Solidariteit

Als je de pech hebt gehad dat je omwille van allerlei psychische problemen aan de verkeerde kant van de drempel terecht gekomen bent, dan treft het noodlot je gradueel harder dan iemand die een waardeloze collega of liefdesverdriet moet overwinnen. De weg terug naar een normaal leven ziet er dan langer en hobbeliger uit.
Voor je het weet ben je opgezadeld met een surplus aan ervaringen die maken dat je iedere nieuwe ervaring benadert vanuit de overtuiging dat de wereld niet te vertrouwen is. Dat je op je hoede moet zijn. Dat je altijd slachtoffer van omstandigheden zult blijven, ook als het even de goede kant op gaat. Het verleden gaat je altijd weer achterhalen. No matter what.
Een opname in een psychiatrische setting, zo vertellen veel cliënten, maakt het er niet beter op. Re-traumatisering is er aan de orde van de dag. Er zijn nog steeds klinieken waar je personeelstoiletten en verpleegposten aantreft. Het personeel kijkt vanachter een geluidsdichte glaswand naar de patiënten die zich in de gemeenschappelijke ruimten ophouden. Als je al niet paranoïde bent, dan word je dat vanzelf.
Dat toilet zegt je dat je hebt afgedaan als mens. Je maakt geen deel meer uit van de soort waar je bij hoorde voordat je ziek werd.
Toen ik recent als uitzendkracht op een afdeling werkte, hoorde ik een verpleegkundige bij een overdracht in 10 zinnen 5 keer het woord moeten gebruiken.
Na de avondmaaltijd gaat de ijskast op slot.
Patiënten leren elkaar wat je vooral niet tegen verplegend personeel moet zeggen. Hoe je ontsnapt aan gesloten deuren en verplicht medicatiegebruik.
Als je volwassen mensen tot kind of buitenaards wezen degradeert, dan is verzet het resultaat.

In 2015 heb ik de deuren geopend van the Living Museum op het terrein van GGZinGeest in Bennebroek. Het is een plek waar mensen volledig zichzelf kunnen zijn en kunst kunnen maken, ook wel Outsider Art genoemd. Er hangen geen regels aan de muur. Dus is er ook geen noodzaak om te vergaderen. We hanteren een ‘intake-gesprek’ van 30 seconden op de drempel van het gebouw.

-Heb je een achtergrond in de Psychiatrie?
-Ja of Nee is goed.
-Ben je kunstenaar?
-Ja of Nee is ook goed.
-Wees welkom. Jij mag zelf bewijzen of dit de plek is voor jou om te herstellen.     We sturen nooit iemand weg.

Nieuwe kunstenaars komen er als een dood vogeltje binnen. Het meest opvallende is hun lage zelfbeeld. Door de ziekte en de opname(s) zijn ze volledig op zichzelf teruggeworpen. Het kost ze weken om te wennen aan het feit dat er niets moet. Het kost ze een jaar om weer in een positieve flow terecht te komen. Het kost ze twee jaar om te bedenken wat een ander nodig heeft voor zijn herstel.

Geef de GGZ-gebouwen terug aan de rechtmatige eigenaren: de mensen die er jaren als cliënt achter de geraniums hebben gezeten. Laat ze er projecten starten waar de focus op talentontwikkeling ligt.
Grote kans dat die mensen voor zichzelf gaan denken, overstijgend naar hun verleden kunnen kijken en handelen als ze zien dat een ander iets nodig heeft.

Om mensen een kans te geven om trauma het hoofd te kunnen bieden, heb je virtuele breekijzers nodig. Een gebeurtenis die maakt dat ze uit hun slachtofferrol kunnen stappen en het leven weer in eigen hand nemen. Dat kun je doen door met mensen op reis te gaan naar landen waar Trauma Informed Support heel gewoon is. A Recovery Crash Course to New York City in 8 Days.
Je kunt jaarlijks 555 kilometer rond het IJsselmeer gaan rennen met honderden mensen, ook wel de Social Run genoemd.
Begin een door cliënten gerunde koffiehandel en noem dat bedrijf de Cafeïne Dealers. Shared Reading is een optie. Met 15 cliënten hardop literatuur lezen en op basis van wat je net gelezen hebt praten over- en reflecteren op wat je hebt meegemaakt. Bedacht door Jane Davis in Liverpool, England.

Community Building is het antwoord als we willen bouwen aan de Nieuwe Psychiatrie. Sticht nieuwe Families.
Een familie die je zelf kunt uitkiezen. En bij welke je het gevoel hebt dat je er echt bij hoort. Moderne Psychiatrie gaat over de mogelijkheid van keuze, uit vrije wil en met inclusie en zelfregie als uitgangspunten.

Je kent de kunstenaars in the Living Museum na een paar jaar niet meer terug. Als een bezoeker een kunstwerk van jouw hand in zijn huiskamer wil hebben, dan doet dat meer dan een wekelijks gesprek van 45 minuten met een hulpverlener ooit kan doen. Solidariteit betekent erop kunnen vertrouwen dat je betekenis hebt voor een ander.

(Voor meer informatie over the Living Museum, Learning Experiences naar new York , de Social Run, de Cafeïne Dealers en Shared Reading kun je een mail sturen aan )

• Tweet