Als het golft komt het goed?

‘Als het golft dan golft het goed
niet te stuiten, niet te sturen
duurt het dagen, duurt het uren
als het golft dan golft het goed’,

zong Huub van der Lubbe van De Dijk op plaats 678 van de TOP2000, de lijst der lijsten van de hedendaagse popmuziek. Ik moest bij het horen van dit mooie lied onwillekeurig denken aan de veranderingen in de zorg (en de taal die erbij hoort). ‘De maatschappij verandert en de zorg verandert mee’, hoorde ik in een radiobericht van de overheid om de burger ervan te doordringen dat de zorg verandert, mee verandert met de verandering in de samenleving en alles de goede kant op gaat. De overheid probeert zo aan haar burgers duidelijk te maken dat de hele transitie van zorg (de grootste verandering in het Nederlandse zorgstelsel ooit) er op gericht is de zorg kwalitatief beter en beter bereikbaar te maken en dat men gerust kan zijn, dat het echt allemaal goed komt. Of dat het ook het geval zal zijn, moeten we afwachten. De gemeentes zijn er nog niet klaar voor, maar de zorg voor kwetsbare mensen kan niet wachten. Dus moeten we wel waakzaam zijn bij alles wat ons te wachten staat.

De laatste jaren zijn er steeds meer woorden en slogans geïntroduceerd om de burger in slaap te doezelen, om de tuin te leiden of in het beste geval echt te doen geloven dat het allemaal goed komt. Woorden als:
vernieuwingsagenda als er fors bezuinigd moet worden,
implementatietrajecten als zaken moeten worden ingevoerd die nooit van de grond gaan komen,
transitie als er onheilspellende veranderingen aan zitten te komen,
challenges als je in iets waar je huizenhoog tegenop ziet een uitdaging moet zien,
en ga zo maar door.

De slogan die het beste illustreert hoe de overheid te werk gaat, is die van de belastingdienst:
‘Leuker kunnen we het niet maken wel makkelijker’.

Iedereen weet wat dat betekent. Maar misschien is het niet verstandig cynisch te zijn en moeten we de veranderingen in de zorg (met uitzondering van de positie van de zorgverzekeraars, waar niemand anders dan de zorgverzekeraars zelf wijzer van worden) zien als een kans, als een uitdaging om het inderdaad beter te maken en het tij van regels, controle, bureaucratie, verantwoording afleggen en afvinken achter ons te laten. Misschien ontstaat door de regelvrijheid de ruimte zorg op maat te gaan leveren aan mensen die het hard nodig hebben. 

Ik deed lacherig over het zogenoemde keukentafelgesprek met de toekomstige klanten, maar het fenomeen wijst er in ieder geval op dat zorg over mensen gaat en niet over schadelast(jaren). Ik was onlangs in Tanzania en sprak daar met gezondheidswerkers en bezocht de instellingen waar zij werken. Ik was in het academische ziekenhuis van Moshi waar de patiënten op de gang liggen en de meest elementaire dingen afwezig zijn, of gewoon niet werken en was er van onder de indruk hoe de mensen van niets iets kunnen maken. Ik besloot heel lang niet meer te klagen over onze omstandigheden en te blijven proberen van iets nog meer iets te maken. Het grote voordeel van een transitie (of hoe je het ook noemt) is dat het beweegt, en onthoudt: ‘Als het golft dan golft het goed’; en misschien komt het ook wel goed. 

• Tweet