forensische psychiatrie. Toch is die sprong niet zo groot. Mensen stellen zich bij voortduring de vraag wie ze zijn, wat ze doen, hoe ze iets kunnen weten. En ze proberen de betekenis (het achterliggende concept) van woorden te achterhalen. Wat bedoelt iemand als die een nieuw woord gebruikt waarvan de context nog niet helemaal duidelijk is?
Lees meer >>
Medisch beroepsgeheim beperkt
geldig als anderen in gevaar komen
29 augustus 2019
Waarom geeft een psychiatrisch ziekenhuis geen informatie over een cliënt die mogelijk een delict heeft gepleegd? In de maatschappij stuit dit al snel op onbegrip. Mr. Rembrandt Zuijderhoudt, eigenaar van Zuijderhoudt Consultancy en lid jurist van het Centraal Tuchtcollege voor Gezondheidszorg, schudt het hoofd. ‘Het medisch beroepsgeheim dient een hoger algemeen belang: een gezondheidszorg waar jouw gegevens veilig zijn, ook als je wat op je kerfstok hebt. Maar er zijn grenzen. Het beroepsgeheim wordt beperkt als anderen in gevaar dreigen te komen.’
Lees meer >>
Patiënt doorkruist liefde verpleegkundige
22 augustus 2019
Waar kun je de liefde vinden?... Vroeger dronk je een biertje in de stamkroeg of zwierde je op een zwoele dansavond. Vandaag vinden we de liefde vooral online. Zo ging het ook met Nicole (34) en Monique (52) *), verpleegkundigen in twee ziekenhuizen in de Randstad. Beiden zijn recent single geworden. Nicole nam zelf afscheid van haar partner; Monique werd pijnlijk aan de kant geschoven. Voor beide vrouwen vergt het moed om weer te gaan daten. Maar Nicole en Monique lieten zich niet weerhouden. Ze openden een account op een datingsite. Dan wordt het spannend. Wie swipted er over jouw profiel? Wie vind je interessant? Wie opent online de dialoog? En hoe zou zij of hij er uit zien? Welke bagage torsen zij mee? Blijft het bij vluchtig aftasten of krijgen de gesprekken meer diepgang?
Lees meer >>
Beroepsgeheim in een protocollentijdperk
1 augustus 2019
In de zorg zijn de professionals actoren van een protocollaire praxis geworden. Onder invloed van een misinterpretatie van de betekenis van wetenschappelijk onderzoek voor de klinische praktijk, met een veel te sterk en zelfs kwalijk accent op big data, werd de klinische expertise, de door jarenlange ervaring gevormde intuïtie gedegradeerd tot een derderangs activiteit en vulde het afvalputje. In plaats van clinici zijn het nu technici die de wereld van de zorgprofessionals domineren. In dezelfde ontwikkeling is de patiënt als individu verbannen; wat resteert is de protocollaire behandeling van een statistische gemiddelde klacht. De klinische werkelijkheid kan met de empiristische, protocollaire, evidence based richtlijnenbril op niet meer worden geschouwd. De unieke persoon met een voor deze heel typische biopsychosociale hutspot wordt door deze ‘wetenschappelijke’ bril aan het blikveld onttrokken en laat alleen gemiddelden op basis van randomised controlled trails toe. De kliniek is een laboratorium geworden.
Lees meer >>
De grenzen van het beroepsgeheim
25 juli 2019
Stel je nou maar eens voor dat het jouw zoon, dochter, neef, nicht, oom, tante, vader of moeder betreft. Doorgaans een adequate en goede reden om elk gebod m.b.t. het beroepsgeheim te omzeilen. Zo dacht ik er ongeveer 10 jaar geleden over. En zo denk er nog steeds over. Kan ik wat ik gedaan heb voor een rechter verantwoorden? Die vraag stel ik mijzelf als ik een grensoverschrijdend telefoontje pleeg, informatie inwin of informatie deel met derden, achter de rug van een patiënt om.
Lees meer >>
Versterk het beroepsgeheim
18 juli 2019
Het is begrijpelijk, en in ons aller belang, dat hulpverleners hun mond houden als zij privacygevoelige informatie van hun cliënten of patiënten ontvangen. Het gaat om informatie die zij hebben verkregen in vertrouwen. Waarbij de aangever er vanuit gaat dat het binnenskamers blijft. Wie de wetgeving kent en de in het verlengde daarvan door beroepsgroepen van artsen, verpleegkundigen en andere professionals ontwikkelde protocollen en beroepscodes, weet dat de wet uitgesproken is over het belang van het beroepsgeheim. Schending ervan is verboden. Maar wet- en regelgeving geven genoeg mogelijkheden om uitzonderingen te benoemen en daar op legitieme wijze naar te handelen.
Lees meer >>
Alsjeblieft, geen nieuwe Sarahs meer
18 juli 2019
Linda Terpstra is voorzitter van de raad van bestuur van Fier, een landelijk behandel- en expertisecentrum voor slachtoffers van geweld in afhankelijkheidsrelaties. Samen met medebestuurslid Anke van Dijke richtte ze het Centrum tegen Kinderhandel en Mensenhandel op. Ze schrijft boeken, columns en houdt lezingen. Dit jaar ontving ze de hoogste koninklijke onderscheiding die dit jaar is uitgereikt – officier in de orde van Oranje Nassau - voor haar nationale en internationale verdiensten. Vanwaar die bevlogenheid? Een grote motivator is Sarah. Het trieste verhaal van Sarah staat symbool voor 130.000 beschadigde kinderen in Nederland.
Lees meer >>
Veiligheid van de samenleving in
gevaar door beroepsgeheim
11 juli 2019
Discussieforum over professionaliteit in de zorg voor medisch specialisten, artsen, psychologen, bestuur en management. Van Der Hoef & Partners biedt u een platform, of forum, dat gebruikt zal worden om thema’s die van belang zijn bij de dagelijkse praktijk van de geneeskunde te belichten. Een ruimte voor het voeren van een discours.
Lees meer >>
Alleen maar clubjes voor ouderen
organiseren is te kort door de bocht
4 juli 2019
Eenzaamheid wordt in onze maatschappij een steeds groter probleem, merkt ook Ingrid Kroon. Zij doet als specialist ouderengeneeskunde bij Florence consulten bij ouderen thuis. Daarnaast bouwt ze buiten de muren van Florence aan netwerken in de zorg voor kwetsbare ouderen en staat ze in nauw contact met het ministerie van VWS. Het contact met patiënten brengt haar tot beleidsinzichten. ‘We hebben de zorg kapot georganiseerd, we moeten terug naar de eenvoud, naar een financiering zonder al die verschillende potjes.’
Lees meer >>
Koning Maarten
27 juni 2019
Het begon met mijn ergernis over de eindeloze bangmakerij van het KWF om kanker de grote bedreiging van een gelukkige toekomst te maken teneinde voldoende geld in te kunnen zamelen om meer en meer onderzoek te doen. We zijn volgens allerlei onderzoeken zo’n gelukkig en tevreden volkje, maar het zou nog beter zijn als er geen kanker bestond. Meer onderzoek! Niet dat ik vind dat er niet meer onderzoek gedaan kan worden om het leven te verlengen en de kwaliteit van het bestaan van mensen met kanker te verbeteren, maar de toon en de stijl van het bussiness model KWF konden me niet enthousiasmeren. Ik probeerde de alleraardigste KWF-medewerkers die ik uiteindelijk leerde kennen toen ik mijn diensten aanbood te overtuigen van het belang van betrokkenheid van patiënten bij de keuze van de onderzoeksprojecten, maar het kwam niet verder dan dokter-weet-het-uiteindelijk-toch-altijd-beter gevoel en de eventueel uitgenodigde patiënt zit er proforma bij. Er waren meer mensen niet helemaal gelukkig met de houding van het KWF.
Lees meer >>
Helemaal alleen in het heelal
27 juni 2019
Een halve eeuw geleden bracht Space Oddity van David Bowie een astronaut tot leven. Er werd een raket gelanceerd met Major Tom aan boord. Die kijkt sindsdien van een afstand naar de aarde. Hij is al die jaren kalm gebleven en is nog in de veronderstelling dat het contact met ground control ieder moment kan worden hervat. Als het nummer voorbijkomt op de radio, ga ik mee, of ik wil of niet. Hoe zou het zijn om daar te zweven? Intens, vermoed ik, en onvergetelijk. Leuk voor een moment, denk ik ook, niet een heel leven. Er is niemand om hem heen. Hij heeft niemand om zijn verwondering mee te delen. Er is geen mens om aan te raken of door aangeraakt te worden: geen handdruk, omhelzing, aai of schouderklopje, geen woorden. Er is niemand die een keer een kop thee voor hem zet, niemand die luistert naar zijn verhaal of bereid is hem iets te vertellen.
Lees meer >>
Waar oneindigheid ontstaat
20 juni 2019
Het was iets in die fonkelende ogen van je. Iets waardoor ik het meteen wist. Jij was degene met wie ik oud wilde worden. Al snel werd ik verliefd op elk klein detail van je. Op je houterige geur, op de kuiltjes in je wangen als je lachte. Op onze gesprekken, tot midden in de nacht. Je vertelde me hoe je baalde van al het onrecht in de wereld, dat je een nieuwe thuis voor me zou vinden. Een plek waar onze kinderen zorgeloos zouden kunnen opgroeien, in een veilige en eerlijke wereld. Een plek waar we niet ouder zouden worden, en samen een oneindig leven zouden leiden. Je maakte plannen. En toen verdween je. Ik had er alles aan gedaan om je ervan te overtuigen gewoon bij me te blijven, maar je wilde niet naar me luisteren.
Lees meer >>
Verzuip maar in die soep!
13 juni 2019
Hij vertelde hoe hij naar zijn auto had lopen zoeken. Hij wist zeker dat hij hem hier had geparkeerd. Hij liep een rondje door de parkeergarage, en toen nog een, allengs ongeruster. Hij was al zeker twintig minuten aan het zoeken – het parkeerkaartje was allang niet meer geldig – toen hij de hulp inriep van de parkeerwachter. De jongen straalde de rust uit van iemand die wel vaker met dit bijltje had gehakt. Hij hielp zoeken en samen vonden ze, meer tot de verrassing van de oude man dan tot die van de parkeerwachter, de auto op de tweede verdieping van de garage, in plaats van op de derde, waar de man tevergeefs had gezocht.
Lees meer >>
Schurende steentjes
6 juni 2019
Hij zit er weer. Ik zie alleen zijn achterhoofd met grijs, dik haar. Elke dag rond het middaguur zit hij in z’n eentje op het bankje dat uitkijkt over de vijver die middenin het industrieterrein ligt. Ik bekijk hem vanachter licht getint glas, zeshoog in een kantorencomplex. Ik wiebel op mijn hakken. Hij zit daar om zijn dag te breken en ik ren de hele dag maar door van de ene naar de andere deadline. Als ik een keer echt pauze neem kan ik waarschijnlijk zijn dag maken door een leuk praatje met hem aan te knopen. Wezenlijk contact is toch waar het om gaat. Eén gesprekje tussen de honderden mails en berichten die ook vandaag weer binnen zullen komen. De printer ratelt. Ik pak het afgedrukte document op en draai me om. Toch kijk ik nog een keer naar buiten. Hij zit daar zo roerloos. Het is koud buiten. Arme man. Mijn gedachten staan even stil en mijn hele lijf zegt ‘Nu doen’. Ik gris mijn lange wollen mantel van de kapstok en loop richting de lift.
Lees meer >>
Navel als troostputje
23 mei 2019
Ik besteed alleen aandacht aan mijn navel als ik eenzaam ben. Het kuiltje in mijn buikheuvel is een relict uit de mooiste tijd van mijn leven. Mijn navelvorm heet een innie; een ovale of ronde holte. Er zijn ook mensen met een outie, een bolletje of een knoopje. Mijn innie vult zich soms met navelpluis, het mooiste woord voor viezigheid dat ik ken. De binnenkant van mijn navel doet denken aan een knoopje van een ballon. Wanneer je mijn navel zou ontknopen zou ik op eenzelfde manier als een ballon door de kamer schieten en uiteindelijk slap en vormloos landen in een hoek. Eenzaamheid bestrijd ik door het topje van mijn wijsvinger in mijn navel te drukken en mijn ogen te sluiten en terug te denken aan de tijd waarin ik nog het perfecte afgietsel was van de mal van mijn moeders baarmoeder.
Lees meer >>
Trajectum is óók GGZ-zorg,
óók forensische psychiatrie
23 mei 2019
Het beeld bestaat dat Trajectum staat voor ‘gehandicaptenzorg’. Dat beeld wil bestuurslid Evert Jan van Maren bijstellen. ‘We richten ons op mensen met een licht verstandelijke beperking, maar altijd in combinatie met GGZ-behandeling en forensische zorg. Het werken op dit snijvlak maakt werken bij Trajectum zo interessant, juist ook voor mensen uit de GGZ.’ Van Maren vertelt van een jonge vrouw met een licht verstandelijke beperking. Ze kwam binnen, vastgebonden op een brancard, met een helm op om haar tegen zichzelf te beschermen. De combinatie van haar verstandelijke beperking en een psychiatrische stoornis zorgde voor ernstige psychische instabiliteit. Ze werd opgenomen op de meest intensieve afdeling die Trajectum rijk is. ‘Van Maren: ‘Nu staat ze op het punt om in de buurt van haar familie te gaan wonen. Vaak komen bij ons mensen die elders stuk liepen.
Lees meer >>
Het trieste bestaan van het inactieve
geslachtsorgaan
16 mei 2019
Hoe ik in deze situatie terecht ben gekomen, weet ik niet precies. Volgens mij had het niet zozeer te maken met goesting, dan wel met eenzaamheid. In het deurgat kijken twee gezichten in mijn richting: een bleekbroos meisje onder invloed en een wellicht niet zo oude, maar afgeleefde pooier. ‘Hoe heet jij?’ vraag ik aan het meisje. Ze antwoordt niet. ‘Je hebt een halfuur’, zegt haar pooier. ‘Heb je meer tijd nodig, dan reken ik telkens een halfuur erbij, capiche?’ Ik knik.
Lees meer >>
Samen in het glas kijken
9 mei 2019
Alcohol was kinderspel. Mijn wankelende papa was voor mij een spel Twister. Als kind lag ik graag met hem op de sofa te dutten, hij in zijn roes, ik in mijn kinderdroom. Maar als je vader de flessen portwijn verstopt onder het aanrecht, dan organiseert hij geen schattenjacht. Zodra ik oud genoeg was om voor mezelf een mening te vormen, veroordeelde ik hem langzaam maar zeker tot dronkaard. Het zielige slachtoffer van zijn eigen verslaving. Zwakheid. Hoe kun je nu je verloren dromen in lege wijnflessen stoppen? Daar, in het verlengde van het afvoerputje, verzamelden zich zijn stille tranen. Toen, in mijn jongensogen, lag de remedie voor de hand. Met een beetje karakter raak je daar toch zo vanaf?
Lees meer >>
Pleidooi voor Parlementaire
enquête over verzuipen van kleine
GGZ-aanbieders
9 mei 2019
Kleinschaligheid, diversiteit en professionele ruimte en expertise zijn de afgelopen decennia helaas niet geassocieerd met goede en goedkope zorg. En zo worden veel kleinere partijen eruit geconcurreerd terwijl ze juist wel betere en goedkopere zorg leveren. Dat is een groot schandaal en daarom moet er een enquête komen. In 2008 werd na veel onderzoek eerstelijns psychologische hulp opgenomen in het basis-pakket zodat iedere Nederlander gebruik kan maken van het landelijk dekkend netwerk van vrijgevestigde psychologen. Omdat door de ‘marktwerking’ sinds 2006 ook andere partijen dit aanbod mochten bieden gingen grote GGZ-instellingen op een industriële manier hun kortdurende GGZ ‘uitrollen’.
