Sorry

De keuze om medicijnen te gaan studeren was simpel. Omdat ik in dienst moest en dat uit kon stellen als ik geneeskunde of theologie ging studeren, koos ik de studie die me het meest aantrok. Ik hield van de opleiding, vond alles ongelooflijk interessant, werkte hard, haalde nooit een cijfer onder de zeven, maar dat veranderde allemaal toen de klinische periode begon. Leuk om het allemaal te weten, maar wat moest ik met de kennis gaan doen? De psychiatrie leek me het interessantst, maar toen ik mijn coschappen in dat specialisme deed, zag ik dat wat ik in de boeken van de antipsychiaters Laing en Cooper las, ver weg was van de praktijk. Het ging daar niet om de empathie en invoelende gesprekken die ik verwacht had, maar om management van gedrag en stemming van mensen die om wat voor reden ook vervreemd waren van de wereld rondom hen, iets dat gebeuren moest in te weinig tijd. Niets voor mij. Wat moest ik dan worden?

Door de coschappen bij de andere specialismen werd ik evenmin erg gelukkig. Ik was gewoon geen echte doener. De doortastendheid die nodig is om snel in noodsituaties op te treden of als er geen echte nood aan de vrouw is zo efficiënt mogelijk iemand de spreekkamer weer uit werken omdat de wachtkamer nog vol zat, had ik niet in huis.

Uiteindelijk besloot ik huisarts te worden. De intimiteit van het woord ‘huis’ trok me. In de spreekkamer genoot ik meestal. Zo veel mooie verhalen, alleen werd me snel duidelijk dat ik nooit iets bij zou kunnen dragen aan het leed van mensen wier leven anders verlopen was dan ze hadden gedacht. Ik meende dat ik ze kon helpen van de Valium af te komen. Daarvoor hield ik als ze voor herhaalrecepten kwamen hen een recept voor waar ik mijn handtekening al op gezet had. Vervolgens las ik ze voor wat de bijwerkingen waren en dat ik als arts een dergelijk middel niet de beste oplossing voor hun probleem vond, maar dat ik niet tussen hen en mothers’ little helper in wilde staan. Ze hoefden alleen nog maar zelf de naam van het product in te vullen. Het hielp niets, want ze besloten het woord niet op te schrijven, liepen vervolgens naar de assistente van de groepspraktijk en maakten een afspraak met een van mijn collega’s.

De aanpak om een aan heroïne verslaafd echtpaar met een kind zo oud als het onze te helpen met afkicken leek veel beter te verlopen. Wat had ik met dat kind te doen. Ik schreef ze een kalmerend middel voor, nam hun kind mee naar mijn huis en bracht ze dagelijks in de tijd dat ze cold turkey hadden eten (meestal bami) en wat aanmoedigende woorden. Met dat kind wisten we ons al snel geen raad. Dat ging naar zijn oma. Toen ze clean waren hoorde ik niets meer van ze, maar na een paar maanden kwamen ze me thuis bedanken en gaven me een houten Indiaas kistje. Mijn reputatie als arts die gratis maaltijden naar junkies bracht groeide en daar moest ik dus mee stoppen. Uiteindelijk kreeg het paar huwelijksproblemen, en eerst ging zij weer aan de heroïne en later hij.

Het was ook ongeveer in die periode dat ik meende dat ik meer een doener moest worden om een volledige huisarts te zijn. Toen een vrouw met een lipoom op haar behaarde hoofdhuid zich meldde meende ik dat zelf op te moeten lossen. We hadden tijdens de opleiding geleerd dat de huisarts de kleine chirurgie moest doen. Ik schoor de plaats vrij met voor de zekerheid een misschien wat te ruime marge rond de bobbel. Ik wist zeker dat ik het vetgezwelletje mooi vrij kon prepareren en het er in zijn geheel uit zou kunnen wippen. Ik had er voldoende tijd voor ingeruimd. Halverwege begon ik te hyperventileren, ging wat sneller werken om te kunnen gaan zitten, sneed de bobbel per ongeluk open zodat het vet er enthousiast uitvloeide, er zich een onaangename geur verspreidde en ik braakneigingen kreeg. Vlug verliet ik de behandelkamer en vroeg of iemand anders het karwei af kon maken. Ik rende naar het toilet en bleef daar tot ik er zeker van was dat de vrouw weer verdwenen was.

Wat een dwaas was ik dat ik niet begreep dat zelfvertrouwen getrouwd is met hoogmoed en dat ik niet geleerd had hoe ik het verschil kon herkennen.

Ik ging steeds meer schrijven en op een dag wist ik dat ik geen geboren arts was en ben ik met praktiseren gestopt en belandde ik in de publieke gezondheidszorg. Tegen alle patiënten die er nodig waren om mij dat te leren zou ik welgemeend sorry willen zeggen. Ik heb iets geprobeerd omdat ik dacht dat het moest maar faalde. Op zich mag dat, maar niet zonder je te verontschuldigen.

• Tweet