Het 10-minutengesprek

Recent mochten mijn vrouw en ik weer eens op audiëntie komen bij de basisschooldocente van ons zoontje. In de onderwerpregel van het emailbericht werd meteen aan verwachtingsmanagement gedaan: “10-minutengesprek.” Omdat de juf ruim een kwartier uitliep, was er in de hal een mini-wachtkamertje ontstaan waarin gemopperd werd door één van de ouderparen. “Ik begrijp het niet, mensen weten toch dat ze maar 10 minuten hebben? Hoe kan ze dan nu al uitlopen, er waren maar 5 ouders vóór ons.” Om een en ander in perspectief te zetten probeerde ik nog in te brengen dat ik al tevreden ben als mijn spreekuur aan het einde van de dag niet langer dan half uur uitloopt, maar ik vond geen gewillig oor. Eenmaal binnen liepen we in precies 10 minuten de goede en verbeterpunten van onze kleuter door, waarna het rinkelen van de eierwekker een einde maakte aan het gesprek.

Een Google-search naar de term “10-minutengesprek” levert ruim 32.000 resultaten op. De eerste 100 daarvan staan bol van tips om van beide kanten goed voorbereid het gesprek aan te gaan; in het onderwijs welteverstaan. Na toevoeging van wat medische termen komt er ook een aantal sites met tips om je gesprek met de huisarts beter voor te bereiden. Deze voert gemiddeld bijna 9.000 van deze 10-minutengesprekken per jaar (bron: https://www.lhv.nl/uw-beroep/over-de-huisarts/kerncijfers-huisartsenzorg). Met 8812 huisartsen voeren zij per jaar dus zo’n 70 miljoen 10-minutengesprekken! En dan te bedenken dat de huisartsen hiermee in Nederland 94% van de zorg in de eigen praktijk afhandelen tegen nog geen 4% van het totale zorgbudget, wat neerkomt op 2,7 miljard euro. Zeer recent werd bekend dat in het nieuwe zorgakkoord voor 2018 maximaal 75 miljoen euro beschikbaar is voor verschuiving van zorg naar de eerstelijns-praktijken. Uitgaande van de € 9,23 (!) voor een 10-minutengesprek bij de huisarts betekent dit in het beste (of zo u wilt ergste) geval ruim 8 miljoen extra consulten op het toch al overvolle bord van de huisarts. Zeer terecht dat de huisartsen aan de noodbel trekken; eerder onderzoek van MOVIR liet al zien dat ruim 70% van de huisartsen signalen van overspannenheid bij zichzelf geconstateerd hadden. De titel die Nieuwsuur recent gebruikte om dit aan de kaak stellen (“Help, de dokter verzuipt!”) liet weinig aan de verbeelding over. Bij diverse huisartsen is het kookwekkertje inmiddels al gesignaleerd in de spreekkamer.

Zo’n 20 jaar geleden zal de huisarts nog wel uitgekomen zijn met 10 minuten; patiënten waren in het algemeen minder mondig, de prevalentie van stress-gerelateerde klachten was lager, de griep werd gewoon thuis uitgeziekt en tegen het advies van de dokter in gaan was al helemaal not done. Met de opkomst van dr. Google, de toenemende mondigheid van de patiënt die waar wil voor zijn premiegeld, het sluiten van veel verpleeg- en verzorgingstehuizen en de gestegen administratieve lasten is gebleken dat die 10 minuten veelal niet meer voldoende zijn. Om het systeem van de huisarts als poortwachter niet in elkaar te laten vallen, moet er tijd (en dus geld) bij. De zorgverzekeraars lijken de eerst-aangewezenen om dit geld beschikbaar te stellen, aangezien pilot-studies al lieten zien dat meer tijd voor de patiënt zorgt voor minder verwijzingen naar het ziekenhuis. Op deze manier kunnen de kookwekkertjes terug de doos in, houden we de huisarts vitaal en worden bovendien de patiënten efficiënter geholpen. Want optimale zorg blijft een kwestie van geven en nemen: aandacht geven en de tijd nemen. 

Bertho Nieboer is op Twitter te volgen via @DokterBertho 

• Tweet