Lees meer >>
Mist
2 mei 2019
Bij het opruimen van de kledingkast viel een doos van de bovenste plank. Een verweerde teddybeer rolde er half uit, op het bidprentje en de rouwadvertentie van mijn broer. Ik pakte de doodgeknuffelde beer op. Zijn eens zo zachte vacht prikte nu stekelig door het stramien, stro stak door de gaten in zijn kop en zijn linkerschouder was open gerafeld. Voorzichtig legde ik de gehavende knuffel terug in de doos. Het is het enige aandenken aan mijn broer, die net zo gehavend en breekbaar was als zijn beer.
Lees meer >>
Vlekken
25 april 2019
‘63 kaarsen waren te veel’ zegt Ruud. ‘Dus heb ik er maar drie gepakt voor op de rijstevlaai. Dat ziet er leuk uit, toch? Op dit kleed? Weet je, dit kwam echt alléén op tafel wanneer er iets te vieren viel. Met Kerst, Nieuwsjaardag en natuurlijk altijd met mijn verjaardag. Ik heb hem daarom
Lees meer >>
Snor
18 april 2019
Het enige geluid dat ik hoor is het getik van de klok. Zo nu en dan springt er een vogeltje uit tevoorschijn, dat een paar keer hard roept. Gelukkig hoef ik daar niets meer mee. Ooit was ik een echt feestbeest, kon ik nachten doorhalen met mijn buurtgenoten. Maar de laatste tijd hoefde ik niet meer zo nodig. Overbodig voelde ik me. Ik was leeg, waar ik ooit vaak vol was. Het liefst lag ik de hele dag op een warm, zacht plekje, weg van de anderen. Heel wat nesten heb ik geworpen, kleintjes gelikt, gezoogd en in hun nekvel rondgesjouwd. Allemaal zijn ze vertrokken. Sommigen kwamen niet ver, die eindigden hun leven platgereden op de weg voor het huis. Anderen zijn opgehaald door wildvreemden met hun kinderen, die verrukt in hun net geopende oogjes keken. Nooit meer iets van gehoord.
Lees meer >>
Mensen helpen die ‘de droad effe kwiet bin’
11 april 2019
Mediant Geestelijke Gezondheidszorg in Twente opende in 2015 de Helmer-Es, een nieuwe High Intensive Care (HIC). Teampsychiater Marije Vermaas voelt zich hier als een vis in het water. Er is één probleem: ze is de enige psychiater op de afdeling, er moet nodig een collega bij. Maar dat is lastig. Veel collega’s zien Twente als een uithoek. Ze gooit graag een hengeltje uit. Haar aas: een moderne HIC die op dit moment in Nederland min of meer geldt als dé standaard.
Lees meer >>
Deze cliënt zit nog steeds in mijn hoofd
4 april 2019
Ariëtte van Reekum, psychiater en lid raad van bestuur van GGZ Breburg in Brabant, heeft een open inborst. Niet te beroerd om een fout toe te geven. Toch zit ze soms in een spagaat: een organisatie heeft een structuur en cultuur nodig om open te zijn over fouten en ervan te leren. Maar na een uitzending van Zembla is ze naar de buitenwereld voorzichtiger. ‘Het publiek en de pers eisen openheid, maar de nuance is vaak ver te zoeken. Dat maakt de zorgprofessional kopschuw.’
Lees meer >>
De Psychotherapie van de Toekomst.
Wat staat ons te wachten?
4 april 2019
Op vrijdag 10 mei a.s. organiseert nascholingstijdschrift PsyXpert het congres ‘De Psychotherapie van de Toekomst’. Bestemd voor alle GZ-behandelaren – psychiaters, klinisch psychologen, psychotherapeuten, GZ-psychologen – die psychotherapie toepassen in hun dagelijks werk. D!SCURA ging in gesprek met Anne-Marie Claassen, sinds 2018 hoofdredacteur van PsyXpert, en in het dagelijks leven werkzaam als psychotherapeut en programmamanager in het Centrum voor Persoonlijkheidsstoornissen bij Mediant in Hengelo (O.). Op 10 mei treedt Claassen op als dagvoorzitter.
Lees meer >>
Oeps! Chirurgische blunder of complicatie?
28 maart 2019
De sfeer op de operatiekamer is goed op de maandagochtend. Muziekje aan, mooie weekendverhalen. Er wordt een dialyse shunt geconstrueerd in de arm van een patiënt met nierfalen: een subtiel maar routineus klusje, niets aan de hand. Een kunststof slangetje, 25 cm lang en 6 mm in doorsnee, wordt op de slagader gehecht, onder de huid getunneld en aan het andere eind op een ader aangesloten. De hoge bloedstroom die zo ontstaat maakt het mogelijk om in enkele keren per week het bloed schoon te spoelen met een dialyse apparaat. We hechten eerst met een fijn draadje de buis op de slagader. Als dat klaar is staat ook de buis onder slagaderlijke druk en moet een tijdelijk klemmetje voorkomen dat het bloed eruit stroomt. Mijn chirurgische bril maakt met factor twee-en-half vergroting de fijnste naadjes mogelijk maar dat gaat wel ten koste van het gezichtsveld. De patiënt is wakker, alleen de arm is verdoofd. We praten met haar en leggen steeds uit wat er gebeurt. Plotseling wordt ze onrustig en de anesthesist vraagt wat we in godsnaam aan t doen zijn.
Lees meer >>
Sorry
21 maart 2019
De keuze om medicijnen te gaan studeren was simpel. Omdat ik in dienst moest en dat uit kon stellen als ik geneeskunde of theologie ging studeren, koos ik de studie die me het meest aantrok. Ik hield van de opleiding, vond alles ongelooflijk interessant, werkte hard, haalde nooit een cijfer onder de zeven, maar dat veranderde allemaal toen de klinische periode begon. Leuk om het allemaal te weten, maar wat moest ik met de kennis gaan doen? De psychiatrie leek me het interessantst, maar toen ik mijn coschappen in dat specialisme deed, zag ik dat wat ik in de boeken van de antipsychiaters Laing en Cooper las, ver weg was van de praktijk. Het ging daar niet om de empathie en invoelende gesprekken die ik verwacht had, maar om management van gedrag en stemming van mensen die om wat voor reden ook vervreemd waren van de wereld rondom hen, iets dat gebeuren moest in te weinig tijd. Niets voor mij. Wat moest ik dan worden?
Lees meer >>
Hoe fout is lastig?
14 maart 2019
Wat is mijn grootste fout? Mijn grootste fout gaat in meervoud. Zoals de keer dat ik een spiraalbed wilde doorzagen en een reeks tanden verloor. Of dat ik veel te jong trouwde, al maakte ik dat wel weer goed door een paar jaar later weer van haar te scheiden. En niet te vergeten dat ik ongeveer zeven jaar manager was bij een RIAGG. Maar de allergrootste fout is toch wel dat ik als vijfjarige niet het advies van een handchirurg opvolgde om mijn kromme pinken, het gevolg van Kirners deformiteit, te laten rechtzetten. “Is hij lastig?” vroeg de chirurg aan mijn moeder? Enter magisch denken.
Lees meer >>
Struikelen en opstaan
7 maart 2019
Ik moet eerlijk bekennen dat ik moeite had met het thema voor deze column. ‘Mijn grootste fout’,- ik raakte niet geïnspireerd, ik ‘voelde m niet’. Het is niet dat ik geen fouten maak, ik kan alleen niet goed kiezen of, en zo ja welke van mijn fouten ik een medaille zou willen toekennen. Is het het moment dat ik als eerstejaars studente journalistiek besloot geen gebruik te maken van het aanbod van die mysterieuze man in Americain? Hij had een leren koffer bij zich, gevuld met stiekem gekopieerde documenten waaruit bleek dat er heel veel geld aan de strijkstok bleef hangen bij een non profit organisatie waar hij jarenlang als accountant had gewerkt. Hij vroeg mij het verhaal openbaar te maken- a young and eager journalist zocht hij en dacht deze gevonden te hebben in mij. Ik was éénentwintig. De organisatie die aan de schandpaal moest, was Greenpeace.
Lees meer >>
Na de achtbaan van de transitie nu de focus op verbinden
7 maart 2019
De trein van de transitie binnen de GGZ is tot stilstand gekomen. Ook bij Reinier van Arkel. Minder specialistische zorg in de kliniek, meer ambulante zorg dicht bij de cliënt. Medewerkers en hun expertise zijn verspreid over buitenpoli’s en wijkteams. Nu het stof is opgewaaid, is de vraag: hoe verder? GZ-psycholoog Laurien Willems-Passtoors is bij Reinier van Arkel in opleiding tot klinisch psycholoog Kind & Jeugd. Bij haar komt één woord naar boven: verbinden.
Lees meer >>
Curegie: voor managers in de zorg!
6 maart 2019
Zorgorganisaties weten dat Van Der Hoef & Partners een succesvol search- en selectiebureau is voor het zoeken van psychiaters, andere medisch specialisten, klinisch psychologen, GZ-psychologen en bestuurders in de zorg. Dat dit bureau onder de naam Curegie ook bemiddelt in staf- en managementfuncties in de zorg, is veel minder bekend. Senior consultant Godert van Walré de Bordes wil hier verandering in brengen. ‘Voor ons is het een erezaak om alle bemiddelingen – net als in 2018 – succesvol af te sluiten.’
Lees meer >>
Mijn grootste fout
28 februari 2019
We schrijven tweede helft jaren tachtig. Locatie: in onze toen nog echte plattelandspsychologenpraktijk die we in 1978 waren gestart. Naast het behulpzaam zijn bij psychische aandoeningen van de plattelanders, werkte ik hard aan een eerste Nederlands handboek over persoonlijkheidsstoornissen. Door de aparte as voor persoonlijkheidsstoornissen in de DSM-III uit 1983 kregen deze nu extra aandacht van psychologen en kwam er veel onderzoek naar op gang. Geïnspireerd door Otto Kernberg en Theodore Millon werkte ik zo hard aan het thema persoonlijkheidsstoornissen dat ik deze aandoeningen overal in mijn werk tegenkwam. Zoals het een kind vergaat zodra het een hamertje krijgt: de hele wereld gaat op een spijker lijken.
Lees meer >>
De Holenman
21 februari 2019
‘De Holenman’ van Amsterdam-Noord werd hij door het politiebureau Waddenweg genoemd. Op aanvraag van de GG&GD bezocht ik hem in een bosje tussen twee uitvalswegen van de snelweg. Volgens de politie woonde hij er al een jaar of drie. Hij was niemand tot last geweest, maar men had ontdekt dat de Holenman er in voorgaande jaren tientallen kuilen had gegraven. Eén van de wijkagenten was tijdens een inspectie van het talud in een van de afgedekte gaten gevallen.
Lees meer >>
Als e-health meerwaarde
heeft, zijn we er als eerste bij
14 februari 2019
Iemand die zelf verslaafd is geweest, is eigenlijk de enige die een verslaafde begrijpt’, zegt Dick Trubendorffer. Hij was zelf verslaafd aan alcohol, partydrugs, werken en seks. Na een mislukte behandeling in Nederland herstelde hij in Amerika. In Nederland zette hij daarna Trubendorffer ‘Hulp bij Verslaving’ op. De zorg is ambulant, E-health en beeldtelefonie spelen een cruciale rol.
Lees meer >>
Van bajes naar zorginstelling,
van cipier naar groepsleider
14 februari 2019
‘Eens kijken of het me lukt’, dacht hoofd behandeling Peter van der Sanden, toen hij in 2011 in jeugdzorginstelling Almata in Ossendrecht ging werken. De ‘bajes voor jongeren’ moest worden omgevormd van een justitiële instelling naar een gesloten jeugdzorginstelling. Cipiers werden groepsleiders. Het lukte. Met Van der Sanden als grote inspirator. Juni 2019 gaat hij met pensioen.
Lees meer >>
Waarom e-health tóch succesvol wordt
7 februari 2019
Ik kan me goed voorstellen dat gelouterde zorgbestuurders als Wouter van Ewijk niet geloven in e-health (Discura, 25 januari jl.). Je gaat doorgaans niet naar de dokter voor je plezier. Je vermoedt iets ernstigs in je unieke lijf. En wilt daarbij de arts wel in de ogen kijken. Je wilt gezién worden. Je zoekt, wellicht impliciet, de vertrouwensband. En dat is toch anders ‘van aangezicht tot aangezicht’ dan ‘van aangezicht tot computerscherm’. E-health zal in de zorg vermoedelijk een langere incubatietijd kennen dan digitale technologie in het amusement, in onze auto’s of bij het bankieren.
Lees meer >>
E-health voorbij: 100% online
behandelen en monitoren
31 januari 2019
Patiënt A: “Dat berichtje, net na mijn oefening die niet helemaal goed was verlopen, hielp me de dag erna het nog eens te proberen. Toen ging het wel goed!” Patiënt B: “Als ik nu in gezelschap ben en ik voel de angst opkomen, kan ik op m’n smartphone een G-schema invullen en mijn emoties swipen. Niemand die er iets achter zoekt als je even in de smartphone kijkt of appt. Voorheen brandde dat schriftje voor het bijhouden van gedachten in mijn tas of jas, bang dat het eruit zou vallen en iemand het zou lezen.”
Lees meer >>
E-health, ik geloof er niet in
24 januari 2019
Het is 43 april in het jaar 2031. De heer Blaauw ligt aan zijn bed gekluisterd. Het netwerk van Talpa-all-for-Talpa, de grootste internetprovider van Nederland heeft te maken met een grote storing die al dagen aanhoudt. De zorgrobot, Florence staat in elkaar gezakt in de hoek van zijn kamer. Zij is niet meer in staat haar taken uit te voeren en wat de heer Blaauw vooral mist zijn de lieve woordjes die zij tijdens het wassen en plassen tegen hem zegt. Alle domotica zijn uit gevallen waardoor zijn zorgmanager Guru die hem vanuit Hyderabad in India in de gaten houdt niet meer kan ingrijpen. Met hem had de heer Blaauw via snapchat de laatste dagen juist veel contact, maar die gesprekjes gingen zo snel dat hij niet heeft kunnen onthouden wat Guru hem allemaal probeerde bij te brengen. U begrijpt het wel: de heer Blaauw vervuilde en een aantal dagen later werd hij door het ingrijpen van een alerte buurvrouw in het ziekenhuis opgenomen waar hij ondanks zijn ernstige decubitus slechts voor twee dagen kon worden opgenomen. Hij moest terug naar huis. De storing was inmiddels opgelost en Florence was weer helemaal berekend op haar taken, en de heer Blaauw woonde nog lang, eenzaam en ongelukkig in zijn kleine huisje in de Javastraat.
Lees meer >>
E-health wordt slim en krijgt menselijke trekjes
17 januari 2019
E-health kennen we in de psychische zorg vooral van allerlei appjes en interactieve websites. Maar de combinatie van informatietechnologie, kunstmatige intelligentie en robots biedt allerlei mogelijkheden om de zorg radicaal te verbeteren. Op te lossen vraagstukken zijn: hulpvragen komen te laat, schrikbarend lange wachttijden gooien daar nog een schepje bovenop. Nog steeds krijgt een groep mensen om wat voor reden dan ook helemaal geen hulp. En we zien geen progressie in de epidemiologische kerncijfers, zoals de incidentie en prevalentie van psychische stoornissen. Alles wat de oplossing van deze problemen dichterbij brengt moeten we omarmen.
Lees meer >>
If you snooze, you lose
10 januari 2019
Soms moet de vooruitgang een handje worden geholpen. Dan moet je knopen doorhakken, ook al weet je dat er heibel van komt. In de zorg is het niet anders. Het is april 2016. Het Zorginstituut Nederland maakt bekend dat het de regie over de zorgstandaard voor geboortezorg overneemt. Beroepsverenigingen van gynaecologen en verloskundigen kunnen het maar niet eens worden over die kwaliteitsstandaard en de verdeling van geld. Koud anderhalve maand later is de zaak beklonken en ligt er een fonkelnieuwe Zorgstandaard Integrale Geboortezorg op tafel.
