Wat is forensische scherpte?

Bestuurders en professionals in de forensische psychiatrie schijnen steeds vaker het begrip forensische scherpte te gebruiken, maar zij hebben zo las ik in de oproep om mee te doen aan een enquête in een poging te weten te komen wat het begrip betekent nog geen idee wat het eigenlijk is. Het is in de zorg niet ongewoon diepzinnig ogende, maar mystificerende termen te gebruiken, zoals forensische scherpte of dure woorden te gebruiken zoals synergie voor zoiets eenvoudigs (nou ja eenvoudig) als samenwerking. De vragen uit de enquête brachten me niet verder; ik noem er een aantal:
- forensische scherpte is weten wanneer een bepaalde observatie handelen              vereist.
- forensische scherpte is in staat zijn ‘onderbuikgevoel’ te duiden en hierover te
  communiceren.
- forensische scherpte is inzien dat zorg verlenen soms betekent dat in moet            worden gegaan tegen wat patiënten zelf best achten.

Op een schaal van helemaal niet mee eens tot helemaal eens kan de deelnemer laten weten wat hij/zij/ anders ervan vindt. Het zijn een beetje rare vragen die volgens mij betrekking hebben op de eigenschappen waar een goede behandelaar in de psychiatrie over dient te beschikken. Een goede behandelaar is in staat is om goed te communiceren, zicht te hebben op zijn eigen professionele gedrag, gevoelig te zijn voor de problemen van de patiënten en minder bevooroordeeld te werk te gaan, en te beseffen dat er een onbewuste bestaat waardoor zijn handelen kan worden beïnvloed, en dus om de eigen grenzen te leren kennen. Dit geldt uiteraard ook voor behandelaren in de forensische psychiatrie.
        De forensische psychiatrie onderscheidt zich van de gewone psychiatrie doordat het doel van wat zij beoogt het bevorderen van de veiligheid in de samenleving is en in strikte zin dus niet het genezen van de patiënt. Het gaat om het verminderen van de risico’s die een patiënt de samenleving oplevert. Dus als je een behandelaar ’s nachts wakker zou maken en hem zou vragen waartoe hij op aarde is, moet het antwoord zijn: het veiliger maken van de samenleving. Het kan dan ook niet anders dan dat een van de vragen uit de enquête is:
- forensische scherpte is gelijk aan risicomanagement/risicotaxatie.

Forensische scherpte is in wezen niet meer en niet minder dan het voortdurend alert zijn op de risico’s die de patiënten opleveren en daar naar te handelen. Dat kan inderdaad wel iets zijn wat de patiënt in kwestie niet het beste vindt ofschoon ook in de forensische psychiatrie met dwang en drang proportioneel dient te worden omgegaan.
        In de zaak Michael P. zou er geen risicotaxatie hebben plaats gevonden waardoor hij heeft kunnen doen wat hij deed. Ik ken de casus niet anders dan uit de krant, maar ik kan me niet voor stellen dat de behandelaren zich er niet van bewust waren dat zij met een gevaarlijke patiënt te doen hadden, maar misschien hebben zij zich zand in de ogen laten strooien, omdat Michael P. zonder dossier én als modelpatiënt uit de gevangenis in Vugt naar de forensische kliniek kwam voor zijn resocialisatie. Misschien ontbrak het hen daardoor aan forensische scherpte. 

• Tweet