Samen in het glas kijken

Alcohol was kinderspel. Mijn wankelende papa was voor mij een spel Twister. Als kind lag ik graag met hem op de sofa te dutten, hij in zijn roes, ik in mijn kinderdroom. Maar als je vader de flessen portwijn verstopt onder het aanrecht, dan organiseert hij geen schattenjacht.

Zodra ik oud genoeg was om voor mezelf een mening te vormen, veroordeelde ik hem langzaam maar zeker tot dronkaard. Het zielige slachtoffer van zijn eigen verslaving. Zwakheid. Hoe kun je nu je verloren dromen in lege wijnflessen stoppen? Daar, in het verlengde van het afvoerputje, verzamelden zich zijn stille tranen. Toen, in mijn jongensogen, lag de remedie voor de hand. Met een beetje karakter raak je daar toch zo vanaf?

Ik werd milder door ervaring. Terwijl zijn aftakeling onherroepelijk werd ingezet, openbaarde zich voor mij een sluipende ziekte. De liquide liquidatie door de drank. Tegen mijn zin maakte ik kennis met de syndromen van Korsakov en Wernicke. Poëtische woorden zoals ‘dipsomanie’ en ‘cirrose’ ontploften in mijn vocabulaire. Drank bleek een weerbarstige vijand, en groter dan ik als jongen had vermoed. Alcohol is een ware passionaria die je van je zinnen berooft als je haar negeert. Er was meer nodig dan doorzettingsvermogen om ingebeelde inbrekers uit ons huis te verjagen. De uitdrijving met pillen, isoleercellen en eindeloze groepsgesprekken onderging hij helemaal alleen, in ziekenhuizen ver weg.
Het hervallen deden we samen, thuis.

Tot hij zichzelf opgaf, en wij elkaar. Het is al enkele jaren geleden dat de drank hem definitief beneveld heeft, en nu zie ik enkel nog de leegte. Wie het verleden niet heeft verteerd en de toekomst niet meer lust, zit klem in het heden. Mijn vader kon door de bodem van een glas staren om zichzelf niet te hoeven zien in de weerspiegeling. Het vacuüm in die doffe ogen. De holte die huisde in dat uitgewoonde lichaam, geduldig verlangend naar het einde.

Neen, alcoholisme is geen kinderspel. Het is vloeibaar geworden eenzaamheid. Drankzucht is zo veel meer dan een zwakte, een verslaving of een ziekte.

Wat als we het allemaal eens zo zouden zien? Als eenzaamheid. Zou het iets veranderd hebben? Van eenzaamheid geneest men niet door afwijzing, veroordeling, pillen of gesprekstherapie. Eenzaamheid wil hulp en geen mening, het smeekt om een gesprek in plaats van stilzwijgen. Wat als ik wat meer begrip getoond had, wat als de dokters ons meer betrokken hadden bij de therapieën, wat als hij dat allemaal had toegelaten?

Wat als we allemaal samen met hem in dat diepe glas gekeken hadden? Op de bodem lag misschien nog een druppel hoop.

Beoordeling jury:
Winnaar 4de plaats

Een mooie column over de teloorgang en de eenzaamheid van zijn aan alcohol verslaafde vader, ook over het leven zonder hoop, en elkaar kwijt raken. Alcohol is vloeibaar geworden eenzaamheid. De vierde plaats is de minst begeerde plaats in een wedstrijd, maar hij is toch echt verdiend.

Jury: Ziggy Klazes, Ben de Graaf (Ben Tekstschrijver), Wouter van Ewijk 

• Tweet