Lees meer >>
Data die niets zeggen
3 januari 2019
Hulp- en zorginstellingen verzamelen een schat aan gegevens, die digitaal worden opgeslagen. Wat een kans voor het voorspellen van welke hulp iemand nodig heeft! Big data kunnen bijvoorbeeld voorspellen of de kans op schooluitval groot is. Zo werkt de gemeente Dordrecht met een computermodel dat een tiental kenmerken met elkaar in verband brengt en berekent of de alarmbellen moeten gaan rinkelen voor een tiener. Bij code oranje ploft er een brief op de mat, waarin om opheldering wordt gevraagd. Bij code rood staat de leerplichtambtenaar bij de leerling op de stoep.
Lees meer >>
Experiment Arkin en Zilveren Kruis:
minder registreren, meer werkplezier
14 december 2018
Over de contracten die Arkin, GGZ-instelling in Amsterdam, heeft afgesloten met financiers en zorgverzekeraars is bestuurslid Dick Veluwenkamp ‘best tevreden’. Maar aan een mooi contract heb je niets als je niet genoeg mensen hebt om de afgesproken behandelingen uit te voeren. Zorgverleners voelen zich steeds meer administrateurs en haken af. Op 1 januari 2019 start binnen Arkin een experiment dat de regelgekte terug moet dringen. Met als uitkomst: meer tijd voor cliënten, meer werkplezier voor behandelaars.
Lees meer >>
Regelruimte
13 december 2018
In 1991 was ik in Kiev. De stad zat in een transitiefase – de schraalheid van het Sovjet-communisme was nog zichtbaar en voelbaar op straat. De prachtige oude gebouwen die het Sovjet tijdperk hadden overleefd, stonden al jaren in de steigers. In de restaurants was overdaad - met name dáár waar de voormalige Sovjet-bobo’s zich niet geneerden om hun, op dubieuze wijze verkregen dollars, te gebruiken om de tafels van henzelf en hun vrienden te vullen met een beschamende hoeveelheid luxe eten.
Lees meer >>
Column door prof. dr. Willem Wisselink:
De slechtste chirurg van
Nederland
6 december 2018
Wat een nachtmerrie. Je staat levensgroot op de voorpagina van de New York Times als de slechtste hartchirurg van de stad. Het overkwam dokter Richard Dal Col, een hardwerkende collega met, althans tot op die bewuste dag, een prima reputatie. Zo’n dokter die gewoon probeerde al zijn patiënten te helpen: of ze nou rijk waren, arm, fit of juist doodziek. All comers. En inderdaad, Dal Col was niet picky en behandelde veel hele moeilijke ‘gevallen’. En dan gaat het wel eens mis. De chirurg die in de krant als beste was komen bovendrijven, had daarentegen alleen de fitste en dus laag-risico patiënten geopereerd. Immers, de beste resultaten in de chirurgie worden behaald bij mensen die de operatie nauwelijks (of helemaal niet!) nodig hebben.
Lees meer >>
De vierde roman van Kafka
29 november 2018
Kafka schreef drie romans (Het Slot, Het Proces en Amerika). Ze lijken sterk op elkaar met hun sombere wereldbeeld en de afstandelijke lichte humor. Wie bijvoorbeeld ‘Het slot’ van Franz Kafka leest, krijgt al snel het beangstigende gevoel in een wereld te leven waar voor hem of haar geen plaats is, een dystopie. In de roman vertoeft landmeter K. in een dorp en wil toestemming om daar te blijven, maar heeft daarvoor de toestemming nodig van de heren in het slot. Via een doolhof aan regels en bureaucratische maatregelen bereikt hij nooit wat hij wil en als de toestemming uiteindelijk toch komt, is K. al bezweken en sterft. En je kunt je voorstellen hoe het is als Kafka beschrijft hoe de juridische wereld functioneert en hoe het mensen vergaat die hun recht willen halen. Zijn drie romans gaan over mensen die moeten vechten met een afgrijselijke bureaucratie om te krijgen wat ze willen hebben, maar het lukt niet. Het wordt al maar ingewikkelder. Door de ongeremde regelzucht heeft onze zorg ook Kafkaëske trekjes gekregen met wachtlijsten, toename van allerlei aspecten van het dagelijkse leven die als ziekte beschouwd worden, vragenlijsten, protocollen en handtekeningen.
Lees meer >>
Een verslaving aan controle
22 november 2018
‘Een administratief beroep? Denk eens aan de zorg’. Psychiater Menno Oosterhoff schreef vorig jaar onder deze titel een blog op Medisch Contact. Bijtende spot, die de frustratie van zorgverleners over bureaucratie en regelgekte onverbloemd weergeeft. Onder het stuk stond een reactie van een kinderarts. Zij was inmiddels gepensioneerd, maar is nog steeds bevriend met een kinderverpleegkundige die onlangs tegen haar verzuchtte: ‘Ik heb tegenwoordig vaker een muis in mijn handen dan een kind.’
Lees meer >>
Vacature voor een ontregelende tante
15 november 2018
Met minder regels ga je het bureaucratische monster in de zorg niet verslaan. Met andere regels is die kans veel groter. Regels kunnen het leven in een complexe samenleving wat behapbaarder en daarmee overzichtelijker maken, maar het omgekeerde kan ook. Roep ‘paarse krokodil’ en iedereen weet waar het over gaat: de moeder die wordt gedwongen een formulier in te vullen – dat zijn de regels – en later nog eens terug moet komen om de paarse krokodil te mogen meenemen die op grijpafstand in de hoek staat van de regeltjesman.
Lees meer >>
Het nut van regels
8 november 2018
Niets is zo kenmerkend voor menselijk gedrag als het stellen van regels en ernaar te streven dat anderen zich daaraan houden. Met regels schep je een context voor het gedrag van anderen – je begrenst variatie. En zo gewenst kun je met regels andere mensen effectief manipuleren, macht uitoefenen. Daarom zijn er weer regels nodig om dat een beetje in toom te houden, et cetera.
Lees meer >>
Regelgekte
1 november 2018
Ooit, toen ik nog hoofd was van een aantal teams die zich bezighielden met hulpverlening aan dak- en thuisloze cliënten met complexe problematiek, hamerde ik er bij teamleden op om toch vooral de DBC-codes waaronder zij hun werkzaamheden weg konden schrijven, uit hun hoofd te leren. Zo kregen we het voor elkaar om een dag lang met een cliënt boodschappen te doen, een kop koffie te drinken, naar het Rijksmuseum te gaan, samen te lunchen en als klap op de vuurpijl Artis met een bezoek te vereren. En dat terwijl de zorgverzekeraar slechts 45 minuten per week vergoedde. We schreven die dag gewoon onder vijf verschillende codes weg. Daarbij overschreden mijn bemoeizorgers wekelijks ruimschoots de broodnodige 29 contacten (we werkten gewoon harder dan ieder ander), waardoor ik maandelijks opgetogen bij de directeur kon aanschuiven. Want we hadden weer overproductie en dus winst gemaakt.
Lees meer >>
Meer specialistische kennis nodig
in eerstelijnsjeugdzorg
25 oktober 2018
Veel medewerkers uit de jeugdzorg en GGZ werken nu als generalist in de eerstelijnsjeugdzorg. ‘Doodzonde’, zegt Jos van Nunen, bestuursvoorzitter van JUZT dat specialistische jeugd- en opvoedhulp biedt bij complexe problemen en gezinnen helpt bij huiselijk geweld. ‘Je kunt niet overal verstand van hebben. In de eerste lijn is meer specialistische kennis nodig om vroegtijdig de juiste diagnose te kunnen stellen. Dat voorkomt veel narigheid later, is financieel effectiever en bestrijdt de wachtlijsten in de tweede lijn.’
Lees meer >>
Voor seksueel misbruik hebben
kinderen geen woorden
25 oktober 2018
Een halve eeuw geleden was ik kind. Mijn ouders hadden een mooi landhuis. Veel weilanden er om heen. Tijdens vakanties kwamen de neefjes en nichtjes spelen. Wij hadden de ruimte. Boompje klimmen, tenten maken, bramen plukken, boten bouwen. Nooit, maar dan ook écht nóóit heb ik gedacht dat ik als kind seksueel kon worden misbruikt. Het kwam niet in me op. En het was al helemaal geen thema tijdens het spelen met de neefjes en nichtjes. Nee, wat wél een rol speelde, was de onderlinge competitie. Wie kon het hardste lopen? Wie plukte de meeste bramen? Wie bouwde de mooiste boomhut?
Lees meer >>
Zorgt de gemeente goed voor onze
jeugd?
18 oktober 2018
De jeugdzorg werd sinds 2015 definitief gemeentezorg, de wetgever had gesproken. Een kleine 100.000 handtekeningen tegen dit voornemen mochten niet baten en alle jobstijdingen over het onvermogen van gemeenten ten spijt, de krachten van professionals en ambtenaren moesten worden gebundeld en tegenstellingen leken te worden overbrugd. In plaats van het aloude financieringsonderdak bij de zorgverzekeraars en het daarmee sterk verbonden biomedisch model, denken in termen van ziekte, stoornis, DSM-etiket en – in ons breintijdperk – een overdreven aandacht voor de neurobiologie, lagen er nu ook kansen om de problematiek van kinderen, jeugdigen en jongeren veel meer in haar sociale en psychologische kern te begrijpen.
Lees meer >>
Een lange, koude winter voor de
jeugdzorg
11 oktober 2018
De uitgaven voor de jeugdzorg rijzen de pan uit. ‘Er moet meer geld bij’, roepen jeugdzorgmedewerkers. Vorige maand nog voerden ze actie in Den Haag om de werkdruk en de administratieve rompslomp in de jeugdzorg te verlagen. Volgens hen moet minister Hugo de Jonge van VWS extra geld uittrekken voor de jeugdzorg. Die geeft geen krimp, want ‘geld is het probleem niet’, zegt hij. De Jonge ziet meer in het verruimen van de aanbestedingsregels waar gemeenten mee te maken hebben. Wie daarna toch nog problemen blijft houden, mag zich bij de minister melden.
Lees meer >>
Meest kwetsbaren zijn de klos,
zeker in Zuid-Afrika
11 oktober 2018
Als altijd zijn de meest kwetsbaren de klos. Ik ben in Port Elisabeth in Zuid-Afrika bij het Ubomi Obutsha Centre om te begrijpen hoe wij ook vanuit Nederland het Centre goed kunnen ondersteunen. Het centrum biedt jeugdzorg in de meest brede zin van het woord en heeft het karakter van een Community Centre. Wat er gebeurt is niet perfect en men wil professioneler worden, maar het is hartverwarmend om de grote ‘impact’ die het heeft op zovelen in de Kwakazele Township. En héél hard nodig
Lees meer >>
Gastvrije jeugdzorg
4 oktober 2018
Wat gun jij een jeugdige binnen de jeugdzorg? Een jeugdzorgbestuurder nam afscheid en stelde deze vraag tijdens de receptie. We kregen een minuut nadenktijd. Ik dacht meteen: iemand die dichtbij een kind of jongere staat. Die vertrouwd voelt. Oprecht nieuwsgierig is. Waar je je bij thuis voelt. Naar onze antwoorden vroeg de bestuurder niet. Wel liet ze aansluitend de bestuursvoorzitter van een Nederlandse keten van vergader- en congreslocaties, Luc van Bussel, vertellen over hospitality. ‘Als ik aan studenten Hospitality Management vraag wat dat is, heeft niemand een eenduidig antwoord’, verbaasde hij zich. ‘Allemaal hebben ze dus voor een opleiding gekozen, waarvan ze eigenlijk niet weten wat het precies inhoudt. En dat moet anders.’
Lees meer >>
Ff eten halen
27 september 2018
De eerste keer dat mijn dochter van veertien zei dat ze nog ff eten moest halen raakte ik in de war: hè, hoezo? Hier in huis deed IK toch de boodschappen? En welke puber biedt nu spontaan hulp aan? Toen ik doorvroeg, bleek het om chips en cola te gaan voor die avond, als ze met een paar vriendinnen ging chillen in het nieuwe tuinhuisje van haar bff - best friend forever. Oké, duidelijk, weer wat bijgeleerd. Wel jammer van die boodschappen.
Lees meer >>
Kind te zijn
20 september 2018
De schoolarts die je af en toe onderzocht en die zei dat je op je hand moest blazen en dan tot je verbazing je broek naar beneden trok om te controleren of je ballen wel ingedaald waren. Lange tijd wist ik niet anders dan dat over de jeugdzorg en ik ging ervan uit dat het altijd zo was gebleven. De jeugdzorg breidde zich echter geruisloos uit, nestelde zich in allerlei onderdelen van de zorg en had eigenlijk geen eigen voordeur, tenminste niet een die ik goed kende. Sinds twee jaar geleden de jeugdzorg gedecentraliseerd werd en elke dag voor- en tegenstanders van deze verandering hun mening erover ventileerden, zijn we in korte tijd deskundigen geworden. We weten inmiddels alles over het falen van de jeugdzorg en hebben bovendien een mening.
Lees meer >>
Kinderen in gevaar door fake fietsers,
fluisterbrommers en
yuppen-canta’s.
13 september 2018
Kunnen onze kinderen nog wel veilig op de fiets naar school? Ben benieuwd naar úw ervaringen maar ik voel me niet meer safe op de hoofdstedelijke fietspaden. De geringste uitwijking of onoplettendheid en je hebt een luid scheldende e-biker in je nek. Éven anticiperend in de rem knijpen of voor mijn part een bescheiden belletje, het is er niet meer bij. Liefst rijden ze op een fiets waar je op het eerste gezicht niets aan ziet: de accu’s kundig in het frame verscholen. Met een arrogante grijns op het gezicht en opvallend vaak zwaar van lijf spoeden ze zich geluidloos over onze fietspaden, niets en niemand ontziend. Hé kale, kijk ‘s uit! En dat terwijl ik toch de illusie had aardig door te rijden op mijn 7-speed Cortina.
Lees meer >>
Ze werden geslagen en ik deed niets
5 september 2018
Eigenlijk heb ik het wel geweten. Als Mark me zijn verhaal vertelt, kan ik niet anders dan bedenken dat ik het eigenlijk wel heb geweten. Niet alles natuurlijk, maar toch. Ik had iets moeten doen. Mark is net zo oud als mijn oudste zoon, nu twintig. Zijn broertje is twee jaar jonger en daarmee net zo oud als mijn dochter. Ik ken ze alle twee al vanaf hun geboorte, ze zijn de kinderen van goede bekenden. Onze kinderen konden goed met elkaar overweg en speelden graag met elkaar. Omdat ze een paar dorpen verderop woonden, bleven ze vaak een paar nachten slapen. De vriendschap onder de kinderen is gebleven en de jongens komen nog steeds bij ons over de vloer. Bijzonder waardevol.
Lees meer >>
Hoe meer data, hoe minder solidariteit
30 augustus 2018
Het klinkt als een ouderwets woord, solidariteit, en dat is het ook. Tegenwoordig viert de empathie hoogtij, en dat betekent dat we alleen op individuele basis meevoelen met mensen. Niet voor niets krijgen campagnes om geld voor specifieke ziekten in te zamelen, steeds vaker letterlijk een persoonlijk gezicht – denk bijvoorbeeld aan de succesvolle ‘Ik ben inmiddels overleden’-campagne van ALS.
Lees meer >>
Laten we onze solidariteit koesteren
23 augustus 2018
Praten met Ziggy Klazes over solidariteit is praten over solidariteit op macro- en microniveau. Over solidariteit in de wereld, in de maatschappij, in de zorg, en in onze houding op straat. De journalist, columnist, dagvoorzitter, maar vooral raadslid voor Groen Links in Haarlem is blij dat de samenleving in Nederland nog steeds is gestoeld op solidariteit. ‘Laten we dit alsjeblieft koesteren!’
