"e-Health, ik verlang ernaar!"

Vroeg of laat komen we allemaal in de rol van patiënt terecht, we stappen er zelf in of we worden erin geduwd, getrokken, of anderszins gesluisd. Niet getreurd, alles wijst erop dat die sociale rol als patiënt binnenkort erg aantrekkelijk wordt. Althans zo lijkt het als we de overheid, de beleidsmakers, de ziekenhuisdirecties, de managers in de GGZ en – niet te vergeten – de zorgverzekeraars zelf mogen geloven. Zij laten ons keer op keer weten hoe het worden zal: straks staan we als kleine elektronische machientjes bij voortduring geprogrammeerd in de volgende ‘mode’: autonome, verantwoordelijke en optimaal zelfredzame, kostenreducerende, en natuurlijk nog meer dan nu al op een klein beeldscherm gefixeerde zorgconsumenten. Het woord consument is eigenlijk niet op zijn plaats, zorgbespaarders, gezond omgaan met ziekte en zorg, past beter. Volgens mission statements als Personalized medicine, participatory medicine, of in modern Nederlands de patiënt als partner kunnen we op elk gewenst moment, vanaf elke zelfgekozen plek via internet, portals en communities contact leggen met onze zorgverlener en met medepatiënten. Elke patiënt bekijkt zijn elektronisch dossier op elk gewenst moment en versterkt zijn autonomie op deze wijze; alles onder controle, niets overgelaten aan toeval, geluk of pech. De COPD patiënt registreert zijn pufjes via zijn mobiel en krijgt indien noodzakelijk een sms van de zorgverlener. In de GGZ wordt in hoog tempo een achterstand weggewerkt nu er zoveel fantastische, wetenschappelijk goed onderbouwde behandelprogramma’s beschikbaar zijn waarmee tot voor kort in onze samenleving veel te weinig werd gedaan. De parels van de zorg worden terstond veel dichter bij huis aan de vrouw en de man gebracht en dus vooral veel (kosten) effectiever gedistribueerd. De zwangerschapstest, de glucosemeter, de elektronische bloeddrukmeter, en andere wetenschappelijk goed onderbouwde producten zijn beschikbaar voor het grote publiek; er komt al lang geen dokter meer aan te pas. Dit wordt nu ook geregeld voor psychotherapie, gewoon in het winkelcentrum; tijdens het boodschappen doen, profiteert de burger van hetgeen de onderzoekers naar psychotherapie-effect op intelligente wijze uit de overdaad aan data met betrekking tot de werkzame elementen hebben geplukt en hopsake als je thuis komt, ben je niet alleen van toiletpapier voorzien maar ook een ander mens geworden aangezien je snel en efficiënt van je neurose werd verlost. Je alcoholverslaving wordt relaxed achter de computer met een borreltje erbij behandeld zonder dat er in het hele succesvolle traject ook maar één psychotherapeut aan te pas komt. Zorgverleners roepen momenteel de hulp in van marketing specialisten en bereiden ‘disruptive innovations’ voor; de vindingen van onderzoekers zijn tenslotte zo vernieuwend dat de gehele markt op de schop kan. Denk even terug aan hoe de geldautomaten het leven voor de burger en het wijkbankkantoor hebben veranderd. Je emotionele intelligentie score kan door een automaat in de winkelstraat worden gepresenteerd, je hartritmestoornis via je iPhone-5, de stress in de file kan door een in de bolide ingebouwd personal coach on the job worden behandeld, een overzicht van je glucose, bloeddruk en testosteron die dag verschijnt op hetzelfde scherm (met tips voor de komende uren) als even later het wereldnieuws. Wellicht kunnen we beide in aangewezen gevallen ook laten samenvallen. Person centered care is personalized care geworden. De person is geen doorontwikkeld zoogdier meer maar een actor van de sociale media wiens identiteit samenvalt met digitale communicatie. Dit laatste is niet onbelangrijk; je identiteit kan en mag ook niet meer omvatten dat datgene wat communicatief is vormgegeven. Alles wat nog doet denken aan dat zoogdier van weleer kan op plastisch chirurgische wijze worden verwijderd. Want het heeft toch geen nut en bewijst niemand een dienst als er een persoon niet in de ‘mode’ van cognitief door ontwikkelde, zelfstandige en boven gemiddeld intelligente zorgbespaarder staat. Wat kunnen we tenslotte nog met een meer complex menstype waarbij gedacht moet worden aan beperkt rationeel, beperkt intelligent, emotioneel ambivalent, vaak emotioneel in conflict, wensgestuurd, voorzien van motieven en strevingen die zich aan bewuste beleving onttrekken en toch het gedrag sturen. En ziek. Want als je ziek bent ben je zwak, heb je koorts, of paniek, kun je niet goed denken en handelen, niet goed op het schermpje typen en kijken, dan is er zorg noodzakelijk. Dit laatste past niet in deze toekomst. Mensen die zo in elkaar zitten, worden straks vast ook chirurgisch of medicamenteus geholpen voordat het zover is dat ze in een hoekje gaan zitten huilen en snakken naar menselijk contact. Kortom: heb vertrouwen, met de e-Health komt de verlossing.

• Tweet