Het F-woord in de zorg

Het F-woord zit in het hoofd van grote ego's, samenwerken zit in het hart van echte professionals!

De veranderende omstandigheden in de curatieve zorg nopen tot nieuwe manieren van denken en doen. Nu aan de inkomstenkant de gouden regens droogvallen wordt het tijd te gaan kijken of het aan de uitgavenkant wat minder kan. Daarbij worden vanzelfsprekend alle middelen onderzocht en met meer of minder succes toegepast. Besparen op loonkosten kan in dit tijdsgewricht alleen door personeel te ontslaan, waarlijk niet zo'n aantrekkelijke optie wanneer krapte op de arbeidsmarkt aanstaande is. Een andere mega kostenpost is natuurlijk de spullenboel die in een ziekenhuis nodig is. De leveranciers van paperclips tot CT-scanner zijn in de afgelopen jaren stevig aangepakt, en terecht want de zorg leek voor hen een schatkist zonder bodem.

Ziekenhuizen zoeken elkaar op in samenwerkingsverbanden om zo de leveranciers maximaal onder druk te zetten. Soms gaan de bestuurders hier in hun enthousiasme zover dat ze het F-woord in de mond nemen. Aan de bestuurstafels ontstaan romantische vergezichten van grote organisaties, megagebouwen met dito vergaderkamers en bijpassende lederen fauteuils. De NMA is er dan als de kippen bij om dat enthousiasme te temperen, maar toch: het F-woord duikt welhaast wekelijks op in de roddelpers van de zorg.

Ik ben verklaard tegenstander van fusies in de zorg. Samenwerking kan slim en verstandig zijn, zeker als het om uitwringen van leveranciers gaat. Maar zodra samenwerken moet leiden tot fusie wordt het oppassen geblazen. Fusies blijken immers vaak een doel op zich. Het idee is meestal ontsproten aan het brein van toezichthouders of bestuurders die zich laten meeslepen door een al te actief en onrustig ego. Fusies kosten oceanen aan geld, vergadertijd, papier, adviezen en mediation. Terwijl de echte opbrengsten al binnengehaald waren in de periode van samenwerking, die meestal aan de fusie voorafging. Dus, bestuurders: bezint eer gij begint. Wees professioneel, werk veel en goed samen en vermijd het F-woord als de pest.

En hoe zit het dan met samenwerking op medisch inhoudelijk gebied. Ook daar duikt het F-woord te pas en te onpas op. Defensief ingestelde dokters stellen zich te weer tegen normeringen opgelegd door de vakverenigingen en inspecties; zij praten met gelijkgezinde collega's over maatschapfusie. De gedachte is dat wanneer je alles op een hoop gooit het vanzelf beter wordt terwijl dat volgens mij vooral geldt voor de aantallen maar niet of minder voor de kwaliteit.
Binnen mijn organisatie hebben staf en directie dat anders aangepakt. Daar is de klant als vertrekpunt gekozen. De klant wil goede zorg dicht bij huis als het kan, en wat verder weg als dat beter is. Wij zorgen daarvoor. Door een heldere lijst op te stellen van de dingen die wij zelf doen weten onze klanten wat ze van ons kunnen verwachten. In samenwerkingsafspraken met partners in de regio staat welke zorgproducten onze klanten onder onze regie bij die regiopartners kunnen krijgen. Voor- en nazorg vindt bij ons plaats, lekker dicht bij huis! Dit is samenwerken in optima forma met de klant als winnaar. Het F-woord is daarvoor geen moment nodig geweest. Wat wel nodig was, was de professionele bereidheid van alle betrokkenen om écht samen te werken d.w.z. om te geven en te nemen in het belang van de klant.

Bart Bemelmans
lid RvB, SJG Weert

• Tweet