Lees meer >>
Depressie
20 augustus 2018
Menzis schudde de ggz op door aan te kondigen dat ze de vergoeding van de behandeling van depressie afhankelijk wil maken van het resultaat. Op het eerste gezicht niet zo’n gek idee in onze resultaatgerichte cultuur. Nader beschouwd zitten hieraan teveel haken en ogen om dit plan, vanuit de professional gezien, serieus te nemen.
Lees meer >>
Solidariteit
16 augustus 2018
Als je de pech hebt gehad dat je omwille van allerlei psychische problemen aan de verkeerde kant van de drempel terecht gekomen bent, dan treft het noodlot je gradueel harder dan iemand die een waardeloze collega of liefdesverdriet moet overwinnen. De weg terug naar een normaal leven ziet er dan langer en hobbeliger uit.
Lees meer >>
Solidariteit afdwingen
9 augustus 2018
Met een van mijn kinderen sjouw ik eens per jaar door de straten met een collectebus. Eigenlijk vind ík het best irritant als een collectant onder etenstijd aanbelt en we keukenlades moeten afspeuren en tassen omkieperen op zoek naar kleingeld, terwijl de hond zich schor blaft en ons avondeten verpietert. Het zijn ook altijd bekenden, dus niks geven durf ik niet. Toch maken ook wij ons dus schuldig aan collecteren. Omdat ik hoop dat de kinderen daardoor leren iets waardevols te doen voor de maatschappij. En zelf voel ik me dan even Een Goed Burger.
Lees meer >>
Selectieve solidariteit: eigen belang
eerst
2 augustus 2018
Solidariteit zit ingebakken in de financiering van ons zorgstelsel. Een kwart van het zorgbudget wordt besteed aan slechts 1% van de verzekerden, zo'n 175.000 mensen. In Nederland doen we daar niet moeilijk over. Maar de solidariteit heeft zijn grenzen. In veel opzichten zijn we zeer verzuild, op ons eigen belang gericht, en kijken we niet zo ver naar voren. Bovendien is de solidariteit heel selectief. Het richt zich hoofdzakelijk op somatische aandoeningen. Ook wanneer de behandelvooruitzichten niet gunstig zijn en het aantal patiënten heel gering, schreeuwen we zo nodig moord en brand over de gebrekkige financiering. En iedereen is bereid er meer geld voor uit te trekken. Tenzij het Zorginstituut de boot afhoudt.
Lees meer >>
GGZ Friesland wil mooiste
HIC van Europa bouwen
2 augustus 2018
GGZ Friesland heeft een stevige ambitie: de mooiste High & Intensive Care (HIC)-unit van Europa bouwen. Via Van der Hoef & Partners zoeken ze voor hun huidige HIC een psychiater die patiënten gaat behandelen, maar ook meedenkt over deze nieuwe HIC. Een HIC met de nieuwste voorzieningen. Een HIC waarmee dwang en drang worden teruggedrongen en patiënten meer regie krijgen. Michiel Morshuis, directeur behandelzaken: ‘We willen echt iets bijzonders neerzetten.’
Lees meer >>
Depressie? ‘Get a fuckin’ life’
26 juli 2018
De kinderartsen hebben zichzelf weggecijferd. De 125-jarige Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK) wil zich niet langer opstellen als vakbond, maar als pleitbezorger van het kind, zei ze laatst op het jaarcongres. Prinses Laurentien, ook aanwezig, voegde daaraan toe: ‘Niet alleen als pleitbezorger, maar ook als bondgenoot van het kind.’ Het ontroerde me, die uitspraak. Het deed me denken aan uitspraak van de Amerikaanse cardioloog Lisa Rosenbaum. Zij schreef in 2015 het artikel ‘The Paternalism Preference — Choosing Unshared Decision Making’ in het New England Journal of Medicine (NEJM). Daarin schrijft ze dat een arts pas dokter wordt als die de patiënt de hand reikt: kom maar, vertrouw me, ik zal je helpen.
Lees meer >>
Solidariteit, we doen net alsof.
19 juli 2018
Onlangs wandelde ik met een vriend een paar dagen door Berlijn (een heerlijke stad, maar daar wil ik het nu niet over hebben). Er wordt hard gewerkt om de stad steeds mooier te krijgen. Overal waar we waren, werd er aan de huizen gewerkt, en vaak was de stoep overkapt om de voetgangers te beschermen tegen vallend puin. Ik ben bijgelovig (ik schoor me ook nooit voor een voetbalwedstrijd) en loop altijd met gevaar voor eigen leven langs die overkappingen. Mijn vriend die zelf geen psychiater is, vond dit toch nogal vreemd, maar zo zei hij: ‘Ik ben solidair’ en hij volgde me.
Lees meer >>
Onderling verbonden pilaren
12 juli 2018
Ik ben oud genoeg om me te herinneren hoe ik midden jaren ’80 een foldertje van de verboden vakbond Solidarność in handen kreeg. Dat was in een propvolle stadsbus in Wrocław in West-Polen. Een paar jaar later was ik er weer. Toen ging ik met mijn gastvrouw mee naar de stembus. Voor het eerst in haar toch al zestigjarige leven zou haar stem er toe doen. Op dat moment nam ik me als meisje van begin twintig voor in Nederland geen stembusgang te missen. Welke partij mijn stem krijgt, varieert. Solidariteit met mensen die het om wat voor reden dan ook minder getroffen hebben, blijft mijn uitgangspunt. Dat heb ik van huis uit meegekregen
Lees meer >>
Over betrokkenheid en solidariteit
5 juli 2018
Plaats van handeling: het terras van een Nijmeegs café dat vaker in de prijzen viel vanwege de uitgebreide collectie bieren op fust en fles. Het is een van die zwoele avonden in de meimaand die ons na afloop van het werk uitgeput, uitgedroogd en super dorstig (dus enigszins zwak en weinig standvastig) niet direct naar huis maar even naar de kroeg dirigeert. Niet ver genoeg van ons af zit een dertiger; half lang haar, sleets T-shirt, korte rafelige spijkerbroek (ook gaten in het resterende deel van de stof boven de knie), snor, voet op knie, en de doorlooptijd voor zijn Westmalle Tripel als voor zijn Marlboro Rood lijken parallel en snel te verlopen. De rookwolk in deze hitte voelt als bijna verstikkend en het lijkt hem niet op te vallen dat de wind voor ons precies verkeerd staat. Hij gooit de peuk, als deze klein genoeg is op grond, soms krijgt deze een trap na van zijn schoenzool. Ik schat zijn gewicht in op een BMI net onder de 35. De ober lijkt ‘hé’ te heten.
Lees meer >>
Personeelskrapte stimuleert ons
een aantrekkelijke werkgever te zijn
5 juli 2018
Emergis heeft Van der Hoef en Partners opdracht gegeven een nieuwe geneesheer-directeur te zoeken. Gewoon een vacature bij een grote GGZ-instelling in Zeeland. Toch zit er een probleem achter dat binnen de gehele GGZ speelt. Gekwalificeerd personeel is moeilijk te vinden. ‘Het is een van de grote uitdagingen binnen de zorg’, zegt Gerco Blok, lid van de raad van bestuur van Emergis. ‘De afgelopen jaren was er schaarste aan geld, nu is er schaarste aan bekwaam personeel. We doen er daarom alles aan om een excellente werkgever te zijn.’
Lees meer >>
Belastingadviseur uit roeping
28 juni 2018
Dát hoor je maar zelden toch? Waterbouwkundige, autodealer, strafpleiter, ook zij claimen het niet. Nee, geroepen worden lijkt voorbehouden aan dokters en priesters. En terroristen natuurlijk. Immers, we voelen aan ons water dat hier sprake moet zijn van serieuze opoffering. Van afzien. Zuiver altruïsme. Het gaat niet om zómaar zielen maar om gunstelingen, uitverkorenen, secuur geselecteerd voor weldaden jegens de menselijkheid. En wie is de roeper? God zelf? Zijn zoon, hun personeel? Zomaar een stem? Vanuit hart, darm of nier?
Lees meer >>
Stigma’s rond psychiatrische patiënt
bestrijden
28 juni 2018
‘Roeping? Dan wil ik het graag hebben over destigmatiseren van de psychiatrische patiënt’, zegt Roxanne Vernimmen, voorzitter van de raad van bestuur van GZZ-instelling Altrecht. ‘Vanaf 1992 heb ik me hiervoor ingezet. Dat is voor mij een diepe drijfveer, een roeping. Al voel ik me soms ook een roepende in de woestijn. Ook als psychiater heb ik geleerd vooroordelen opzij te zetten. Als je aansluit bij de droom van de patiënt, is vaak meer mogelijk dan je denkt.’
Lees meer >>
De risico’s van een roeping
21 juni 2018
“Als je goed voor jezelf zorgt, kun je ook goed voor je kindje zorgen”, zei de kraamverzorgende elf jaar geleden tegen mij. Ik was bevallen van de eerste en dacht: Makkelijk praten. Opeens was alles anders. Met die borstvoeding, badjes, temperaturen, verschonen, de gigantische berg was ineens en de hond die ook nog uit moest, was het op zijn minst gezegd zoeken naar tijd voor mezelf, alleen al voor iets gewoons als douchen. Het verantwoordelijkheidsgevoel maakte dat ik de hele dag (en nacht) onzeker was of mijn baby het warm genoeg had (of te warm?), genoeg dronk (teveel?) en sliep (te lang?).
Lees meer >>
Wat wil je later worden?
14 juni 2018
Wat wil je later worden? Toen ik tien jaar oud was leek schrijver me een mooi beroep, op mijn twaalfde wilde ik archeologie studeren, op mijn vijftiende leek dat leraar geschiedenis het beste bij me zou passen en toen ik op een dag uiteindelijk een vervolgopleiding moest kiezen was er geen echte keus meer. Ik had tijdens het middelbaar onderwijs wat jaren verloren aan het onderzoek naar de raadselen van het leven die op school niet aan bod kwamen en ik zou na voltooiing daarom eerst de militaire dienst in moeten, maar kon uitstel daarvan krijgen als ik geneeskunde of theologie ging studeren. Dus koos ik er voor om geen theologie te studeren, omdat ik me daartoe niet geroepen voelde.
Lees meer >>
Vergeet roeping, volg je hart
7 juni 2018
Ik heb moeite met het begrip ‘roeping’ Misschien heeft dat te maken met het feit dat het hier gaat om een religieus leenbegrip en ik niet veel op heb met religie. Misschien heeft het ook te maken met het feit dat een roeping suggereert dat er geen keuze meer is. Dat er iets is dat alle vrije wil en vrije keuze overstijgt, een pad dat door onwereldse interventie voor je is uitgestippeld en dat je maar te volgen hebt. Ik wantrouw alles dat een vrije keuze in de weg staat.
Lees meer >>
Drama
7 juni 2018
De vraag of werken in de zorg een roeping is legt mijns inziens direct de splijting in de zorg bloot. Er is namelijk een somatische gezondheidszorg en een geestelijke gezondheidszorg. In de somatische gezondheidszorg is het mooi om arts of verpleegkundige te zijn. Dat geeft status en bewondering. Misschien zelfs wel een romantisch beeld. Zo’n beeld van Florence Nightingale met haar kaarsje aan het bed van de zieke (het beeld waarnaar Aliëtte Jonker in haar column over Roeping ook al verwees). Want Florence had daadwerkelijk een roeping gehad. Ik bedoel: zij had de stem van God gehoord die haar riep om zich te gaan inzetten voor de zieken. In de geestelijke gezondheidszorg lijkt iets anders aan de hand te zijn. Maar daarover verderop meer…
Lees meer >>
Roeping
31 mei 2018
-Stop maar. Wat een flauw verhaal! Dat was de reactie van het hoofd van de sollicitatiecommissie, terwijl ik drukdoende was een verhaal te houden over mijn onvolledige kinderjaren. Ik wilde heel graag voor dat GGZ Jeugdteam werken. -Hier gaan we je niet voor aannemen, maar ik heb wel iets anders voor je. Aldus kwam ik als sociaal-psychiatrisch verpleegkundige te werken in een klein Daklozen Team in Amsterdam. Na een zwangerschaps-vervanging in de Schilderswijk van Den Haag wilde ik maar één ding. Werken in het Mekka van de Sociale Psychiatrie: Amsterdam.
Lees meer >>
Roeping in de zorg,
een zegen of een last?
24 mei 2018
Roeping is het idee en het gevoel dat je een zinvolle taak aan het volbrengen bent. Dat je iets doet wat er vanuit je (levens)overtuiging echt toe doet! Het waarderen van en sturen op roeping door de leiding in de zorg is het laatste decennium volgens mij sterk afgenomen en vervangen door een toenemende nadruk op de economische en productiematige aspecten van de zorg. Dit roept bij mij de vraag op: Is roeping vandaag de dag in de gezondheid nu juist een zegen of een last?
Lees meer >>
De zorg: geen roeping, maar universele heroïne
17 mei 2018
In het boek ‘Dokter worden’, een essaybundel van Arko Oderwald en drie andere auteurs (2005), staat: ‘Laten we elkaar niets wijsmaken over naastenliefde, hulpverlening is een benigne vorm van machtsuitoefening. Daarom is het zo leuk. Universele heroïne!’ Kijk, daar kun je wat mee. Zo’n uitspraak getuigt van intelligentie, zelfspot, nuchterheid en eerlijkheid.
Lees meer >>
Volg je hart - met verstand
9 mei 2018
Je hart volgen, doen wat je hart je ingeeft, met hart en ziel je werk doen. Uitdrukkingen die suggereren dat je, door je hart voorop te zetten, de dingen doet waar je de meeste voldoening van hebt en het meeste plezier uithaalt. En dat ís vaak ook zo. Maar er zit een addertje onder het gras, en niet zo’n kleintje ook. Want wie zijn hart volgt, vindt het vaak lastig om grenzen te trekken. En dat kan ten koste gaan van je geestelijke en fysieke gezondheid.
Lees meer >>
Creëer waarde, geen producten
3 mei 2018
Wie vroeger in de zorg ging werken motiveerde de keuze vaak als een roeping. Het geloof diende als een belangrijke inspiratiebron. Zo doen we het nu meestal niet meer. Intrinsieke motivatie en bevlogenheid staan nu centraal. Plezier in het werk wordt belangrijk gevonden, en dat telt in het bijzonder in de zorg. Missie is een modern woord voor roeping, en beide woorden zijn onmiskenbaar van katholieke herkomst.
Lees meer >>
Vertrouwen is een verraderlijk begrip
26 april 2018
In ‘De moord op Commendatore’ van Haruki Marukami zegt Menshiki tegen de hoofdpersoon:’…Deze man is te vertrouwen. Deze man zal mijn manier van kijken en manier van denken zonder meer op een natuurlijke manier accepteren. Hoe vreemd en hoe krom mijn manier van kijken en manier van denken ook mogen zijn’. Ik moest aan deze zin denken, toen Premier Mark Rutte zijn onvoorwaardelijke steun uitspraak aan Halbe Zijlstra, nadat hij in opspraak was geraakt, omdat hij had gelogen over een ontmoeting met Poetin en bovendien wat hij uit een geheime bron had gehoord ook nog verkeerd interpreteerde.
Lees meer >>
Wantrouwen in de zorg.
Het komt allemaal door
Trump en Batman
19 april 2018
Don’t trust anyone, ever! Presidentszoon Donald Trump Junior vertelde onlangs openhartig over de vroege lessen van zijn vader die de tip vervolgde met: dear son, do you trust me? Yes of course I trust you, you’re my Dad! De 4-jarige Junior keek op met verwachtingsvolle ogen om vervolgens afgeserveerd te worden met: Wrong answer boy, what did I just tell you? You’re a loser!
