BLOG: Trappen op het hart van zorgend Nederland;

Het verborgen leed achter de ‘verpleeghuislijst’

Heeft u het ook gezien, het media optreden van huisarts Nico van Hasselt op RTL Late Night, 4 juli jl.? Een huisarts die stelt dat mantelzorgers hun naasten in het verpleeghuis ‘dumpen’ (blij dat ze er vanaf zijn) en de verzorgenden wegzet als een stel koffiedrinkende mensen, die hun cliënten (onnodig lang) in de urine laten rondlopen. De uitspraken van huisarts van Hasselt staan niet op zichzelf. Het zijn veelgehoorde uitspraken die met de publicatie van de lijst slechts functionerende verpleeghuizen weer volledig oplaaien. Er lijkt in media-land en het zorgdebat weer gescoord te worden over de rug van hardwerkend en zorgend Nederland.

Het geeft toch te denken dat vrijwel niemand rept over een psycholoog, teamleider/manager of raad van bestuur die ‘weer koffie aan de koffie zit’, over een slecht functionerende manager die niet wenst te luisteren naar de behoeftes van zijn personeel en mantelzorgers of een overheid die de harten van de verzorgenden volledig aan banden legt met de huidige regelgeving. Wat gewoonweg uiting geeft aan een gebrek aan vertrouwen en een tekortgeschoten visie op wat binnen de ouderenzorg echt belangrijk is. Persoonlijke aandacht, warmte, kennis en begrip.

Uitgeblust en verbitterd
Wanneer men hiervan doordrongen zou zijn, zou er niet telkens op de harten van zorgend Nederland getrapt worden; van de mantelzorger en verzorgende. Immers, dan zouden we weten dat óók dit hart verlangt naar begrip en erkenning. Dat het zonder deze (rand)voorwaarden haast onmogelijk wordt om je hart nog te geven aan de kwetsbare medemens. Je raakt uitgeblust, verbitterd en trekt je terug. Nee, het is niet alleen de mens met dementie die lijdt; de verzorgende en mantelzorger lijden mee. En een lullige krantenkop in NRC vandaag als ‘de zusters zijn boos’ doet hieraan geen recht. Het is badinerend en een understatement.

De negatieve beeldvorming ondermijnt hen volledig. Natuurlijk is het erg dat er huizen zijn die slecht functioneren. Hun zaken niet op orde hebben. Natuurlijk wens je niemand ondermaatse zorg toe, maar wanneer brengen we het volledige verhaal naar buiten? Dat er dus ook heel veel huizen zijn die goede zorg leveren? Waar de verzorgenden en mantelzorgers, ondanks alle hoge eisen die er aan hen gesteld worden, erin slagen goede zorg te leveren. Eisen als belangstellend zijn, bemoedigend, tactvol, betrokken en deskundig zijn. Opgewekt binnenkomen, zich kunnen terugtrekken wanneer er behoefte is aan privacy, een luisterend oor hebben en ga zo maar door.

Op het hart trappen heeft gevaarlijke gevolgen
De negatieve beeldvorming leidt tot een selffulfilling prophecy, ofwel de situatie creëert zichzelf. Wanneer jij het idee hebt dat de omgeving (media, overheid, managers etc.) vindt dat je niet goed presteert, zul je alléén hierdoor al aantoonbaar slechter gaan functioneren. Je zult jezelf gaan onderschatten en krijgt last van het Calimero-syndroom. Je kunt het gewoonweg niet meer waarmaken.
En wat te denken van de mantelzorger die wordt weggezet als de persoon die ‘de naaste dumpt in het verpleeghuis’. We moeten niet gek opkijken wanneer zij met alle negatieve berichtgeving over het verpleeghuis de zorg voor hun naaste niet meer durven over te dragen aan de professional en uit totale wanhoop en overbelasting hem of haar van de bank af trekt of erger, zelfs van de trap gooit. Onderzoek toont aan dat dit veel vaker gebeurt dan wij weten.

Er moet geen wig worden gedreven tussen de mantelzorger en zorgprofessional. Want dat is wat nú gebeurt. Ze hebben elkaar juist zo hard nodig en kunnen hun krachten beter bundelen om op te treden tegen de slecht geleide huizen en hoog betaalde bestuurders binnen de diverse instituten.

Deze ruwe diamant moet worden opgepoetst
Ja, degenen die onze publiciteit en aandacht op dit moment hard nodig hebben en werkelijk verdienen, zijn zij. Ze zullen er zelf namelijk nauwelijks om vragen en wanneer dit wel zo is, wordt er te weinig naar hen geluisterd. Hoe kan dit? Waarom komen deze emotioneel intelligente mensen niet voor zichzelf op? Deze uiterst getalenteerde mensen. Want geloof mij, afstemmen en contact maken met de kwetsbare medemens is een bijzonder groot talent. Zoals musiceren dat is. Een talent dat moeten worden gekoesterd. Een ruwe diamant die moet worden opgepoetst. Maar dit lukt alleen wanneer we oog voor ze hebben. Wanneer we met zijn allen achter hen gaan staan in plaats van ze te traumatiseren in de media.

Door ouderenpsychologen drs. Sarah Blom en dr. David Blom van www.dementieintheater.nl

• Tweet