Staat de patiënt wel centraal?

Enige tijd geleden sprak ik een vrijgevestigd klinisch psychologe over haar ervaringen binnen de geestelijke gezondheidszorg. Zij vertelde over een depressieve patiënte die zij wilde verwijzen naar de crisisdienst van de regionale GGZ-instelling. Zij vertelde dat zij deze patiënte niet kon/mocht doorverwijzen, dat de huisarts dat moest doen, maar dat die op vakantie was en zijn waarnemer de patiënte eerst wilde zien voordat hij zou kunnen doorverwijzen, dat deze waarnemer deze patiënte niet wilde doorverwijzen, omdat hij het met de diagnose niet eens was, dat de psychologe de patiënte toen presenteerde aan een bevriende psychiater, die patiënte vervolgens terstond verwees naar de crisisdienst, die de patiënte tijdelijk in behandeling nam, en om het af te sluiten niet met de klinisch psychologe, de behandelaar overlegde maar met de bevriende psychiater, die de patiënte na één gesprek had doorverwezen, en haar nauwelijks kende. Ik was onder de indruk van haar verhaal, met name over de discontinuïteit van de zorg en de moeizame -of geen- communicatie tussen de hulpverleners onderling en de gevolgen voor deze patiënte, die van het kastje naar de muur werd gestuurd en steeds wanhopiger werd. Ik vroeg me af of wij eigenlijk wel een idee hebben wat wij onszelf en onze patiënten aandoen door de manier waarop wij de zorg hebben geregeld, ik doel op de schotten die wij hebben opgeworpen door allerlei ingewikkelde afspraken te maken en onzinnige maatregelen te treffen (en dan heb ik het niet over de overstelpende hoeveelheid bureaucratie waar het hele zorgdomein het slachtoffer van is)? 

In het strategisch plan van een zichzelf respecterende gezondheidszorgorganisatie staat tegenwoordig dat de patiënt centraal staat, maar er staat zelden bij wat dat precies betekent voor de organisatie van de zorg en de manier van werken. Er worden geen woorden aan gegeven en dat is wel nodig om het adagium ‘de patiënt centraal’ inhoud te geven. Hoe langer ik erover nadenk, des te meer raak ik ervan overtuigd, dat het in essentie ontbreekt aan goede samenwerking. Bij veel van de incidenten in de zorg blijken de verschillende instanties en hulpverleners nauwelijks samen te werken of de ingewikkelde problemen op elkaar af te schuiven. De patiënt heeft werkelijk niet veel te vertellen over wat hem in de zorgketen overkomt, en moet het lijdzaam ondergaan. Dat het aanbod dan zelfs niet in de buurt van de vraag van de patiënt kan komen, laat zich raden. Het is om te huilen, maar je kunt er ook om lachen. Twintig jaar geleden zei mijn collega het zo: ‘de patiënt staat centraal, maar dan staat ie wel lelijk in de weg’.

Wat moeten we doen om er voor te zorgen, dat er op ieder moment in de zorgketen een behandeling wordt geboden die past bij de vraag van de patiënt (en zijn omgeving), en dat de schotten in de organisatie van de zorg worden weggenomen? Een echt klantgerichte benadering vraagt om een andere manier van luisteren naar de vraag van de patiënt, om een organisatievorm die de samenwerking tussen de hulpverleners faciliteert, en om vakmanschap en het vermogen goed te communiceren en vooral om moed om je niet te verschuilen achter allerlei regels en afspraken. Zodoende lukt het de patiënt echt centraal te stellen en gepersonaliseerde geneeskunde te bieden. 

• Tweet