Lees meer >>
Een rolkoffertje vol vertrouwen
12 april 2018
Een koude donderdag, eind januari 2015. Ik ging de drempel van het Hengelose ziekenhuis over met mijn rode rolkoffertje. Om er de volgende dag te worden geopereerd door een team van drie chirurgen. Ze zouden er samen een dikke werkdag over doen, zoveel was duidelijk. En aan het einde van de rit zou ik borsten van mijn eigen buikvet en -huid hebben. Want door een erfelijke belasting – ik ben drager van het BRCA1-gen – leek dit na anderhalf jaar twijfelen de verstandigste optie. Ik bespaar u de complicaties, maar mijn ligduur verdubbelde van vijf naar tien dagen en twee maanden later volgde nog een huidcorrigerende operatie.
Lees meer >>
Regelgekte zet alle seinen op rood
12 april 2018
‘Een psychiater die bij ons vijf dagen in de week werkt, besteedt twee dagen aan bureaucratie’, zegt Elsbeth de Ruijter, bestuursvoorzitter van GGZ inGeest. ‘De passie in de zorg slaat dood op controle en regelgekte. Op wantrouwen. Alle seinen staan op rood, we moeten meer gaan sturen op vertrouwen.’ ‘Van de 7 miljard euro gaat in onze sector 1 miljard naar bureaucratie,’ zegt Elsbeth. ‘De administratiedruk kost geld en energie en gaat ten koste van de zorg aan cliënten. Werkdruk en ziekteverzuim nemen toe. Er is niet genoeg mankracht om én alle zorg te leveren én alle bureaucratische handelingen uit te voeren. Medewerkers keren de sector gefrustreerd de rug toe.’
Lees meer >>
Raar ding, dat vertrouwen
5 april 2018
Als ik de bekende wachtkamer binnenstap, scannen mijn ogen de ruimte. Het zit vol met mensen, allemaal in afwachting van iets. Heel snel al heb ik gezien dat ‘mijn’ plekje vrij is. Het plekje achterin, in de rechterhoek. Terwijl ik langs de mensen op houten stoeltjes schuifel, mompel ik ‘goedemorgen’. Ik ben toch weer wat gespannen voor mijn controle. Daarom wil ik ook zo graag op ‘mijn eigen’ plekje zitten. Daar zat ik vorige keer ook, toen het goed ging. Ik ben niet bijgelovig, maar waarom zou ik nou niet alles precies zo proberen te doen, als die keer dat het goed ging? Misschien heeft een hogere macht wel besloten dat iedereen op dat ene stoeltje rechts achterin alleen maar goed nieuws krijgt. Als ik zit, kijk ik met mededogen naar de persoon op het stoeltje vooraan links. Daar zat ik toen het misging. Goed mis. Daar wil ik niet meer zitten.
Lees meer >>
Daan Theeuwes als boegbeeld,
als teken van hoop
29 maart 2018
Verslagen zitten Adriaan Theeuwes en zijn vrouw Dominique in juni 2013 in het VUmc aan het bed van Daan. Hun 23-jarige zoon ligt na een scooterongeluk met zwaar hersenletsel in een diep coma. Ze horen dat ze hem waarschijnlijk moeten loslaten. Het loopt anders. Na een intensieve en medisch specialistische revalidatie in Amerika heeft Daan nu een groot deel van zijn zelfstandigheid herwonnen. Het inspireert zijn ouders om in Woerden het Daan Theeuwes Centrum op te zetten. Met Daan als boegbeeld, als teken van hoop.
Lees meer >>
De bereikbaarheid van een krokodil
22 maart 2018
We kennen allemaal de Paarse Krokodil. In de reclame van de Ohra is een meisje te zien dat in een zwembad haar paarse opblaaskrokodil is vergeten. Als ze terugkomt om hem op te halen ziet ze hem tot haar grote vreugde staan achter het glas bij de receptionist. Ze denkt hem terug te kunnen krijgen maar moet eerst allerlei formulieren invullen om dit voor elkaar te krijgen. De paarse krokodil staat weliswaar in het zicht maar is onbereikbaar. De Paarse Krokodil is verworden tot een symbool van regelzucht en onnodige bureaucratie. Zozeer zelfs dat afdeling sociale zaken in de gemeente waar ik werkzaam ben als raadslid, het beest een centrale rol heeft gegeven in de nota “ Bestrijd de Paarse Krokodil in het sociaal domein’.
Lees meer >>
Vertrouw op het gesprek van mens tot mens
22 maart 2018
Op 21-jarige leeftijd krijgt Anita Hubner een psychose. Haar psychiater volgt de boekjes en zegt dat ‘afstuderen er niet meer inzit’. Het loopt anders. Ze studeert af als psycholoog en leidt nu een succesvol eigen bedrijf waarmee ze stigma’s rond psychische aandoeningen probeert te doorbreken. ‘Vertrouwen tussen hulpverlener en cliënt ontstaat niet door krampachtig protocollen te volgen en lijstjes af te vinken. Ga ‘samen beslissen’ en maak gelijkwaardig contact, van mens tot mens.’
Lees meer >>
Vertrouwen Loont
15 maart 2018
Wat kan het jou en de samenleving opleveren als je 5 dakloze mensen een bankpas geeft met daarop de som van €10.000 en jij vervolgens actief op je handen gaat zitten? Ik geef toe. Ik had een kleine 'voorsprong' als initiator van Housing First (2006) in Nederland. De meest succesvolle aanpak voor het oplossen van dakloosheid.
Lees meer >>
Primum non nocere, ook ná de behandeling
8 maart 2018
Toen Allison Kooijman te horen kreeg dat er 30 lymfeklieren uit haar hals moesten worden weggehaald, accepteerde ze dat. Ze had schildklierkanker en haar enige kans op genezing zou deze operatie zijn. Na afloop had ze een litteken van oor tot oor, alsof haar hoofd van haar lichaam was gesneden en er later weer was op gezet. En wat bleek? Alle lymfeklieren waren gezond. Geen spoor van kanker. De operatie en de verminking was, achteraf gezien, niet nodig geweest.
Lees meer >>
Tegen gedwongen hulp?
1 maart 2018
Slechts een fractie van de behandelingen in de psychische gezondheid zorg vindt plaats onder dwang. Dat we er toch zoveel aandacht aan besteden heeft uiteraard alles te maken met onze ethische, juridische en psychologische opvattingen over autonomie. In onze cultuur staat de zelfbeschikking van het individu centraal. Hier komt bij dat velen het gevoel hebben dat er teveel en te vaak gedwongen hulp plaatsvindt. En dat een groot deel daarvan is te vermijden. Het mag zo zijn dat gedwongen hulp, net als detentie, onvermijdelijk deel uitmaken van ons handelingsrepertoire ten aanzien van mensen met juridisch, moreel of gedragsmatig onaanvaard en of gevaarlijk gedrag. Maar het is natuurlijk geen natuurwet dat er alleen al in Europa tienduizenden mensen gedwongen zijn opgenomen in psychiatrische centra. En tot recent was de plaats die Nederland in de ranglijstjes innam ronduit beschamend. En laten we het schandaal van de gedwongen hulp in de jeugdzorg niet vergeten. De Kinderombudsman maakte recent duidelijk dat de rechten van jeugdigen en hun ouders geregeld geschonden worden.
Lees meer >>
Over “Bij Ons” en “Alicia”
1 maart 2018
Bij Ons is een tijdschrift voor pleeggezinnen en gezinshuizen. Voorheen bekend als “Mobiel”. De redactie bestaat uit vrijwilligers, allemaal actief en betrokken in de jeugdzorg. Er staan verhalen in uit de dagelijkse praktijk, nieuwe werkvormen worden tegen het licht gehouden, een juriste licht casuïstiek toe, de Kinderombudsman is regelmatig te gast en de Nederlandse Vereniging voor Pleegzorg heeft een vast katern. Het blad is altijd erg interessant om te lezen en houdt de lezer op de hoogte van de wereld in de pleegzorg. Als bijlage in Bij Ons een WAT-krant gevouwen. Deze wordt volgeschreven door pleegkinderen; zij vertellen over persoonlijke gebeurtenissen uit hun leven. Bij Ons verschijnt zes keer per jaar, twee keer digitaal en vier keer op papier en daarnaast heeft het magazine een eigen facebookpagina.
Lees meer >>
Conversietherapie en gedwongen behandeling
22 februari 2018
Onlangs zag ik een klein berichtje in een medisch tijdschrift, zo’n hoekje met medisch nieuws waar iets geplaatst wordt om de pagina te vullen. Daarin stond dat in 2016 in de Verenigde Staten 60.000 mensen conversietherapie ondergingen. Ik schrok daarvan, maar besef dat het begrip conversietherapie enige uitleg nodig heeft. Wat waren het voor mensen die deze behandeling ondergingen? Het ging om individuele mensen met verschillende huidskleur, opleiding, inkomen, leeftijd, geloofsovertuiging of politieke mening, maar die gemeen hebben dat ze de heteroseksuele voorkeur van de gemiddelde samenleving niet delen. Sinds een jaar of 25 hebben ze zelf voorkeur voor de term LGTB, lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, transgenders en biseksuelen.
Lees meer >>
Vrijheid, gelijkheid en broederschap
15 februari 2018
We laten ons door niets of niemand meer dwingen. Wat leven we toch in een heerlijke tijd. Degenen die ons voorheen dwongen zoals de pastoors, de dominees, de filmproducers, de regisseurs, de acteurs, de bazen, de CEO’s, de managers, de rijkelui en de heren van Abraham de Swaan (NRC, 20-1), ze kunnen het allemaal mooi schudden, ze worden aan de schandpaal genageld, verliezen hun baan en zullen ons nooit meer een voetje dwarszitten. De opruiming is compleet nu zelfs Zwarte Piet is uitgeschakeld, hij dwingt de kinderen niet meer, geen druk van niets meer op niemand en niemand op niets. Zelfs met de dwingelanden uit onze vaderlandse geschiedenis wordt alsnog effectief afgerekend; hoe succesvol kun je zijn? Ons ideaal, een harmonieuze cultuur zonder dwang met vrijheid, gelijkheid en broederschap, is nu realiteit geworden.
Lees meer >>
In de isoleercel, gefixeerd aan bed,
het gebeurde gewoon
15 februari 2018
Geen gedwongen behandelingen meer? ‘Zonder meer ja zeggen op deze stelling is me te gemakkelijk’, zegt Nico de Louw (71) die op voordracht van de cliëntenraad in de raad van toezicht van Arkin zit. In de jaren ‘70 werd hij met een psychose in adamskostuum van de straat geplukt en in de isoleercel gezet. Hij weet dat er af en toe een aanleiding is om iemand bijvoorbeeld gedwongen ‘apart te zetten’. Maar wat is ‘af en toe’? Hoe snel is dat, in welke omstandigheden, hoe vaak, hoe lang?
Lees meer >>
Dwangbehandeling is soms echt nodig
8 februari 2018
Op het eerste gezicht kun je deze stelling alleen maar onderschrijven. Niemand, patiënt of geen patiënt, zit te wachten op iets dat hem tegen zijn wil overkomt, en normaliter is geen arts erop uit zijn patiënt iets op te dringen dat hij niet wil. Maar toch gebeurt het en niet alleen in de psychiatrie. De (aloude) kernwaarden van de geneeskunde zijn ‘niet schaden’ en ‘wel doen’, en ‘autonomie’ en ‘rechtvaardigheid’. Ik noem de laatste twee apart, maar ze zijn goed onder te brengen in de eerste twee begrippen.
Lees meer >>
Op avontuur met Renald Majoor,
een man met een missie
8 februari 2018
De afgelopen week heeft de Stichting ‘de Stilte Verbroken’ haar site gelanceerd. Ik ben voorzitter van deze stichting waarvan Renald Majoor de initiatiefnemer is en tevens ons gezicht naar buiten. Ik ken Renald al jaren. Hij is geboren in Haïti en geadopteerd door een Nederlands gezin. Toen de opvoeding thuis niet meer ging naar de De Glind, een jeugdzorginstelling in de buurt van Barneveld. Jaren later ben ik daar directeur geworden. Renald organiseerde er als volwassene een grote reünie en zo heb ik hem ontmoet. Het klikte tussen ons. Ik vind hem een bijzondere kerel, altijd in de weer met van alles en nog wat. Hij had een eigen leven opgebouwd, maar voelde zich ook nog steeds verbonden met De Glind. Wij wisten allemaal dat hij een erg goede voetballer was, hij had zelfs bij Vitesse in de jeugdselectie gespeeld. Maar daar was hij mee gestopt, al was het toen niet helemaal duidelijk hoe dat was gekomen.
Lees meer >>
Behandeldwang maakt plaats
voor informatiedwang
1 februari 2018
“Gedwongen behandeling van welke patiënt dan ook is niet meer van deze tijd”. Zo, die staat. Voorwaar een prikkelend thema. Vooral dat ‘van welke patiënt dan ook’ maakt het spannend. Op het eerste gezicht een simpele weergave van de tijdgeest, maar na twee tellen doordenken heel wat tegenstrijdiger. Kan behandeling inderdaad áltijd vrijwillig zijn? De huidige Wet bijzondere opneming in psychiatrische ziekenhuizen (Bopz) stelt nu nog de kaders. Maar de tijd staat niet stil en dus hebben onze volksvertegenwoordigers zich de afgelopen jaren stevig vastgebeten in de materie. Er moest modernere wetgeving komen: voor verstandelijk gehandicapten, voor psychogeriatrische patiënten, voor de Ggz en voor de forensische psychiatrie. En deze nieuwe wetgeving gaat – heel eigentijds – uit van het principe ‘Geen dwang, tenzij’.
Lees meer >>
Ervaringsdeskundigheid: géén vak apart
25 januari 2018
Ruim vier op de tien Nederlanders tussen 18 en 64 jaar heeft of krijgt in zijn leven een psychische aandoening. De meesten van ons herstellen er weer van, of leren ermee leven. Dat betekent dat heel veel mensen ervaringsdeskundigheid met zich meedragen. Toch houden ze die kennis meestal voor zichzelf. Uit schaamte? Uit angst dat ze niet meer voor vol worden aangezien?
Lees meer >>
Voorkomen is goud
9 januari 2018
Rond de jaarwisseling publiceerden Nederlandse onderzoekers een indrukwekkende studie naar de prognose van depressie. Wie verwachtte dat door de toename van wetenschappelijk onderzoek en experimenten met nieuwe behandelmethoden de prognose van depressie inmiddels een gunstiger beeld zou geven dan bijvoorbeeld een decennium geleden, kwam bedrogen uit. De studie liet zien dat, afhankelijk van het perspectief van waaruit je kijkt naar het beloop van de aandoening, de prognose ongunstiger is. Een chronisch beloop van depressie ligt helaas meer voor de hand dan klinisch herstel. Dit ongunstige beeld was het resultaat van het kijken naar een langere periode én het hanteren van een breder diagnostisch perspectief. Met dit laatste is bedoeld dat de diverse varianten van depressie bijeen werden genomen. Op dit moment zijn er geen nieuwe veelbelovende behandelmethoden in het vooruitzicht.
Lees meer >>
The targets of the social sciences are on the move
4 januari 2018
Onlangs herlas ik het volgende zinnetje uit een boek van Ian Hacking (2000): “the targets of the social sciences are on the move” (p.108). Ik houd van deze zin omdat er een wereld aan betekenis achter schuil gaat en deze niet geringe implicaties heeft. Hacking legt uit dat er binnen ons vakgebied altijd iets gebeurt met het object van studie. Een stuk goud reageert niet wanneer we het classificeren of iets toeschrijven, maar een mens wel. Daarmee erkent Hacking relaties en feedbackloops die aanwezig zijn in complexe sociale systemen.
