Hoe minder zorgverleners, hoe beter?!

Stel dat in een netwerk iedereen met iedereen is verbonden met een lijn. En laten we het aantal lijnen tellen dat zodoende ontstaat. Bij twee personen is dat er 1. Bij drie personen zijn het er 3. Bij vier tellen we er 6 en bij vijf personen 15. Bij tien personen zijn het er 55 en bij vijftien personen is het aantal onderlinge relaties geëxplodeerd tot maar liefst 120.

Ergo: het aantal bilaterale verbindingen neemt met de groei van een groep niet lineair toe, maar exponentieel!

Mensen die hierover kunnen meepraten, zijn kwetsbare ouderen die nog thuis wonen. Die hebben te maken met de huisarts en vaak bovendien met een praktijkondersteuner, een paar medisch specialisten, enkele wijkverpleegkundigen, mensen voor de schoonmaak, de fysiotherapeut, de apotheker, een ploegje mantelzorgers en mogelijk nog meer personen. En dan komt daar ook nog de ambtenaar van de gemeente bij die een keukentafelgesprek komt voeren. Opgeteld komt dat al snel op een groep van vijftien zorgverleners, zeker als een deel daarvan part-timer is waardoor het aantal gezichten alleen maar extra stijgt.

Optimale zorg vergt dat de zorgverleners informatie uitwisselen en beschikken over data die juist en actueel zijn, gezamenlijk het behandelplan bepalen en een gemeenschappelijk inzicht hebben in wat de patiënt nodig heeft in welke volgorde en op welk moment.

Maar dat is door het exponentiële karakter van de bilaterale verbindingen geen sinecure. Een groep van pakweg vijftien professionals is al veel te groot om te orkestreren op zowel inhoud als proces. Iedere zorgverlener kan daarover meepraten. Er wordt langs elkaar heen gewerkt, misverstanden zijn aan de orde van de dag, er wordt dubbel werk gedaan of er blijven juist taken liggen. De patiënt is daarvan de dupe.

Als symptomen van deze problematiek zien we vaak de komst van casemanagers, protocollen, vinklijsten, rapportages, mailverkeer, overdrachtsdocumenten en wat dies meer zij. Allemaal bedoeld om het gebrek aan afstemming en haperende informatie-uitwisseling over het zorgproces te compenseren. Dat dit grote overheadkosten, inefficiënties en demotivatie van professionals met zich meebrengt, en de kans op datalekkage vergroot, is evident.

Het is opmerkelijk is dat deze effecten wel terecht worden bekritiseerd, maar dat het probleem niet bij de wortel lijkt te worden aangepakt. Het aantal zorgverleners dat zich met een patiënt bemoeit, is veelal te hoog. Door gericht de hoeveelheid actoren rondom een patiënt te reduceren – lees: het team zo klein mogelijk te maken – wordt het zorgproces hanteerbaarder. Ieder individu minder, zet zoden aan de dijk. Met dank aan het exponentiële effect, dit keer in omgekeerde richting.

Zorgverleners en zorginstellingen doen er goed aan hier bewust bij stil te staan. Het terugdringen van zorgdrukte rondom de patiënt zou een expliciet doel moeten worden. Door taken te concentreren bij een zo klein mogelijk aantal personen - en dus zo min mogelijk uit te smeren over invallers en ondersteuners – onstaat er meer ‘professioneel oogcontact’. Dat levert betere processen op, lagere kosten en hogere kwaliteit.

Hoe minder zorgverleners rondom een patiënt, des te beter!

• Tweet