Weg met de maatschap; op naar het Zweedse model!

Groen van jaloezie zie ik, na elk gesprek met mijn dierbare collega en goede vriendin, werkzaam in Zweden. Inmiddels is zij specialist in het groene Noorden. Keer op keer doet ze mijn oren klapperen. “Ja, wij zijn hier gewoon om vier uur klaar, dan dragen we over.” “Ik heb 1 nachtdienst gewerkt, ik mag nu 48 uur compenseren.” Na de geboorte van haar kind kreeg ze 480 dagen verlof van werk, te delen met haar man. Beiden moesten ze minsten twee maanden vrijaf nemen.

Hoe is het mogelijk om zo ‘weinig’ te kunnen werken en zo veel te kunnen compenseren? Waarom is de werkdruk daar zo veel lager? Wat blijkt: in Zweden doe je hetzelfde werk met het dubbele aantal arts-assistenten en specialisten.

Al jaren kijk ik met verbazing naar het ‘Nederlandse systeem’, waarbij slechts een select gezelschap weet toe te treden tot de specialisten-elite. Dat, na vele jaren zwoegen, lange weken draaien, eindeloos veel diensten doen, met – mijns inziens – een armoedige bezetting. De ‘jonge – van hun bazen afhankelijke – klaren’ mokken echter niet; de specialisten-titel ligt immers in het verschiet.

De laatste jaren valt me op dat ik keer op keer met de dokters in de dop, die een dienst met mij meerijden, hetzelfde gesprek voer, als ik informeer naar hun toekomstplannen.‘Ja, weetje, ik vind het vul-hier-een-specialisme-naar-keuze-in een machtig, prachtig vak, maar uhm tjaaa….’ En daar komt het: de absurde uren, de onzekerheid ooit bij een specialisme binnen te komen, het bijna verplichte promotie-onderzoek. Ik hoor veel co’s zuchtend afhaken, voor ze ooit begonnen zijn. En waarom? Wegens prehistorische arbeidsvoorwaarden. Jonge dokters willen niet alleen maar werken, ook niet als ze lyrisch van een vak zijn. Dus kiezen ze bewust voor een vroegtijdige ziekenhuis-exit.

Wat let ons om alle medische specialisten naar een dienstverband over te hevelen? En om meteen hun salarissen gelijk te trekken? Dan kunnen we van het overblijvende geld het aantal arts-assistenten verdubbelen, en de arbeidsomstandigheden van alle ziekenhuisdokters radicaal moderniseren. En er meer tot specialist op te leiden, om de enorme werkdruk van het selecte gezelschap – bij een gelijk blijvende produktie - te doen minderen.

Kortom, tijd om het instituut ‘maatschap’ tot op de bodem af te breken. Het is niet meer van deze tijd, evenals de maten, die proclameren dat het huidige systeem, met een structurele onderbezetting van specialisten en arts-assistenten goed en/of wenselijk is. Een systeem dat nota bene door de beroepsgroep zelf in stand wordt gehouden (middels het Capaciteitsorgaan). Het is ouderwets en gebaseerd op irrationele ‘logica’ (zo deden wij het ook!), die gezonde vernieuwing in de weg staat. Een jonge generatie dokters staat te trappelen om het werk in de ziekenhuizen over te nemen, maar dan wel volgens een heel ander stramien: de jonge garde leeft niet meer om te werken. Wij werken om te leven! 

• Tweet