Lees meer >>
Alles begint met Preventie
21 december 2017
“Pittiger neerzetten”, was het oordeel van een meelezer van de eerste versie van deze column. Ik was blij met zijn preventie-gezinde overtuiging, die kennelijk nóg uitgesprokener was dan de mijne. Hoe helder moet je de roep om preventie laten klinken wil hij enig effect hebben? En: is de gemiddelde D!scura-lezer niet van zichzelf al tot in zijn haarvaten doordrongen van de urgentie van preventie? Op microniveau doet u immers al jaren uw best gezond te leven - die bewustwording onder de hoger opgeleiden hebben we maar vast. Maar op macroniveau? Wanneer gaan we als samenleving over van ziekte bestrijden naar gezondheid bevorderen? Hoe bereik je die hoognodige bewustwording in de volle breedte van de maatschappij?
Lees meer >>
Wij benaderen de ouderenzorg
soms wat te tobberig
14 december 2017
Discussies in de ouderenzorg gaan vaak over vroegsignalering en levenseinde, maar wat kunnen we in die tussentijd voor iemand betekenen’, zegt Ron Hameleers. Als specialist ouderengeneeskunde leidt hij studenten op en geeft hij cursussen en workshops aan collega’s. Tussendoor studeert hij rechten. ‘Een dementerende werd onrustig door herbelevingen uit het Jappenkamp. Toen hebben we zijn kamer opgetuigd met vlaggetjes en slingers en hem opnieuw “bevrijd”. Zijn onrust was weg. Echte aandacht kan veel betekenen en hoeft niet veel te kosten.’
Lees meer >>
Ons brein telt niet
7 december 2017
Mijn vakantiehotel in Portugal is ingesteld op mensen met triskaidekafobie. Triskai wat? Triskaidekafobie. Op mensen die bang zijn voor het getal 13. In de lift kun je naar etage 0, dan 00, dan door naar 12. In de Trump Tower start de nummering van de etages bij 10. De eigenaar pocht met een gebouw van 68 etages. Tien teveel. We laten ons voor de gek houden. Waar is de ratio die rekent? Ons brein telt niet.
Lees meer >>
De ontmaskerde arts
30 november 2017
“Ken je me nog?” vroeg de vrouw die tijdens een signeersessie bij een boekhandel in mijn roman ‘Broer van god’ een handtekening van mij wenste. Ik deed mijn best, zag het werkelijk niet en keek haar vertwijfeld aan. “Nathalie van de gezondheidswinkel.” “Ach, nu zie ik het,” zei ik, maar om eerlijk te zijn waren er te veel jaren overheen gegaan sinds we bij ons thuis met een groep jonge artsen discussieerden over hoe de zorg dichter bij de mensen kon worden gebracht. Het moet 1973 of 1974 geweest zijn toen we uiteindelijk een Gezondheidswinkel in de Utrechtse Vogelenbuurt openden. Daar konden mensen met hun vragen terecht als ze zich niet gehoord voelden door hun arts.
Lees meer >>
Én zorg én kennis, daar zit mijn liefde
23 november 2017
Kinderpsychiater Bertine Lahuis werkt sinds 2009 als voorzitter van de raad van bestuur van Karakter, expertisecentrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie in Gelderland en Overijssel. Als destijds onervaren bestuurder krijgt ze de transitie van GGZ-zorg naar gemeenten op haar bordje. Nu staat er een ‘getransformeerde organisatie die ook voor de toekomst stevig in de schoenen staat’. In 2016 wordt ze gekozen tot Zorgmanager van het jaar. Per 1 december 2017 is ze lid van de raad van bestuur van Radboudumc. Wat zijn haar ervaringen als bestuurder?
Lees meer >>
Alicia
21 november 2017
Het afgelopen weekend ging de film Alicia van Maasja Ooms in première op het IDFA. Een bijzondere film over een heel speciaal meisje dat het liefst gewoon gevonden wil worden. Maasja heeft een indringend beeld geschetst van het jeugdzorg-leven van Alicia, het is knap gefilmd, dicht op de huid en zo gemonteerd dat het verhaal zich als vanzelfsprekend ontrolt. Ik raad iedereen aan om de film te gaan bekijken (woensdag 22 november, Nederland 2, VPRO om 20.25 uur), zeker mensen die zijn geïnteresseerd in de sector jeugdzorg. En dat zou iedereen toch eigenlijk moeten zijn, want als volk hebben we verantwoordelijkheid voor de zorg voor onze kinderen, voor alle kinderen.
Lees meer >>
De geest bestaat niet
16 november 2017
We doen net alsof de geest bestaat, alsof die gestoord kan zijn of ziek, en we spreken onbekommerd over geestelijke stoornissen en geestelijke gezondheidszorg. Dat kan een manier van zeggen zijn waar we niet teveel filosofische diepgang achter moeten zoeken. Toch maak ik er een punt van. Mensen ervaren bewustzijn en hebben de beschikking over psychische functies. Maar een geest bestaat niet en kan dus ook niet gestoord zijn. Geestelijke hulp is op zijn best in de sfeer van het geloof mogelijk.
Lees meer >>
Lippenstift en zuurstofmasker:
de kunst van dementie(mantel)-
zorg
2 november 2017
Pardoes vond ik mijn naam terug in een dankwoord van een gloednieuw boek. Dat overkomt me niet elke dag. De auteur en ik delen een fascinatie en passie: dementie. En daarover praten we wel eens. Niet zozeer over de medische aspecten ervan en al evenmin over de statistische. Maar vooral over de warme en betrokken dementiezorg. Over de kunst van het contact maken. En ook en vooral: over de noodzaak van het belichten van de positieve momenten die de (mantel)zorg voor dementie ook met zich meebrengt. Want die zijn er gelukkig ook.
Lees meer >>
Ook ouderen met dementie kunnen
aangeven welke zorg ze willen
26 oktober 2017
Paula Nelissen is vanaf begin 2015 voorzitter van de raad van bestuur van RSZK ZorgProfessionals. Na managementfuncties in het Catharina Ziekenhuis kiest ze voor ouderenzorg. Als bestuurder met een ‘bedrijfskundige’ achtergrond richt ze zich op de ‘organisatie van de zorg’. De kiem hiervoor wordt gelegd als ze elf jaar is. Ze klimt op de zeepkist voor haar verpleegkundigen. Zorgprofessionals in de ouderenzorg hebben het mooiste vak van de wereld. En: de klant bepaalt.
Lees meer >>
Geen personalised medicine zonder personomics
19 oktober 2017
Het is de nieuwe heilige graal: personalised medicine. De leek die erover hoort, denkt al snel dat het walhalla binnen handbereik is. Nog even, en de dokter kan een behandeling geven die helemaal op jouzelf is toegesneden. Zou het?
Big data Het heet natuurlijk niet voor niets personalised medicine, en niet gepersonaliseerde zorg; al is de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra NFU niet zo stellig in dit onderscheid. De toelichting op dit begrip begint de NFU met de zinnen: ‘Precies de juiste zorg voor elke individuele patiënt, met een minimum aan bijwerkingen, tegen minimale kosten, zo dicht mogelijk bij huis. (...) Daarvoor is een revolutie nodig, zowel in kennisverwerving als in de organisatie van de zorg.’
Lees meer >>
Staat de patiënt wel centraal?
12 oktober 2017
Enige tijd geleden sprak ik een vrijgevestigd klinisch psychologe over haar ervaringen binnen de geestelijke gezondheidszorg. Zij vertelde over een depressieve patiënte die zij wilde verwijzen naar de crisisdienst van de regionale GGZ-instelling. Zij vertelde dat zij deze patiënte niet kon/mocht doorverwijzen, dat de huisarts dat moest doen, maar dat die op vakantie was en zijn waarnemer de patiënte eerst wilde zien voordat hij zou kunnen doorverwijzen, dat deze waarnemer deze patiënte niet wilde doorverwijzen, omdat hij het met de diagnose niet eens was, dat de psychologe de patiënte toen presenteerde aan een bevriende psychiater, die patiënte vervolgens terstond verwees naar de crisisdienst, die de patiënte tijdelijk in behandeling nam, en om het af te sluiten niet met de klinisch psychologe, de behandelaar overlegde maar met de bevriende psychiater, die de patiënte na één gesprek had doorverwezen, en haar nauwelijks kende.
Lees meer >>
Millennials missen een ontwikkeld backoffice
5 oktober 2017
De Facebookgeneratie ofwel de millennials (geboren tussen 1980 en 2000) overbevolken onze GGZ. In tien jaar tijds nam bij deze generatie het slikken van antidepressiva met 40% toe. 72.000 zitten er vanwege arbeidsongeschiktheid thuis; in grote meerderheid gaat het om psychische thema’s. In de GGZ trakteren wij ze op een etikettenepidemie: dyslexie, ADHD, ADD, hoogbegaafdheid, PTSS, autisme, Asperger, NLD, dyscalculie, borderline.
Lees meer >>
Voorkómen is beter dan genezen
28 september 2017
Denkt u eens na over het volgende rijtje: een jurist, een kantoorbeambte cq boekhouder, een rechtsgeleerde, een leraar, een voormalig metaalarbeider en vakbondsbestuurder, een arts, een jurist, een scheikundige, een voormalig secretaresse, een politicoloog en jurist, een TV-producer, een arts, een econoom, een historicus annex internationale betrekkingen-expert, een socioloog en een politicoloog. Weet u al waar ik op doel? Dat is de achtergrond van de ministers die de afgelopen 40 jaren Volksgezondheid in hun portefeuille hebben gehad.
Lees meer >>
Een zondebok aanwijzen helpt niet
7 september 2017
In het boek ‘Veiligheid in de ggz. Leren van incidenten en calamiteiten’ dat psychiater Alette Kleinsman en calamiteitenonderzoeker Nico Kaptein onlangs publiceerden, komen drie lessen steeds weer terug. Een: het helpt niet om – in het geval van een ernstig incident of calamiteit – een zondebok te zoeken, want fouten worden gemaakt als sluitstuk van een proces waaraan allerlei professionals een bijdrage leveren. Twee: zorg voor een open cultuur waarin iedereen zich vrij voelt om elkaar aan te spreken. En drie: zorg ervoor dat iedereen zich verantwoordelijk voelt voor veiligheid.
Lees meer >>
Duizend bloemen, een paar teveel
31 augustus 2017
Hoogleraar Jim van Os sprak recent in NRC Handelsblad zijn zorg uit over de achteruitgang van de psychiatrie in Nederland. Het toenemend aantal gevallen van euthanasie bij mensen met ernstige psychische aandoeningen is daar volgens hem een symptoom van. De verwaarlozing kost mensenlevens. Hij bepleit een focus op persoonlijk herstel. Marian Draaisma van zorginstelling Pluryn klaagde in dezelfde week in het AD over een verschuiving van werkzaamheden van de jeugdpsychiatrie naar de jeugdzorg. Dit verklaart volgens haar waarom het aantal suïcides bij de betrokken jongeren nog nooit zo hoog is geweest. Ook hier gaat het om vragen over leven en dood. De oplossing ligt hier in de handen van gemeenten. En GGZ-instelling Emergis in Zeeland dreigde eind augustus met een behandelstop voor de rest van dit jaar. De zorgverzekeraar heeft te weinig zorg ingekocht.
Lees meer >>
FACT-werk en specialistische zorg in één team
3 augustus 2017
‘Binnen GGZ Noord-Holland-Noord hebben we drie programma’s geschreven die de komende drie jaar hun beslag moeten krijgen’, vertelt Marijke van Putten, lid van de raad van bestuur. ‘Voorheen werkten we via twee sporen: de FACT-teams en diagnostisch gerichte specialistische teams. Deze voegen we samen tot geïntegreerde teams die wijk- en herstelgericht zijn. Teams met ervaringsdeskundigen en IPS-medewerkers die mensen begeleiden naar werk, maar ook met specialistische behandelkennis.’
Lees meer >>
Psychisch gezond in een opgewarmde aarde
27 juli 2017
Discussieforum over professionaliteit in de zorg voor medisch specialisten, artsen, psychologen, bestuur en management. Van Der Hoef & Partners biedt u een platform, of forum, dat gebruikt zal worden om thema’s die van belang zijn bij de dagelijkse praktijk van de geneeskunde te belichten. Een ruimte voor het voeren van een discours.
Lees meer >>
Het is ontegenzeggelijk de schuld van de manager; of niet soms?
13 juli 2017
In haar column in Medisch Contact van juni 2017 probeert Esther van Fenema aan een peuter uit te leggen wat een manager doet: ‘Een manager is een meneer of een mevrouw die dingen regelt en heel veel moet vergaderen met andere mensen om die dingen te kunnen regelen’ waarop de kleuter stampvoetend roept: ‘Ja maar wat kan hij dan?’. Ik vroeg me af hoe zij aan diezelfde peuter zou uitleggen wat een psychiater doet? Ik neem aan dat zij het zo zou weten uit te leggen dat die peuter ervan overtuigd is, dat een psychiater heel wat kan ook al zegt men - dat zijn vooral chirurgen - dat een psychiater niets weet en niets kan.
Lees meer >>
Sigmund Freud en de DSM-5
6 juli 2017
Op Discura is de DSM, onder meer door mijzelf, al vaak als een varkentje gewassen. Dat hoeft niet meer en naar verluidt loopt deze in Nederland toch op haar laatste benen. Al die miljoenen die voor het gebruik in de DBC’s betaald moeten worden aan de yankees is ook te gek voor woorden. Maar linksom of rechtsom weerspiegelt de DSM-5 wel het denken en werken van grote groepen psychiaters en psychologen in de VS en daarbuiten. De ontwikkeling in de DSM reflecteert het empirisch onderzoek in de psychopathologie en daar ligt een interessante vergelijking met niemand minder dan Sigmund Freud.
Lees meer >>
Hoe minder zorgverleners, hoe beter?!
6 juli 2017
Stel dat in een netwerk iedereen met iedereen is verbonden met een lijn. En laten we het aantal lijnen tellen dat zodoende ontstaat. Bij twee personen is dat er 1. Bij drie personen zijn het er 3. Bij vier tellen we er 6 en bij vijf personen 15. Bij tien personen zijn het er 55 en bij vijftien personen is het aantal onderlinge relaties geëxplodeerd tot maar liefst 120.
Lees meer >>
Shared Decision Making
22 juni 2017
“Als een arts tijdens een moeilijk gesprek ineens een hoop ongevraagde informatie gaat geven weet je dat hij probeert om emoties te ontvluchten,” hoorde ik eens iemand op een bijeenkomst zeggen. Ik herkende het onmiddellijk. Het is een poging om door zelf aan het woord te blijven en in biomedische termen te spreken de bezorgdheid en de angst van de patient te laten verdwijnen. De arts probeert op zo’n manier het gesprek op zijn voorwaarden en in zijn taal te voeren, maar daarmee maakt hij de patient monddood. Slechte communicatie. Eerst goed luisteren naar die emoties.
Lees meer >>
Vastgoed voor veel zorginstellingen een killer
8 juni 2017
Op 1 juni 2017 treedt Paul de Bot terug als bestuurder van Dijk en Duin in Castricum. Het afscheidsinterview vindt plaats in restaurant De Oude Keuken, mensen met afstand tot de arbeidsmarkt serveren de koffie en broodjes. De Oude Keuken is een mooi voorbeeld van de herontwikkeling die het zorginstellingsterrein van Dijk en Duin onder zijn bestuurlijke leiding doormaakte. Veel GGZ-instellingen zitten door de herijking van het zorgaanbod met oud en vaak monumentaal vastgoed in hun maag. ‘De herontwikkeling van ons vastgoed in Castricum is exemplarisch voor de zorgvastgoedsector nieuwe stijl.’
Lees meer >>
De dagen van de DSM-5 zijn geteld
1 juni 2017
Eindelijk is er een classificatie in de maak waarmee psychiaters en patiënten straks hopelijk beter uit de voeten kunnen dan met de DSM-5, het handboek voor de psychiatrie. De nieuwe concurrent heet HiTOP, de Hierarchical Taxonomy of Psychopathology.
Lees meer >>
Het 10-minutengesprek
18 mei 2017
Recent mochten mijn vrouw en ik weer eens op audiëntie komen bij de basisschooldocente van ons zoontje. In de onderwerpregel van het emailbericht werd meteen aan verwachtingsmanagement gedaan: “10-minutengesprek.” Omdat de juf ruim een kwartier uitliep, was er in de hal een mini-wachtkamertje ontstaan waarin gemopperd werd door één van de ouderparen. “Ik begrijp het niet, mensen weten toch dat ze maar 10 minuten hebben? Hoe kan ze dan nu al uitlopen, er waren maar 5 ouders vóór ons.” Om een en ander in perspectief te zetten probeerde ik nog in te brengen dat ik al tevreden ben als mijn spreekuur aan het einde van de dag niet langer dan half uur uitloopt, maar ik vond geen gewillig oor. Eenmaal binnen liepen we in precies 10 minuten de goede en verbeterpunten van onze kleuter door, waarna het rinkelen van de eierwekker een einde maakte aan het gesprek.
Lees meer >>
Als je een oudere ontmoet, ontmoet je een boek, een verhaal
11 mei 2017
Specialist Ouderengeneeskunde Ingrid Kroon werkt als Eerste Geneeskundige bij Florence, een grote fusieorganisatie met veel thuiszorg en zeventien locaties voor intensieve zorg. Als professional dacht ze mee over het masterplan Waardigheid en Trots van staatssecretaris Van Rijn om de ouderenzorg te verbeteren. ‘In onze sector is en masse gefuseerd om overhead te drukken. Dat geld is nauwelijks naar de patiënt gegaan. We hebben op grote schaal de verpleging en verzorging verwaarloosd, waardoor zij hun werk niet meer goed kunnen doen.’
Lees meer >>
Een nieuw kabinet, een nieuwe GGZ?
4 mei 2017
Er is een nieuw kabinet in de maak, dus de tijd bij uitstek om suggesties te doen voor een nieuwe inrichting van de GGZ. Zorgverzekeraars zijn hierin zeker geïnteresseerd aangezien ze verlies aan het lijden zijn. In het bekende jargon: kwaliteitsverbetering kan worden gecombineerd met een efficiëntieslag. Een toekomstvisie: Gezinszorgcentra De eerstelijnswerkers werken samen in kleine regionale gezinszorgcentra. GGZ-hulp wordt verleend door het sociale wijkteam; dit richt zich op de sociale aspecten van de problematiek en deze werkers kunnen niet alleen een goed gesprek voeren maar ook in technische zin helpen bij budgetteren en bij een zoektocht in het woud van uitkeringen en bij sollicitaties.
Lees meer >>
Preventie: gewoon beginnen
28 april 2017
‘We hebben in 2030 te maken met zeven miljoen chronisch zieken, een kwart van de bevolking die ouderenzorg nodig heeft en een verdubbeling van de zorgkosten. Ook besteden we tegen die tijd zo'n veertig procent van het modaal inkomen aan zorgkosten. Dat kan zo niet doorgaan. Om de zorg ook financieel gezond te houden is er maar één oplossing en dat is preventie en vroege opsporing van ziekte.’
Lees meer >>
Triage dood in de pot voor huisartsenpraktijk
20 april 2017
Juni 2016 nam Jos Schoenmaeckers na 37 jaar afscheid als huisarts in Oosterbeek. Hij had hart voor zijn patiënten. Terminale patiënten kregen zijn telefoonnummer, ook als hij geen dienst had. Preventieve zorg en begeleiding van chronisch zieken kregen meer aandacht, praktijkondersteuners deden hun intrede. Maar niet alles veranderde in zijn ogen ten goede. ‘De huisarts moet weer gastvrij en toegankelijk worden. Nog verder doorvoeren van het triagesysteem kan onze huisartsenzorg kapotmaken.’
Lees meer >>
'Super toch: werken in de sector kommer en kwel'
13 april 2017
In de media wordt zeer consistent het beeld geschetst van de verpleeghuiszorg als een sector waar het kommer en kwel is.
Lees meer >>
Over gevaarlijke tbs'ers
6 april 2017
In het Haarlems dagblad wordt elke dag een stelling geplaatst waarop kan worden gestemd. De stelling op 28 maart jongstleden luidde: ‘de maatschappij zou niet als proeftuin voor gevaarlijke gekken gebruikt mogen worden. Houd de tbs’er van de straat’. 98% van de mensen stemden met deze stelling in. Eén persoon zei erover: ‘stemmingmakerij! Gevaarlijke tbs’ers worden niet op onbegeleid verlof gestuurd’.
Lees meer >>
Leestip: De ijzeren engel
4 april 2017
De negenentwintigjarige Mark probeert te ontsnappen uit de schaduw van zijn vader – een ontspoorde psychiater die zijn gezin verliet voor de Bhagwan-sekte. Hij is net gestart als assistent-psychiater bij een kliniek in Haarlem, wanneer Julian Kroon, een voormalig cadet aan de KMA, wordt opgenomen. Mark raakt gefascineerd door deze zwijgende patiënt, niet in de minste plaats doordat er allerlei vreemde zaken gebeuren rondom Julian.
Lees meer >>
Interview Ruth Maas
23 maart 2017
Ruth Maas vormt in haar eentje de raad van bestuur van Zorgcentra de Betuwe. Op 800 medewerkers en 600 vrijwilligers staan drie leidinggevenden, van wie zij er één is. Meer dan vroeger durft ze nu te besturen vanuit haar idealen. Het leverde het ‘Rijnlands denken’ op. Teams regelen hun zaken zelf, van de zorg tot financiën en personeelsinzet. Ze is wars van ‘incident-gedreven regelgeving’ en verfoeit marktwerking in de zorg. ‘Geef de zorg terug aan de vakmensen. Dat moet, anders maken we de zorg dood, echt waar.’
Lees meer >>
Interview Alfred Roobol
16 maart 2017
Alfred Roobol (62) kent de zorgsector. Hij werkte als huisarts en als directeur bij de Orde van Medisch Specialisten, een zorgverzekeraar, jeugdzorg en ziekenhuis. Per 1 januari 2016 verhuisde hij van het Vlietland Ziekenhuis naar de ouderenzorg van Argos Zorggroep. Argos kende hij alleen van de Argosmobiel, riksja-achtige seniorenkarretjes die regelmatig te vinden waren op het parkeerterrein van het ziekenhuis. Beelden die hij had bij de ouderenzorg, bleken gedateerd. ‘Ouderenzorg is veel dynamischer dan ik dacht.’
Lees meer >>
Stemadvies
9 maart 2017
Het zijn verwarrende tijden, waarin niemand meer schijnt te weten wat waar is en wat niet, wat hij of zij moet vinden van wat de media ons voorschotelen en al helemaal niet meer kunnen beslissen op wie en wat we moeten stemmen.
Lees meer >>
Zorg móét je juist politiseren
21 februari 2017
Nog een paar weken tot aan de verkiezingen, en ineens zie je ze overal opduiken: politici.
Lees meer >>
Leiderschap, cultuur en patiëntveiligheid
16 februari 2017
Het zal je maar gebeuren. Denk je als patiënt in goede handen te zijn bij de medisch specialisten van een vakgroep in een academisch ziekenhuis, blijkt er een gerede kans te zijn dat er enorme missers worden gemaakt met wellicht fatale afloop.
Lees meer >>
Dokters, versterk je sleutelrol bij de ziekte kanker!
7 februari 2017
Op dit moment wordt één op de drie mensen gedurende het leven getroffen door de ziekte kanker. In 2017 leven 700.000 mensen in Nederland met kanker.
Lees meer >>
Het touwtje uit de brievenbus van de zorg
2 februari 2017
Met een bewogen speech in De Wereld Draait Door raakte oud-politicus Jan Terlouw eind november 2016 bij velen een snaar door te pleiten voor het herstel van vertrouwen tussen mensen.
Lees meer >>
Vertrouwen in psychische zorg?
26 januari 2017
Ik denk niet dat ik er ver naast zit als ik stel dat in Nederland in en om de (psychische) gezondheidszorg het vertrouwen laag is.
Lees meer >>
'Mijn strategie is simpel: samenwerken'
19 januari 2017
Interview met dr. Bart Bemelmans, voorzitter Raad van Bestuur bij het CWZ Nijmegen.
Lees meer >>
Leiderschap & (ouderen)zorg
10 januari 2017
Er is geen ontkomen aan: als het over gezondheidszorg gaat, valt opvallend vaak het woord leiderschap.
Lees meer >>
Zinloze bureaucratische handelingen
29 december 2016
Onlangs heeft de Nederlandse Federatie van Universitaire medische centra (NFU) een lijst gemaakt van ruim 1300 (medische) handelingen die niet effectief zijn, of in een nog slechter geval zelfs schadelijk zijn voor de patiënt.
Lees meer >>
Eindejaarsinterview Jeroen Muller
22 december 2016
Jeroen Muller, voorzitter van de raad van bestuur van Arkin, gelooft heilig in een keuze-website waar cliënten per regio belangrijke informatie kunnen vinden over individuele behandelaars.
Lees meer >>
Gevangen in de onzekerheid die inherent is aan de geneeskunde
8 december 2016
Waarom is het principe van ‘shared decision making’ (SDM) een zegen voor artsen? Een paar jaar nadat ik in 1975 als arts afstudeerde las ik het essay ‘Training for uncertainty’ door Renee C. Fox (te vinden in haar boek ‘Essays in Medical Sociology’ uit 1979). Had ik dat essay maar gelezen voor ik met de medische studie begon!
Lees meer >>
De naakte waarheid van dementie
6 december 2016
Mw Franssen sluipt ’s nachts haar bed uit en dwaalt urenlang over de verpleeghuisgang. Niet zonder reden.
Lees meer >>
De eerste 1001 dagen
24 november 2016
Elke lezer van dit discussieforum voor professionals in de zorg zal het me nazeggen: het voorkomen van aandoeningen is onze hoogste prioriteit.
Lees meer >>
Hoe vrijheidsverruimend vrijheidsbeperking kan zijn
15 november 2016
Mevrouw Van Mourik woont sinds een maand of zes in één van onze verpleeghuizen. Ze is 89 jaar oud en heeft haar hele leven meegewerkt in de winkel van haar man, die vier jaar geleden overleed.
Lees meer >>
Dokter, klim die ladder op!
10 november 2016
Is gezondheid te koop? Jazeker wel. En ongezondheid ook. Kijk maar eens bij al die winkelstraten, benzinepompen en stationskiosken waar de blikjes bier (lekker koud) en de gevulde bladerdeegpakketje (lekker warm) liggen te wachten op een gretige koper.
Lees meer >>
Vermoord door het systeem
1 november 2016
In de film ‘I, Daniel Blake’ van Ken Loach (komt op 24 november in de bioscoop) worstelt de 59-jarige timmerman Daniel Blake met de bureaucratie in Engeland.
Lees meer >>
Het schandaal dat Nederland heet
25 oktober 2016
De identiteit, structuur en werking van Nederland leer je het beste kennen door kennis te nemen van onopgeloste en vaak ook onoplosbare kwesties.
Lees meer >>
Stille Willies
11 oktober 2016
Als een bestuurder van een zorginstelling de kantjes eraf loopt, mag je hopen dat de Raad van Toezicht ingrijpt. Niet alleen bij misstanden – als de urine bij verpleeghuisbewoners langs de enkels loopt, bijvoorbeeld – maar ook als die bestuurder een zesje scoort.
Lees meer >>
Minister Schippers, waar zijn we nou helemaal mee bezig?
29 september 2016
Als ik onze Minister en Staatssecretaris mag geloven, gaat het fantastisch in de zorg. De Prinsjesdag-boodschap is duidelijk: ‘de zorgkosten zijn beteugeld!’ Chapeau. Zal ik alvast de champagne ontkurken? Sigaartje erbij. Hollandsch bitterballetje erbij.
Lees meer >>
De schoorsteen moet roken
15 september 2016
Dit jaar “vieren” we het 10-jarig bestaan van het nieuwe zorgstelsel. Onder andere via 2 speciale uitzendingen van RadarTV werd het volk hiermee geconfronteerd. Met als leidraad de gekozen ondertitel “Marktwerking in de zorg: wie wordt er beter van?” gingen Antoinette Hertsenberg c.s. op zoek naar de voordelen van dit nieuwe stelsel.
Lees meer >>
De opmars van de empathische computer
1 september 2016
In, op en om ons lichaam gaat het allemaal gebeuren. De huidige brillen, horloges en armbanden zijn pas het begin. Het wordt al empathic computing genoemd, alle wearables die de relatie mens machine heel intiem gaan maken. Dagelijkse waarneming laat al zien dat het apparaat vaak interessant is dan het gezelschap. Nu wordt deze relatie met de machine ook nog erg intiem.
Lees meer >>
De medisch specialist komt naar je toe! (hopelijk)
11 augustus 2016
In Medisch Contact van 30 juni jongstleden staat een groot verhaal waarin twee directieleden van het Udense ziekenhuis Bernhove uitleggen hoe zij de zorg dichter bij de patiënten brengen. Hoera! dacht ik, toen ik het las. Wat fijn dat ook ziekenhuisbestuurders begrijpen dat een ziekenhuis zich zou moeten beperken tot de diensten waarmee het zich onderscheidt van andere zorgverleners: acute zorg, operaties, en behandelingen waaraan apparatuur te pas komt die onmogelijk verplaatst kan worden.
Lees meer >>
Investeren in GGz-onderzoek loont
11 augustus 2016
Wat levert toepassing van onderzoeksresultaten in de geestelijke gezondheidszorg op? Bij 5 studies is dit onderzocht. De geschatte baten tellen op tot ruim € 2,4 miljard.
Lees meer >>
Wie is in de war?
28 juli 2016
De nieuwe hype in en om de psychische zorg is de ‘de verwarde mens’. Een groot aantal gemeenten registreert een toename van als ‘overlast’ geregistreerde incidenten. De politie zag het afgelopen jaar het aantal meldingen toenemen met 17%, waardoor er het afgelopen jaar ruim 52.000 keer sprake is geweest van een incident. Nu.nl tekende in juli uit de mond van een politiewoordvoerder op dat “het gaat dan om kleine opstootjes, maar soms ook om incidenten waarbij iemand in verwarde toestand een bedreiging vormt voor zichzelf of zijn omgeving”.
Lees meer >>
Kapotte langspeelplaat
14 juli 2016
De discussie over verpleeghuiszorg begint op een kapotte langspeelplaat te lijken en hij klinkt zo: de IGZ publiceert een rapport over de ouderenzorg – de media komen met tranentrekkende verhalen over in urine gemarineerde enkels – rood aangelopen politici stellen Kamervragen – de staatssecretaris uit spierballentaal over het wegsturen van ‘falende bestuurders in de zorg’ - repeat.
Lees meer >>
BLOG: Trappen op het hart van zorgend Nederland;
14 juli 2016
Heeft u het ook gezien, het media optreden van huisarts Nico van Hasselt op RTL Late Night, 4 juli jl.? Een huisarts die stelt dat mantelzorgers hun naasten in het verpleeghuis ‘dumpen’ (blij dat ze er vanaf zijn) en de verzorgenden wegzet als een stel koffiedrinkende mensen, die hun cliënten (onnodig lang) in de urine laten rondlopen.
Lees meer >>
Progressie psychische zorg in beeld brengen
30 juni 2016
We zitten op dit moment in een lastige spagaat: we hebben in de psychische gezondheidszorg het gevoel dat er al jaren vooruitgang wordt geboekt in de manier waarop we cliënten behandelen en begeleiden. Op individueel niveau zien we wel degelijk verbeteringen, zij het dat we dat te laat doen en we passen nog lang niet alles toe wat kan. Maar die verbeteringen komen niet tot uitdrukking in de epidemiologische kerncijfers. Het heeft van doen met de manier waarop we meten en welke categorieën we daarvoor gebruiken. We gebruiken de DSM-5 nog steeds als uitgangspunt voor de epidemiologie en de organisatie van de zorg. Het is vragen om moeilijkheden.
Lees meer >>
Lokpatiënt
16 juni 2016
Mijn grootmoeder kon het zélf niet eens goed uitspreken, maar de specialisten in het ziekenhuis hadden dan toch echt dé oorzaak van haar langdurige bestaande loopklachten gevonden: het syndroom van Verbiest! Voor mijn gevoel een pure toevalsbevinding, nadat specialisten haar door de diagnostische mangel haalden. Op de röntgenfoto’s werd een vernauwing van het wervelkanaal aangetroffen. “Ja, dat wordt opereren, mevrouwtje!”
Lees meer >>
Wat hebben we nog aan de evolutieleer
2 juni 2016
Veel mensen denken dat evolutieleer betekent ‘struggle for life’ en ze menen ook dat het allemaal om de DNA gaat. Nee, dat is statisch en ouderwets. Er is zelfs een roep om een evolutieleer 2.0. In het tijdschrift Nature van 8 oktober 2014 is daar een boeiende discussie over te vinden.
Lees meer >>
Over Volkert van der Graaf
19 mei 2016
‘Moordenaar van Pim Fortuyn loopt nog onbekommerd rond’, kopte de Telegraaf een poosje geleden in nadat Volkert van der Graaf weer eens ten strijde was getrokken tegen de maatregelen die aan hem zijn opgelegd. Het OM wil Van der Graaf weer onder begeleiding van een psycholoog stellen ondanks het feit dat de psychiater die Van der Graaf behandelde van mening was dat er niets meer te begeleiden was en de rechter Van der Graaf in het gelijk stelde in zijn eis niet langer begeleid te willen worden.
Lees meer >>
Stop de gerontofoben!
4 mei 2016
Arts Kris Verburgh, onderzoeker en bestsellerauteur, vindt oud worden een ziekte. Hij zegt: ‘Veroudering is een 100 procent overerfbare, 100 procent dodelijke ziekte. Dat iedereen die ziekte krijgt, wil niet zeggen dat het geen ziekte is. Ik denk dat de meeste mensen in de komende decennia dit ook zullen inzien.’ http://www.newscientist.nl/nieuws/kris-verburgh-veroudering-is-een-ziekte/. We gaan dood omdat we ook geboren zijn.
Lees meer >>
Het gemiddelde bestaat niet
21 april 2016
In de sociale wetenschappen zijn er allerlei mechanismen ontdekt waarmee wij, veelal ten onrechte, mensen onheus bejegenen of classificeren. Daarmee plegen we een ernstige inbreuk op de identiteit van anderen en bevestigen en versterken wij die van onszelf. Sinds we vanuit Europa andere culturen gingen ontdekken en bestuderen deden we dat over het algemeen vanuit een etnocentristisch perspectief. Witte, westerse mensen waren de norm en het ijkpunt voor beschaving, de rest was minderwaardig. Een veel voorkomend mechanisme is stereotypering.
Lees meer >>
Vette grap
7 april 2016
Al jaren verbaas ik me over het aanbod van voeding in ziekenhuisrestaurants. Vaak ziet het er zo uit: links, weggestopt achter een hoek, staan wat salades en fruit. Vervolgens liggen er broodjes met van alles nog wat. Maar de grootste ruimte is ingeruimd voor een assortiment dat lijkt op dat van de gemiddelde snackbar: friet, kroketten, frikadellen en kaassoufflés.
Lees meer >>
Verstikkend
24 maart 2016
Jaren geleden was er een reclamefilmpje te zien waarin iemand in een plastic zak zat en aan het stikken was. Het was een beklemmend beeld.
Lees meer >>
Vernieuwing van de GGZ: de professionals gaan het zelf doen
10 maart 2016
Als gevolg van de marktwerking in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) waarin nieuwe cliëntengroepen werden aangeboord, in samenhang met vermindering van het taboe dat voorheen rustte op hulpvragen voor psychische aandoeningen en geholpen door het gemak waarmee de laatste twee generaties hun psychische kwetsbaarheden al delen met hun ouders, verdrievoudigde de hulpvraag in de ggz.
Lees meer >>
Wat zou Hippocrates ervan vinden?
25 februari 2016
Niemand heeft het officieel ingeluid, maar we leven in het decennium van de personalized medicine.
Lees meer >>
Donder toch op, met je 'leefstijl'
11 februari 2016
‘Morbide obesitas is een vorm van kindermishandeling’, zegt de Amsterdamse wethouder Zorg en Welzijn Eric van der Burg in dagblad Trouw.
Lees meer >>
Doorgestoken (zorg)kaart
14 januari 2016
Weet u het nog? Toen de CQ-index werd afgeschaft in de ouderenzorg
Lees meer >>
Deskundigheid bij antidepressiva voor kinderen
23 december 2015
Ik ben altijd benieuwd waar mensen aan denken als ze nieuws lezen dat met hun beroepsuitoefening te maken heeft.
Lees meer >>
Zorgverzekeraar VGZ ontdekt de patiënt met zijn verhaal
16 december 2015
Zorgverzekeraar VGZ gaat artsen betalen voor de tijd die ze langer dan gebruikelijk met hun patiënten praten.
Lees meer >>
Tegenspraak en tegenmacht in de psychische zorg
10 december 2015
Crisissen leiden ertoe dat we pessimistisch worden en veranderingen als een illusie ervaren.
Lees meer >>
Doodsbang voor de patiënt
3 december 2015
Geen kinderen nemen. Pillen slikken tot aan je dood. Betaald werk? Nee, die ambitie moet je maar vergeten.
Lees meer >>
Opa's en oma's met ADHD bestaan wél
26 november 2015
Het is misschien wel de diagnose die het meest onder vuur ligt, zowel binnen als buiten de psychiatrie: ADHD.
Lees meer >>
Kamervragen naar de bekende weg
19 november 2015
Pia Dijkstra (lid van D66) heeft eind oktober aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport vragen gesteld over het bericht dat een GGZ-instelling geweigerd heeft nog langer VGZ-klanten te behandelen toen het plafond van het met de zorgverzekeraar afgesproken budget was bereikt.
Lees meer >>
Collega's schaam u
12 november 2015
"Ja, heeft u dat recept geschreven? Ik wil graag wat zaken verifiëren." Aldus de apotheker-assistente, die mij belt over het recept dat ik zojuist uitschreef.
Lees meer >>
België!
29 oktober 2015
“Ik heb getwijfeld over België, omdat iedereen daar lacht”. Het Goede Doel, een nederpop-bandje, zong het al in 1982.
Lees meer >>
Welke vaardigheden heb je nodig voor gezondheidszorg 2.0
29 oktober 2015
Gezondheidszorg 2.0 is nu vrijwel bijna overal geïntroduceerd: betere zorg voor minder geld.
Lees meer >>
Word een held en ga zitten!
15 oktober 2015
Dus zo gaat dat: dat je met je Alzheimersokken aan een berg op fietst tegen kanker en daarna aanschuift bij het AmsterdamDiner tegen aids.
Lees meer >>
Moordende concurrentie
8 oktober 2015
Een aantal maanden geleden overleed een geliefde vriendin. Kanker, nog ruim 3 jaar geleefd na de diagnose.
Lees meer >>
Kennis moet rollen
1 oktober 2015
Een paar maanden terug kwam mijn boek Psychische gezondheidszorg op maat. Op weg naar een precieze en persoonlijke psychiatrie uit bij BSL.
Lees meer >>
Een kwaliteitsimpuls voor de GGZ
17 september 2015
De gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg (gggz) staat aan de vooravond van een kwaliteitsimpuls.
Lees meer >>
Verklaring Omtrent het Gedrag: Doe. Het. Niet.
10 september 2015
Misbruik en verkrachting van psychiatrisch zieke patiënten: het zal je werknemer maar zijn die dat op zijn kerfstok heeft.
Lees meer >>
De kracht van aandacht
3 september 2015
De manier waarop de psychiatrie in sommige plaatsen in Italië zoals Trieste en Arezzo wordt uitgevoerd geldt voor veel Nederlandse psychiaters (en hun patienten) als lichtend voorbeeld.
Lees meer >>
Je nier verkopen, daarom niet
27 augustus 2015
Bio-ethicus Marcel Zuijderland stelt in dagblad Trouw dat mensen de vrije beschikking hebben over hun eigen lichaam.
Lees meer >>
Moet je voor het meedenken over transitie gepromoveerd zijn?
20 augustus 2015
Aan mij moet je niet vragen of het zinvol is om te promoveren.
Lees meer >>
Vroeger is beter
13 augustus 2015
Met deze, wat dubbelzinnige titel, duid ik op het gegeven dat in de gezondheidszorg in het algemeen betere resultaten worden geboekt als we vroegtijdig handelen, liefst preventief.
Lees meer >>
De Messi van de zorgbestuurders
27 juli 2015
Iedere bedrijfstak heeft een rolmodel nodig. In de voetbalwereld zwaait dribbelkoning Messi de scepter. De steenrijke zakenman Richard Branson oogst overal ter wereld bewondering.
Lees meer >>
Mama is een dader die straf verdient
14 juli 2015
De Raad voor de Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming vindt dat de overheid moet ingrijpen als aanstaande moeders verslaafd zijn aan tabak, alcohol of drugs.
Lees meer >>
De taal van herstel
8 juli 2015
Zorgvuldig taalgebruik is een loffelijk streven maar is in de psychische gezondheidszorg met zoveel disciplines en aparte functies moeilijk te realiseren.
Lees meer >>
Wat Dikke-Ik en tante Biotica ons te vertellen hebben
2 juli 2015
We leven in dynamische tijden waarin veel gebeurt en zonder twijfel nog veel te gebeuren staat.
Lees meer >>
Zonder aanpassing verzuip je
25 juni 2015
Transitie? Waarom gebruiken we die term eigenlijk? Het is nu eenmaal regel dat alles verandert en het heeft geen zin je daartegen te verzetten.
Lees meer >>
Weigerspecialisten
17 juni 2015
Ik geloofde het eerst niet, toen ik de kop voor het eerst zag: ‘Eenderde van medisch specialisten wil behandeling weigeren bij ongezonde leefstijl’.
Lees meer >>
Artsen zijn geen loodgieters, of wel?
10 juni 2015
Als de kraan van de wasmachine stuk is, druppelt het. En als je pech hebt, spuit het.
Lees meer >>
Herstel is iets anders dan genezen
3 juni 2015
De zaal was bomvol, woensdag 20 mei in het Trippenhuis van de KNAW.
Lees meer >>
Richtlijnen zijn goed, ervan afwijken is soms nodig
28 mei 2015
Shared Medical Decision Making en Evidence Based Medicine
Lees meer >>
'Patiënten bestaan niet'
21 mei 2015
In de psychische gezondheidszorg vinden de meeste interventies plaats via het gesproken woord.
Lees meer >>
Mijn medische misser
13 mei 2015
Nog niet zo heel lang geleden heb ik iemand – bijna – naar ‘gene zijde’ geholpen.
Lees meer >>
Te aardig
7 mei 2015
Ik stuitte laatst toevallig online op het blad De Linker Wang. Eerlijk gezegd had ik er nog nooit van gehoord.
Lees meer >>
Medisch koeterwaals en DPP
30 april 2015
De basis voor macht is controle over de taal en dat geldt ook voor de zorg.
Lees meer >>
Dood zonder verzoek
23 april 2015
‘Overruling my father’ is de titel van dit artikel dat kort geleden verscheen op de opiniepagina’s van de New York Times.
Lees meer >>
Nepemotionist en nepsocialist
16 april 2015
Diederik Samson heeft stage gelopen bij de thuiszorg van Spijkenisse (ik wist niet dat hij in opleiding tot wijkverpleegkundige was).
Lees meer >>
Discussie over labels leidt af
2 april 2015
Niet de minsten hebben recent te kennen gegeven dat ‘schizofrenie niet bestaat’ en even waardige autoriteiten zijn daar dwars tegenin gegaan.
Lees meer >>
De dokter discrimineert
26 maart 2015
Voor het eerst in de geschiedenis zijn er meer mensen boven de 65 jaar oud dan kinderen jonger dan 5 jaar.
Lees meer >>
Tegengeluid Van Os hard nodig
18 maart 2015
deze maand stond er een opiniestuk in NRC waarin, onder aanvoering van psychiater Jim van Os, wordt bepleit de diagnose schizofrenie te vergeten.
Lees meer >>
De coassistent als venster naar de werkelijkheid
12 maart 2015
Het is wit en het loopt niet in de weg.
Lees meer >>
Nieuwe nihilisten
5 maart 2015
Transitie? Plus ca change, plus c´est la même chose. Hoe vaak kan de geneeskunde zichzelf opnieuw uitvinden?
Lees meer >>
De toekomst van de GGZ staat op scherp
25 februari 2015
Psychische aandoeningen halen wekelijks de krantenkoppen.
Lees meer >>
Vakmanschap gaat in laagjes
19 februari 2015
Afgelopen zomer bezocht ik in Carré de theatervoorstelling War Horse. Een van oorsprong Engelse productie waarin de liefde tussen man en paard centraal staat.
Lees meer >>
Torens zonder loopbrug
12 februari 2015
Multimorbiditeit is bij ouderen eerder regel dan uitzondering. Van de 65-plussers in Nederland heeft vijftig procent drie chronische aandoeningen. En twintig procent heeft vijf of meer chronische ziektes.
Lees meer >>
Smart patients hebben een ander type dokter nodig
5 februari 2015
Al voor een paar euro kun je thuis een zwangerschapstest doen en binnen vijf minuten weten of je zwanger bent.
Lees meer >>
Met twee maten meten
29 januari 2015
Zomaar een paar berichten uit de kranten. De gemeente Utrecht heeft al meer dan 600 klachten binnen van burgers die vinden dat zij ten onrechte zijn gekort op het aantal uren huishoudelijke hulp.
Lees meer >>
Hoe krijgen wij de hele olifant te zien?
22 januari 2015
In een beroemd Indiaas verhaal wordt een aantal blinde mannen en een olifant ten tonele gevoerd.
Lees meer >>
Op safari door de toekomst van de psychiatrie
15 januari 2015
Op 21 november 2014 kwamen professionals en bestuurders uit de GGZ in de Burgers Zoo in Arnhem tijdens een Discura-congres bijeen.
Lees meer >>
Als het golft komt het goed?
8 januari 2015
‘De maatschappij verandert en de zorg verandert mee’,
Lees meer >>
Discussieforum in de zorg voor medisch specialisten, bestuur en management
18 september 2012
Discussieforum in de zorg voor medisch specialisten, bestuur en management.
Lees meer >>
Opinie
Wat doet de DSM-5 met
de psychiater en de psychiatrie?
De DSM-5 is niet onschuldig. Het beïnvloedt de ontwikkeling van het vak van psychiater en dus van de psychiatrie als discipline. Ook in deze derde podcast botsen de standpunten van psychiater Floortje Scheepers en psychiater Ralph Kupka. ... Meer
Podcast 3. Wat betekent de DSM-5 voor de behandelaar?
Onze derde podcast "Wat betekent de DSM-5 voor de behandelaar" is te beluisteren op "Psychiater op de cast" op Spotify.In deze aflevering komen Floortje Scheepers en Ralph Kupka wederom met elkaar in botsing over hun standpunten, maar ze zijn het erover eens dat het lijden van patiënten en de bijbehorende processen centraal moeten staan. ... Meer
Podcast 2. Wat betekent de DSM-5 voor de patiënt?
Onze tweede aflevering, "Wat betekent de DSM-5 voor de patiënt?", is nu beschikbaar op op Spotify: "Psychiater op de cast".In deze boeiende aflevering onderzoeken Floortje Scheepers, Ralph Kupka en Tessa van den Ende, onder leiding van Wouter Van Ewijk, de impact van de DSM-5 op de patiëntenzorg. ... Meer
